2 miesięcy temu
Sytuacja finansowa grudziądzkiego szpitala jest ciągle poważna, choć od lat wdrażane są kolejne programy naprawcze. NIK wzięła pod lupę efektywność tych działań i oceniła, iż nie dają gwarancji poprawy. Wyjście z trudnej sytuacji uniemożliwia przede wszystkim wysokie zadłużenie. Podejmowane przez szpital wysiłki NIK oceniła negatywnie, gdyż były niewystarczające. Niezadowalające pod względem finansowym, jak i nadzorczym były także działania ze strony władz Grudziądza. NIK złożyła trzy zawiadomienia dotyczące podejrzeń popełnienia przestępstw, wykroczeń i naruszenia dyscypliny finansów publicznych.
Choć Regionalny Szpital Specjalistyczny im. dr. Władysława Biegańskiego w Grudziądzu od 2020 r. osiągał zysk na działalności operacyjnej, to tylko w jednym roku (z ostatnich sześciu lat) nie poniósł straty netto.
Opis grafiki| -22,2 | -18,5 | 57,8 | 22,0 | 11,7 | 31,5 |
| -50,0 | -51,2 | 33,9 | -4,2 | -27,8 | -12,4 |
Źródło: opracowanie własne NIK na podstawie sprawozdań finansowych szpitala
Wciąż nie udało się zapewnić najważniejszego celu – samofinansowania szpitala. Długi nadmiernie uzależniły lecznicę od czynników zewnętrznych. Zadłużenie aktywów wzrosło w latach 2018-2023 o jedną czwartą. Poziom zobowiązań ogółem zwiększono z 422,1 mln zł w 2018 r. do 465,5 mln zł w 2023 r. (tj. o 10,3%), przy czym zobowiązania wymagalne wynosiły od 63,7 mln zł do 84,1 mln zł i stanowiły odpowiednio: 15,1% i 18,1% zobowiązań ogółem.
Opis grafiki| 358,4 | 375,1 | 329,0 | 402,5 | 390,1 | 381,3 |
| 63,7 | 81,4 | 93,0 | 21,0 | 50,6 | 84,1 |
| -44,0 | -146,5 | -113,6 | -117,5 | -147,7 | -161,7 |
Źródło: opracowanie własne NIK na podstawie sprawozdań finansowych szpitala
Struktura zadłużenia pogorszyła się, ponieważ część kredytów i pożyczek została zastąpiona długami wobec dostawców i usługodawców. W efekcie szpital opóźniał płatności, co spowodowało konieczność zapłaty wysokich odsetek (ponad 26 mln zł) oraz kar i kosztów komorniczych (ponad 27 mln zł). Z takimi obciążeniami szpital nie może się rozwijać, ponieważ środki są przeznaczane głównie na spłatę długów, zamiast na rozwój. NIK oceniła, iż zarządzanie zobowiązaniami było niegospodarne i naruszało ustawę o finansach publicznych.
Opis grafiki| 1,1 | 2,8 | 4,1 | 10,3 | 3,3 | 4,9 |
| 4,5 | 3,4 | 4,0 | 8,5 | 2,4 | 5,0 |
4,5 mln zł naliczone na koniec 2023 r.
Źródło: opracowanie własne NIK na podstawie wyników kontroli
NIK miała też wiele uwag do strategii rozwoju placówki. Programy naprawcze były sporządzane, realizowane i monitorowane nierzetelnie. Szpital nie zachował należytej staranności przy wyborze pożyczkodawców trzech pożyczek (łącznie 242 mln zł), a część środków (43 mln zł) została wydana niezgodnie z celem. Mimo braku środków na spłatę wierzycieli, szpital rezygnował z naliczania odsetek (ponad 20 mln zł) i podejmował nieskuteczne działania windykacyjne. W konsekwencji z możliwych do uzyskania 70 punktów do oceny sytuacji ekonomiczno-finansowej (według metodyki Ministra Zdrowia) w latach 2018-2023 szpital uzyskał odpowiednio: 13, 0, 16, 5, 20 i 10. NIK wykryła również liczne nieprawidłowości w raportach finansowych, co dowodzi nierzetelnego przedstawiania sytuacji placówki.
Opis grafiki| 13 | 0 | 16 | 5 | 20 | 10 |
| 70 | 70 | 70 | 70 | 70 | 70 |
Źródło: opracowanie własne NIK na podstawie wyników kontroli i metodyki rozporządzenia Ministra Zdrowia z 12 kwietnia 2017 r. w sprawie wskaźników ekonomiczno-finansowych
Mimo iż Miasto Grudziądz udzielało placówce wsparcia finansowego i merytorycznego, to jego nadzór na gospodarką szpitala był niezadowalający. Władze akceptowały programy naprawcze, pomimo iż nie zawierały one analiz niezbędnych do poprawy sytuacji lecznicy i nie pozyskiwały szczegółowych informacji o stanie realizacji działań restrukturyzacyjnych oraz ich efektów. Nie kontrolowały też, w jaki sposób szpital realizuje działania określone w programach naprawczych oraz czy dane sprawozdawane w tym zakresie są rzetelne.
Wnioski
Po kontroli NIK sformułowała następujące wnioski.
do Prezydenta Grudziądza o:
- zwiększenie nadzoru nad szpitalem.
do Dyrektor Szpitala w Grudziądzu:
- o rzetelne wdrażanie programów naprawczych;
- dbanie o interesy placówki w relacjach z dwiema spółkami miejskimi;
- prawidłowe sporządzanie sprawozdań i planów finansowych.
NIK zawiadomiła prokuraturę o podejrzeniu popełnienia przestępstw w zakresie naruszania praw pracowników, a także pokrzywdzenia wierzycieli. Do policji przekazano informację o możliwości popełnienia wykroczenia polegającego na nieterminowym regulowaniu zobowiązań z tytułu składek społecznych i zdrowotnych. NIK planuje też zawiadomić rzecznika dyscypliny finansów publicznych o złamaniu prawa.
-->
