Nowy rok przynosi przedsiębiorcom zmiany w rozliczeniach składki zdrowotnej. Nie jest to wprawdzie zapowiadana w kampanii wyborczej reforma, ale część firm może na nich zyskać.
Z nowelizacji ucieszą się zwłaszcza przedsiębiorcy na skali lub liniowym PIT, którzy mają straty albo niewielkie dochody i płacą składkę minimalną. Nie będzie już bowiem ustalana od całej kwoty minimalnego wynagrodzenia, tylko od 75 proc. (czyli od 3499,50 zł). Oznacza to, iż najniższa składka zdrowotna wyniesie 314,96 zł miesięcznie. Zapłacimy ją po raz pierwszy, rozliczając składkę za luty 2025 r. (czyli liczoną od dochodu ze stycznia).
Obniżka dla najbiedniejszych
Ile zyskają przedsiębiorcy? W stosunku do kwoty minimalnej składki, którą płacili w 2024 r., oszczędność to 66,82 zł miesięcznie. jeżeli uwzględnimy kwotę, którą płacilibyśmy, gdyby nie nowelizacja, korzyść wyniesie 104,98 zł miesięcznie. Jest to maksymalna oszczędność, może oczywiście być niższa, w zależności od wysokości dochodu (przypomnijmy, iż w firmach na skali składka wynosi 9 proc. dochodu, a u liniowców 4,9 proc.).
Przykład:
Pan Kowalski rozlicza się według skali podatkowej. jeżeli w styczniu 2025 r. wyjdzie mu 3,3 tys. zł dochodu, za luty zapłaci składkę minimalną, czyli 314,96 zł. Z kolei pan Nowak jest na liniowym PIT. jeżeli w styczniu wyjdzie mu 6,3 tys. zł dochodu, też zapłaci 314,96 zł. Gdyby nie nowelizacja, minimalna składka zdrowotna u obu przedsiębiorców wyniosłaby 419,94 zł.
Na tej zmianie nie zyskają przedsiębiorcy na skali, którzy mają miesięcznie 4666 zł (i więcej) dochodu. W firmach na liniowym PIT zysk jest powyżej 8570 zł. Liniowcy z reguły mają jednak i tak wyższe dochody, bo tylko wtedy ta forma opodatkowania jest korzystna.
Przykład:
Pan Jankowski rozlicza się według skali. jeżeli w styczniu 2025 r. wyjdzie mu 5 tys. zł dochodu, za luty zapłaci składkę zdrowotną w wysokości 450 zł. Z kolei pan Piotrowski jest na liniowym PIT. jeżeli w styczniu wyjdzie mu 12 tys. zł dochodu, zapłaci 588 zł. Dla nich nowelizacja nie ma znaczenia.
U ryczałtowców wyjdzie więcej
A co z pozostałymi przedsiębiorcami? Nowelizacja nie dotyczy ryczałtowców, u nich najniższa składka wzrośnie zgodnie z mechanizmem waloryzacji (jej wysokość na 2025 r. nie pozostało znana). Na zmianie skorzystają natomiast przedsiębiorcy, którzy są na karcie podatkowej (przysługuje tym, którzy rozliczają się w ten sposób przynajmniej od 2021 r.).
Druga zmiana dotyczy przedsiębiorców, którzy rozliczają środki trwałe. Ci, którzy są na skali bądź liniowym PIT, przy obliczaniu dochodu będącego podstawą wymiaru składki zdrowotnej nie będą już uwzględniali przychodów z ich sprzedaży. Nie rozliczą też kosztów, czyli niezamortyzowanej wartości majątku. jeżeli jednak ta zasada okaże się dla nich niekorzystna, będą mogli oskładkować sprzedaż środków trwałych.
Porównaj oba warianty
Przedsiębiorcy mają więc alternatywę, co oznacza, iż powinni sporządzać dodatkowe wyliczenia i porównywać oba warianty (szczegółowo opisaliśmy to w „Rzeczpospolitej” z 29 listopada 2024 r.).
Przykład:
Pan Kowalski rozlicza się według skali. Ma w firmie samochód ciężarowy, który kupił za 210 tys. zł. Całkowicie go już zamortyzował. W połowie 2025 r. sprzeda samochód za 60 tys. zł. Zgodnie z nowymi przepisami ta transakcja nie zwiększy składki. Panu Kowalskiemu nie opłaca się uwzględniać sprzedaży samochodu przy wyliczaniu podstawy wymiaru składki, bo zapłaci wtedy 5,4 tys. zł więcej.
Zmiana zasad rozliczeń środków trwałych dotyczy też przedsiębiorców rozliczających się ryczałtem. Przypomnijmy, iż są oni podzieleni na trzy grupy, a wysokość składki zdrowotnej zależy od przychodu. W 2024 r. kwoty ze sprzedaży środków trwałych podwyższały ten przychód. Przez to ryczałtowiec mógł znaleźć się w wyższej grupie i zapłacić większą składkę.
W 2025 r. już tak nie jest. Sprzedaż środka trwałego nie wpływa na przychody warunkujące wysokość składki zdrowotnej.
Dla części ryczałtowców ta zmiana jest korzystna (jeśli transakcja spowodowałaby przejście do wyższej grupy). Dla pozostałych neutralna (jeśli nie miałaby wpływu na limity). Dlatego w nowych przepisach nie dano im możliwości wyboru (tak jak przedsiębiorcom na skali i liniowym PIT), ponieważ na zmianie na pewno nie stracą.
Opisywane nowości zostały opublikowane w Dzienniku Ustaw z 23.12.2024 r. (poz. 1915). Podtrzymana więc została zła tradycja ogłaszania zmian dla firm w ostatniej chwili.