Mniejsze składki, większy podatek

Zgodnie z obowiązującymi od 1.8.2023 r. przepisami, przedsiębiorcy, którym skończył się w tym roku mały ZUS + (po 36 miesiącach korzystania), mogą na niego wrócić (na 12 miesięcy). jeżeli chcą już za wrzesień odprowadzać niższe składki na ubezpieczenia społeczne (i ewentualnie w ogóle nie płacić na Fundusz Pracy), muszą załatwić formalności w sierpniu. I przy tym pamiętać, iż zmniejszenie tych kwot oznacza wyższy dochód z działalności i większy podatek.

Wyrejestrowanie i zgłoszenie

Jak wrócić na mały ZUS+? jeżeli w pierwszej połowie 2023 r. skończyła nam się preferencja i zgłosiliśmy się do ubezpieczeń z kodem 05 10 (lub 05 12), to teraz musimy go zmienić na 05 90 (lub 05 92). W tym celu powinniśmy wysłać do ZUS deklarację ZUS ZWUA (wyrejestrowanie z ubezpieczeń), a następnie ZUS ZUA (zgłoszenie do ubezpieczeń). Ulga zacznie obowiązywać od 1. dnia następnego miesiąca (przez 12 miesięcy). jeżeli więc przeprowadzimy całą operację w sierpniu, składki za wrzesień, które płacimy do 20 października, będą już niższe – tłumaczy ZUS. Dodaje, iż wyrejestrowując się i zgłaszając do ubezpieczeń, należy wskazać datę 1.9.2023 r.

Czy wracając na preferencyjne rozliczenie, trzeba składać deklarację ZUS DRA cz. II bądź ZUS RCA cz. II? Nie trzeba. Przedsiębiorca, który w tym roku korzystał z małego ZUS+, składał już te deklaracje. Nie musi ich dodatkowo przesyłać. Ma już ustaloną na ten rok podstawę wymiaru składek – wyjaśnia ZUS.

Nowy dochód po korekcie

– Przedsiębiorcę wracającego na mały ZUS+ obowiązują kwoty podane we wcześniejszej deklaracji ZUS DRA cz. II lub ZUS RCA cz. II – mówi Piotr Juszczyk, doradca podatkowy w InFakt. Przypomina, iż prawo do preferencyjnych, niższych składek mają ci, których ubiegłoroczne przychody nie przekraczają 120 tys. zł. Aby ustalić podstawę wymiaru małego ZUS+, musieli obliczyć dochód z działalności gospodarczej. U ryczałtowców wynosi połowę przychodu. U przedsiębiorców na skali dochód to przychód minus koszty.

– Deklarację ZUS DRA cz. II lub ZUS RCA cz. II muszą ponownie złożyć ci, którym zmienił się ubiegłoroczny dochód. Taka zmiana mogła nastąpić już po wysłaniu na początku roku ZUS-owskich deklaracji, ale jeszcze przed zeznaniem PIT, albo też wskutek jego późniejszej korekty. To wcale nierzadka sytuacja, np. przedsiębiorcy często dostają faktury z opóźnieniem. Wtedy muszą ponownie zadeklarować dochód na potrzeby małego ZUS+ – tłumaczy Piotr Juszczyk.

Jeśli przedsiębiorca korygował zeznanie PIT i zmienił mu się dochód, musi ponownie złożyć deklarację ZUS DRA cz. II lub ZUS RCA cz. II – potwierdza ZUS.

Pamiętajmy jednak, iż od dochodu na potrzeby małego ZUS + nie odliczamy żadnych ulg, które wykazujemy dla celów PIT. W zeznaniu podatkowym dochód z działalności gospodarczej można pomniejszyć np. o straty z poprzednich lat czy darowizny. Po ich odliczeniu wychodzi nam dochód do opodatkowania. Dla celów małego ZUS+ nie można nic odliczać.

Druga ważna sprawa dla korygujących rozliczenia: przedsiębiorca, który w ubiegłym roku zaliczał składki na ubezpieczenia społeczne do podatkowych kosztów, musi je doliczyć do dochodu wykazywanego na potrzeby małego ZUS +.

Bez Funduszu Pracy

Czy powrót na mały ZUS+ oznacza, iż przedsiębiorcy odpada składka na Fundusz Pracy? ZUS przypomina, iż korzystający z preferencji mogą jej nie płacić, jeżeli podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie przekracza minimalnego wynagrodzenia, tj. od 1.1.2023 r. do 30.6.2023 r. 3490 zł, a od 1.7.2023 r. do 31.12.2023 r. 3600 zł.

– Może się więc zdarzyć, iż przedsiębiorca, będąc na początku roku na małym ZUS+, płacił składkę na Fundusz Pracy, a teraz po powrocie już nie musi – mówi Piotr Juszczyk.

Jak powrót na mały ZUS+ wpłynie na podatki? Przypomnijmy, iż przedsiębiorcy mogą rozliczyć składki w kosztach uzyskania przychodów (oczywiście tylko ci na skali albo liniowym PIT). Zarówno płacone na ubezpieczenia społeczne (te możemy alternatywnie odliczyć od dochodu), jak i na Fundusz Pracy.

Wzrosną inne daniny

– jeżeli po powrocie na mały ZUS+ przedsiębiorca zapłaci mniejsze kwoty wymienionych składek, będzie miał wyższy dochód. W konsekwencji wyjdzie mu większy PIT. A także składka zdrowotna, która na skali i liniówce jest liczona od dochodu – tłumaczy Piotr Juszczyk.

Jak wygląda sytuacja przedsiębiorców na ryczałcie? Składki na ubezpieczenia społeczne mogą odliczyć od przychodu. Składki na Fundusz Pracy im przepadają, bo nie naliczają kosztów.

– Po powrocie na mały ZUS+ ryczałtowiec płaci mniej na ubezpieczenia społeczne, mniej też odlicza, zapłaci więc wyższy podatek. Może też zdarzyć się, iż mniejsze odliczenia spowodują podwyższenie składki zdrowotnej – mówi Piotr Juszczyk.