2 dni temu
EFRAG zaprezentował propozycje zmian w standardach ESRS, które mają uprościć obowiązki raportowe firm podlegających dyrektywie CSRD[1]. Choć to wciąż wstępny etap prac, kierunek zaproponowanych modyfikacji może realnie wpłynąć na zakres i sposób przygotowywania raportów zrównoważonego rozwoju – również przez polskie przedsiębiorstwa.
Główne założenia zmian w ESRS
Celem rewizji standardów ESRS jest ułatwienie wdrożenia obowiązków raportowych szczególnie tym organizacjom, które po raz pierwszy mierzą się z raportowaniem zrównoważonego rozwoju. Zmiany obejmują 6 poziomów (dźwigni) uproszczeń:
1. Uproszczenie lub doprecyzowanie analizy podwójnej istotności (DMA)
Kluczowe propozycje obejmują m.in.:
- zastosowanie podejścia top-down, wiążącego się z rozpoczęciem od analizy modelu biznesowego w celu zidentyfikowania najbardziej oczywistych istotnych tematów, zamiast analizy poszczególnych punktów danych (tzw. podejście bottom-up);
- doprecyzowanie kryteriów istotności informacji z naciskiem na przydatność w podejmowaniu decyzji;
- wyjaśnienie powiązania między IRO a listą tematów i podtematów zawartych w tabeli AR16;
- wyjaśnienie, w jaki sposób działania łagodzące, zapobiegawcze i naprawcze są uwzględniane przy ocenie istotności wpływu (podejście brutto lub netto) oraz jak definiować pozytywny wpływ;
- wyjaśnienie, na czym polega obowiązek raportowania tylko danych o istotnym podtemacie, bez raportowania wszystkich punktów danych w standardzie tematycznym.
Zmiany te powinny w znacznym stopniu uprościć DMA, a jednocześnie sprzyjać usprawnieniu sprawozdawczości poprzez skoncentrowanie jej na informacjach istotnych i przydatnych dla podejmowania decyzji.
2. Lepsza czytelność / zwięzłość oświadczeń dotyczących zrównoważonego rozwoju oraz lepsze uwzględnienie ich w sprawozdaniach korporacyjnych jako całości
Kluczowe propozycje obejmują m.in.:
- zapewnienie możliwości umieszczenia „streszczenia” na początku oświadczenia dotyczącego zrównoważonego rozwoju;
- zapewnienie możliwość ujawnienia najbardziej szczegółowych informacji, takich jak szczegółowe wskaźniki liczbowe, informacji związanych z taksonomią UE lub dodatkowych informacji dotyczących kwestii niematerialnych w dedykowanych sekcjach lub załącznikach;
- zapobieganie fragmentacji i/lub powtarzaniu informacji dotyczących tych samych tematów.
Taka dodatkowa elastyczność, w szczególności związana z unikaniem powielania danych, może stanowić źródło uproszczenia, a co ważniejsze, pozwoli skupić się na najistotniejszych kwestiach.
3. Modyfikacja relacji między minimalnymi wymogami ujawniania informacji (MDR) a standardami tematycznymi
Kluczowe propozycje obejmują m.in.:
- utrzymanie przekrojowych MDR na poziomie ESRS 2 w zakresie „wymogów obowiązkowych”, przy radykalnym ograniczeniu obowiązkowych ujawnień dotyczących polityk, działań i celów (PAT) w standardach tematycznych do tych absolutnie niezbędnych (pozostałe punkty mają zostać usunięte lub przeniesione do wytycznych nieobowiązkowych);
- wyjaśnienie, iż PAT należy raportować tylko „jeśli występują”;
- skupienie w jednym punkcie danych listy istotnych kwestii, dla których nie istnieją PAT, bez konieczności ujawniania powodów ich braku, zachowując możliwość przedstawienia harmonogramu ich wdrożenia;
- wyjaśnienie, iż nie powinno być powielania treści w tych samych PAT w różnych częściach raportu, zaś polityka obejmująca różne tematy powinna być opisana tylko raz.
Powyższe propozycje mają w znacznym stopniu ograniczyć liczbę punktów danych (głównie w standardach tematycznych), co przyczyni się do bardziej zwięzłej, mniej powielającej się i efektywniejszej sprawozdawczości.
4. Poprawa czytelności, przejrzystości i przystępności standardów
Kluczowe propozycje obejmują m.in.:
- zmianę podejścia do „dobrowolnego ujawniania informacji”, które było przedmiotem wielu dyskusji między podmiotami sporządzającymi sprawozdania finansowe a biegłymi rewidentami. Interpretowano je jako listę kontrolną dotyczącą ujawniania informacji specyficznych dla danego podmiotu, a nie jako zachętę do stosowania dobrych praktyk przez bardziej dojrzałe podmioty;
- wyraźne oddzielenie i oznaczenie treści obowiązkowych od nieobowiązkowych.
Oczekuje się, iż ułatwi to czytelność i zrozumiałość standardów oraz zmniejszy nakłady związane z wdrażaniem i audytowaniem. Ma się tak zadziać dzięki możliwości wyraźniejszego skupienia się na tym, co jest obowiązkowe.
5. Inne proponowane środki zmniejszenia obciążeń
Kluczowe propozycje obejmują m.in.:
- nabycia i zbycia;
- informacje wrażliwe pod względem handlowym;
- wskaźniki SFDR PAI punkty danych, które mają bezpośrednie odniesienie do innych przepisów UE;
- zwolnienie w przypadku braku niezbędnych danych wejściowych;
- zwolnienie w przypadku działań o charakterze nieistotnym;
- doprecyzowanie definicji „działalności własnej” i „łańcucha wartości”, „granic emisji gazów cieplarnianych”;
- złagodzenie wymagań dotyczących gromadzenia informacji bezpośrednich;
- dodatkowe wsparcie w przygotowywaniu ujawnień w sektorze finansowym;
- zwolnienia w przypadku przewidywanych skutków finansowych.
6. Poprawa interoperacyjności z innymi standardami raportowania
Oprócz powyższych działań, EFRAG przez cały czas prowadzi dokładny przegląd wszystkich opisowych punktów danych oraz systematyczną identyfikację najmniej istotnych jakościowych i ilościowych punktów danych. Organizacja szacuje, iż można osiągnąć ponad 50% redukcję liczby punktów danych.
Co proponowane zmiany w ESRS oznaczają dla polskich firm?
Zmiany zaproponowane przez EFRAG mogą być dobrą wiadomością dla firm, które dopiero zaczynają swoją przygodę z raportowaniem ESG. Wprowadzenie większej elastyczności i uproszczeń może ograniczyć koszty wdrożenia, zwłaszcza w początkowej fazie.
W przedsiębiorstwach, które już rozpoczęły prace nad wdrożeniem CSRD, pojawia się pytanie: czy warto rewidować dotychczasowe podejście w świetle nowych propozycji? W wielu przypadkach odpowiedź będzie zależała od indywidualnej sytuacji, branży, poziomu zaawansowania prac i dostępnych danych.
Pewne jest jednak, iż warto na bieżąco śledzić rozwój sytuacji – zatwierdzenie i publikacja projektu standardu planowane są na drugą połowę lipca. Następnie propozycje EFRAG mają zostać poddane konsultacjom publicznym, a końcowa wersja zmian może zostać przedstawiona Komisji Europejskiej pod koniec października 2025 r.
Jeśli planują Państwo wdrożenie CSRD lub pracują już nad raportem zgodnym z ESRS – zapraszamy do kontaktu. Wspólnie przeanalizujemy, jak najlepiej wykorzystać nadchodzące zmiany.
[1] ESRS Revision: Progress Report as of 20 June 2025 [dostęp 24.06.2025]
