Nakaz PIP i odwołanie się od niego

Przedsiębiorca zatrudniający pracowników znajduje się pod czujnym okiem wielu instytucji. Jedną z nich jest Państwowa Inspekcja Pracy, która sprawuje nadzór i kontrolę w obszarze zatrudniania i bezpieczeństwa w pracy. W dzisiejszej publikacji odpowiemy na pytanie czym jest nakaz PIP i jak się od niego odwołać.

Państwowa Inspekcja Pracy – rola i zadania

Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) jest organem powołanym do sprawowania nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy. Pod szczególnym nadzorem jest przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP), a także przepisów dotyczących legalności zatrudnienia. Zasady funkcjonowania PIP, jej uprawnienia i zadania zostały szczegółowo opisane w ustawie o Państwowej Inspekcji Pracy.

Postępowanie kontrolne PIP

W ustawie o PIP zostało również opisane postępowanie kontrolne prowadzone przez organ PIP. Celem postępowania kontrolne jest ustalenie stanu faktycznego w zakresie przestrzegania prawa pracy, w szczególności przepisów BHP, a także przepisów dotyczących legalności zatrudnienia. W trakcie działań kontrolnych inspektorzy mają szerokie uprawnienia wynikające z przepisów mogą m.in.:

• przeprowadzać oględziny obiektów, pomieszczeń, stanowisk pracy, maszyn i urządzeń oraz przebiegu procesów technologicznych,
• przesłuchiwać pracowników i inne osoby, które mogą mieć wiedzę na temat ustaleń dokonywanych w trakcie kontroli,
• żądać przedłożenia akt osobowych pracowników i wszelkich dokumentów związanych z wykonywaniem pracy przez pracowników,
• sprawdzać czy zostały wykonane zalecenia z poprzedniej kontroli,
• sprawdzać dokumentację pracowników delegowanych na terytorium Polski lub z terytorium Polski,
• w razie potrzeby korzystać z opinii biegłych, specjalistów i akredytowanych laboratoriów.

Na każdy rok przygotowywane są plany kontroli przeprowadzane przez PIP.

Ustalenia PIP po przeprowadzonej kontroli

Po zakończeniu kontroli inspektor PIP przygotowuje protokół, w którym są opisane stwierdzone naruszenia prawa oraz inne informacje mające istotne znaczenie dla wyników kontroli. Podmiotowi kontrolowanemu jeszcze przed podpisaniem protokołu, przysługuje prawo zgłoszenia w terminie 7 dni umotywowanych zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole. o ile wniesione uwagi okażą się zasadne, to inspektor PIP uzupełni protokół kontroli. Na podstawie protokołu kontroli wydawana jest decyzja w formie pisemnej lub w postaci wpisu do dziennika budowy.

Odwołanie od decyzji PIP

Podmiotowi kontrolowanemu przysługuje prawo do wniesienia odwołania od decyzji PIP w terminie 7 dni od daty otrzymania decyzji. Odwołanie wnosi się do okręgowego inspektora pracy. o ile decyzja PIP zawierałaby nakaz zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej, to nie może ona być wydana przez inspektora PIP, tylko wydaje ją okręgowy inspektor PIP. W takich przypadkach odwołanie można złożyć do Głównego Inspektora Pracy (GIP). Wzory druków (w tym nakazu wydawanego przez PIP) stosowanych w działalności kontrolnej Państwowej Inspekcji Pracy znajdują się w Zarządzeniu nr 34/17 Głównego Inspektora Pracy.

Na stronie Okręgowego Inspektora Pracy w Warszawie zamieszczony został wzór odwołania od decyzji PIP:

Jak się okazuje złożenie odwołania nie wymaga posiadania specjalistycznej wiedzy i wykształcenia prawniczego. Wystarczy podać numer nakazu PIP, datę jego wydania i numer decyzji, od której składamy odwołanie i napisać własnymi słowami uzasadnienie, nie muszą tu być przywoływane żadne podstawy prawne. Uzasadnienie powinno zawierać stanowisko przedsiębiorcy, co do przedstawionych zarzutów. o ile organ odwoławczy utrzyma decyzję PIP w mocy, czyli nie uzna odwołania, przedsiębiorcy przysługuje prawo wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA).

Podsumowanie

W dzisiejszej publikacji opisaliśmy, w jaki sposób może przebiegać kontrola PIP i jakie obszary obejmuje. Organy PIP mają szeroki zakres uprawnień, które wynikają wprost z ustawy. W trakcie kontroli mogą wyjść różnego rodzaju nieprawidłowości, jednak ich waga może być różna. Mogą to być tylko mało znaczące uchybienia, które można choćby naprawić już w trakcie kontroli, ale mogą to być nieprawidłowości, które zagrażają życiu lub zdrowiu pracowników. W takich przypadkach organ kontrolny podejmuje natychmiastowe działania i wydaje nakaz na mocy, którego może dojść przykładowo do zatrzymania procesu produkcji z uwagi na niesprawne urządzenie elektryczne, które jest niebezpieczne dla osób je obsługujących. Nakaz inspektora pracy musi być wykonany, ponieważ za niewykonanie grożą kary finansowe. Napisaliśmy również o przysługujących środkach odwoławczych od decyzji inspektora PIP do drugiej instancji – okręgowego inspektora PIP. Przy czym należy pamiętać o terminie 7 dni, przekroczenie tego terminu może uniemożliwić odwołanie. Można wnioskować o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania, jednak nie zawsze będzie to skuteczne. Złożenie samego odwołania jest proste, nie wymaga specjalistycznej wiedzy. Wzory druków stosowanych w działalności kontrolnej PIP dostępne są jako załączniki w zarządzeniu GIP.