2 tygodni temu
W obliczu dramatycznej sytuacji powodziowej, która dotyka południowo-zachodnią część kraju, wielu pracodawców mierzy się z licznymi wyzwaniami. Część z nich dotyczy nieobecności pracowników, którzy – często bezpośrednio wskutek powodzi – nie są w stanie świadczyć pracy. Przygotowaliśmy więc podsumowanie najważniejszych mechanizmów prawnych, dotyczących tej kwestii, które mogą okazać się istotne dla pracodawców.
Aktualny stan prawny – nowe rozporządzenia
W poniedziałek (16.09) Rada Ministrów wprowadziła na części regionu południowo-zachodniej części kraju stan klęski żywiołowej – na okres 30 dni. Na tej podstawie przyjęto ograniczenia praw i wolności osób przebywających na tym terenie, w tym m.in. nakaz ewakuacji i nakaz lub zakaz przebywania w określonych miejscach czy obszarach.
Premier zapowiedział, iż w zależności od zapotrzebowania, stan klęski żywiołowej będzie na bieżąco rozszerzany o nowe miejscowości dotknięte skutkami powodzi. Projekt pierwszej aktualizacji gmin objętych tym stanem pojawił się już kolejnego dnia.
Dodatkowo, we wtorek (17.09) wydano rozporządzenie określające szczególne rozwiązania dotyczące usunięcia skutków powodzi, które obowiązują wyłącznie na terenie objętym stanem klęski żywiołowej.
Nieobecność pracownika
Aktualnie wielu pracowników może mieć trudności z dotarciem do pracy. Jak traktować takie nieobecności?
Jednym ze szczególnych rozwiązań, wprowadzonych w gminach objętych stanem klęski żywiołowej, jest obowiązek udzielenia 10 dodatkowych dni wolnych dla pracowników, którzy nie mogą świadczyć pracy w związku z powodzią. Takim pracownikom przysługuje prawo do odpowiedniej części minimalnego wynagrodzenia.
Ponadto, obowiązujące przepisy dają pracodawcom możliwość uznania nieobecności pracownika za usprawiedliwioną – gdy w ich ocenie przemawiają za tym wskazane przez pracownika przyczyny nieobecności.
Zwolnienia i urlopy
Co jeżeli w obliczu obecnej sytuacji, dla części pracowników wspomniany 10-dniowy urlop okaże się niewystarczający lub sytuacja nie dotyczy gminy objętej stanem klęski żywiołowej? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w ogólnych przepisach prawa pracy.
Warto pamiętać, iż pracownicy nadal mogą skorzystać z różnych form zwolnień i urlopów (przy czym, w przypadku większości z nich, konieczne będzie zielone światło od pracodawcy). Możliwe jest ubieganie się o:
- zwolnienie z powodu siły wyższej,
- urlop na żądanie,
- urlop bezpłatny.
Pracownicy wychowujący dzieci mogą wnioskować o zwolnienie na opiekę nad dziećmi lub o urlop opiekuńczy.
Pracownik na służbie
Pracownicy będący członkami ochotniczej straży pożarnej (OSP) oraz Wojsk Obrony Terytorialnej (WOT) mają prawo do dni wolnych na czas niezbędny do przeprowadzenia akcji ratowniczej lub służby oraz na odpoczynek po tych działaniach.
Warto zaznaczyć, iż w związku z nadzwyczajną sytuacją, do akcji ratowniczych mogą być dysponowane jednostki z regionów nieobjętych bezpośrednio skutkami powodzi.
Informowanie o nieobecnościach
Pracownicy powinni poinformować o nieobecności najpóźniej w drugim dniu jej trwania. jeżeli jednak występują okoliczności, które uniemożliwiają im zawiadomienie w takim terminie, powinni to zrobić w ciągu 2 dni po ustaniu tej przyczyny.
Biorąc pod uwagę obecną sytuację oraz brak prądu i łączności telefonicznej w części regionu dotkniętego skutkami powodzi, zalecane jest ostrożne podchodzenie do braku zawiadomienia o nieobecności. Główny Inspektor Sanitarny zaapelował, aby pracodawcy, w relacji z pracownikami dotkniętymi powodzią, zachowali w tej kwestii elastyczność oraz empatię.
Inne szczególne rozwiązania związane z powodzią
Poza wspomnianym, dodatkowym urlopem, szczególne rozwiązania dla gmin objętych stanem klęski żywiołowej, obejmują również, m.in.:
- zasiłek powodziowy,
- możliwość przeznaczenia funduszy ZFŚS na pomoc dla poszkodowanych zatrudnionych,
- możliwość otrzymania dofinansowania z PFRON na utrzymanie zagrożonych likwidacją stanowisk pracy osób z niepełnosprawnością,
- możliwość pozyskania dodatkowej pomocy dla pracodawców z Funduszu Pracy,
- możliwość refundacji kosztów wynagrodzenia dla pracodawców, którzy przejściowo zaprzestali prowadzenia działalności lub istotnie ją ograniczyli.
Jeśli potrzebują Państwo dodatkowego wsparcia prawnego w tej trudnej sytuacji, zachęcamy do kontaktu.
