Nowe wymagania na stanowiskach kierowniczych w Szpitalnych Oddziałach Ratunkowych

Obecny stan prawny – minimalne wymagania kadrowe

Obecnie wymagane są następujące minimalne zasoby kadrowe oddziału:

1) ordynator oddziału (lekarz kierujący oddziałem) będący lekarzem:

– posiadającym tytuł specjalisty w dziedzinie medycyny ratunkowej albo

– po drugim roku specjalizacji w dziedzinie medycyny ratunkowej, który kontynuuje szkolenie specjalizacyjne i posiada jednocześnie specjalizację lub tytuł specjalisty w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii, chorób wewnętrznych, chirurgii ogólnej, chirurgii dziecięcej, ortopedii i traumatologii narządu ruchu, ortopedii i traumatologii, pediatrii, neurologii lub kardiologii,

2) pielęgniarka oddziałowa będąca pielęgniarką systemu albo ratownik medyczny lub pielęgniarka systemu, posiadający wykształcenie wyższe i co najmniej 5-letni staż pracy w oddziale, koordynujący pracę pielęgniarek lub ratowników medycznych oraz rejestratorek medycznych i personelu pomocniczego,

3) lekarze w liczbie niezbędnej do zabezpieczenia prawidłowego funkcjonowania oddziału, w tym do spełnienia warunków dotyczących czasu oczekiwania na pierwszy kontakt z lekarzem w poszczególnych kategoriach pilności, przy czym co najmniej jeden lekarz przebywający stale w oddziale będący lekarzem systemu,

4) pielęgniarki lub ratownicy medyczni w liczbie niezbędnej do zabezpieczenia prawidłowego funkcjonowania oddziału, w tym do zapewnienia realizacji zadań związanych z segregacją medyczną,

5) rejestratorki medyczne oraz personel pomocniczy oddziału w liczbie niezbędnej do zabezpieczenia prawidłowego funkcjonowania oddziału, w tym do spełnienia warunków dotyczących czasu oczekiwania na pierwszy kontakt z lekarzem w poszczególnych kategoriach pilności.

Dodatkowo, na SOR funkcjonuje lekarz dyżurny oddziału, który koordynuje pracę oddziału w systemie całodobowym. Lekarzem dyżurnym oddziału może być:

Dotychczas planowano, iż do 31.12.2024 r. ordynatorem oddziału (lekarzem kierującym oddziałem) będzie lekarz systemu, czyli lekarz spełniający wymagania określone w art. 3 pkt 3 ustawy z 8.9.2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 652). Natomiast począwszy od 1.1.2025 r. ordynator/lekarz kierujący oddziałem SOR miał spełniać powyższe wymagania, czyli wyższe, bardziej restrykcyjne, aniżeli wymagania od lekarza systemu.

Przyczyna zmian

Pomimo, iż wymagania co do kwalifikacji personelu kierującego SOR znane są od 2019 r. oraz już raz wydłużono termin obowiązywania węższych wymagań na tych stanowiskach, to przez cały czas SOR-y nie są w stanie spełnić stawianych im wymagań kadrowych. Co więcej, oddziały te mają choćby problem z zapewnieniem bieżącej obsady.

Projektodawcy stwierdzili, iż na 249 funkcjonujących w kraju SOR, kierownikiem 182 oddziałów ratunkowych jest lekarz spełniający powyższe wymagania. Natomiast 47 spośród 67 pozostałych SOR, co stanowi blisko 19 % wszystkich SOR w kraju, informuje, iż do końca 2024 r. nie zdoła spełnić tego wymogu. To natomiast powodowałoby zagrożenie dla ich funkcjonowania i nieprzerwanego udzielania świadczeń, a więc mogłoby doprowadzić do realnego zagrożenia dla pacjentów.

Planowane zmiany

Aby uniknąć paraliżu w funkcjonowaniu SOR, resort zdrowia przygotował projekt zmian, zgodnie z którym minimalne zasoby kadrowe SOR stanowić ma ordynator oddziału (lekarz kierujący oddziałem) będący lekarzem posiadającym:

a) tytuł specjalisty w dziedzinie medycyny ratunkowej albo

b) specjalizację I lub II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii, intensywnej terapii, chorób wewnętrznych, chirurgii ogólnej, chirurgii dziecięcej, ortopedii i traumatologii narządu ruchu, ortopedii i traumatologii, pediatrii, neurologii lub kardiologii i jednocześnie:

‒ będącym po drugim roku specjalizacji w dziedzinie medycyny ratunkowej, kontynuującym szkolenie specjalizacyjne w tej dziedzinie lub

‒ posiadającym doświadczenie w udzielaniu świadczeń zdrowotnych, w wymiarze co najmniej 3 tys. godzin, nabyte w szpitalnym oddziale ratunkowym, w okresie ostatnich 5 lat.

Kwalifikacje i wymagania od pozostałych osób pozostały bez zmian.

Dopuszczono więc możliwość kierowania oddziałem przez lekarzy różnych specjalności, nie tylko tych w trakcie specjalizacji w tej dziedzinie, ale również tych, którzy już nabyli doświadczenie w udzielaniu świadczeń w SOR w wymiarze co najmniej 3 tys. godzin, nabyte w szpitalnym oddziale ratunkowym, w okresie ostatnich 5 lat.

Analogicznie zmiany mają dotyczyć wymagań dla lekarza dyżurnego SOR, koordynującego pracę oddziału w systemie całodobowym.

Etap legislacyjny

Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie szpitalnego oddziału ratunkowego jest w trakcie konsultacji społecznych. Znajduje się w wykazie prac legislacyjnych Ministra Zdrowia pod numerem: MZ 1717.