Nowy rok – nowe zmiany w zatrudnieniu cudzoziemców

W ubiegłym roku ukazały się projekty licznych zmian w zakresie legalizacji pobytu i pracy cudzoziemców. Na początku stycznia 2025 r. prace nad nimi doczekały się kontynuacji. Do sejmu skierowano już projekt ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej[1]. Jednak na ostatniej prostej rząd wprowadził w nim istotne dla pracodawców zmiany. Na horyzoncie są też inne nowelizacje w sprawach migracyjnych. Czego możemy się spodziewać i czy nowy rok przyniesie rewolucję dla pracodawców i cudzoziemców?

„Tak” dla umów cywilnoprawnych z cudzoziemcami

Najważniejsza zmiana dotyczy możliwości zawierania umów cywilnoprawnych z cudzoziemcami. Zgodnie z wcześniejszą wersją projektu warunkiem legalizacji pracy cudzoziemca (na rzecz polskiego podmiotu) w większości przypadków miało być zawarcie umowy o pracę. Propozycja ta spotkała się jednak z ogromną krytyką ze strony pracodawców oraz ich organizacji, w związku z czym rząd ostatecznie się z niej wycofał. Tak więc przedsiębiorcy przez cały czas będą mogli zawierać z cudzoziemcami umowy cywilnoprawne.

Projektodawca przewidział jednak wyjątek. Zgodnie z treścią projektu, umowa o pracę będzie konieczna w przypadku nawiązywania współpracy z cudzoziemcem przez agencję pracy tymczasowej.

Pozostałe założenia projektu

Nowa wersja projektu nowelizacji przewiduje również:

• pierwszeństwo przy wydawaniu zezwoleń na pracę dla przedsiębiorców korzystających ze wsparcia inwestycji o istotnym znaczeniu dla gospodarki, nowych inwestycji oraz projektów inwestycyjnych o znaczeniu strategicznym dla przejścia na gospodarkę o zerowej emisji netto;
• zwolnienie z obowiązku legalizacji pracy dla cudzoziemców, którzy ukończyli szkołę ponadpodstawową w Polsce i mają uzyskane w naszym kraju dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe;
• zobowiązanie pracodawców do poinformowania wojewody, o ile cudzoziemiec posiadający zezwolenie na pracę:
  • nie podejmie pracy w okresie 2 miesięcy od początkowej daty ważności zezwolenia;
  • zakończy pracę wcześniej niż 2 miesiące przed upływem okresu ważności zezwolenia;
  • przerwie pracę na dłużej niż 2 miesiące.
• zobowiązanie pracodawców do pisemnego zawiadomienia wojewody o rozwiązaniu współpracy z cudzoziemcem, posiadającym tzw. zezwolenie jednolite (obecnie obowiązek taki obciąża wyłącznie samego cudzoziemca).

Pozostałe założenia projektu pozostały niezmienione. Pracodawcy powinni więc spodziewać się, m.in. uzależnienia możliwości wykonywania pracy przez cudzoziemców przebywających w Polsce od rodzaju posiadanej wizy, wprowadzenia minimalnego wymiaru czasu pracy wymaganego do uzyskania zezwolenia na pracę (¼ etatu) czy też obowiązku szerszego informowania pracowników zza granicy o przysługującym ich prawach.

Zmiany w systemie wizowym

Rząd skierował do sejmu także zmodyfikowany projekt ustawy dotyczący wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym[2]. Wbrew pierwotnym założeniom, cudzoziemcy posiadający zezwolenie na pobyt czasowy w celu kształcenia na studiach w Polsce dalej będą zwolnieni z obowiązku legalizacji pracy.

Projekt zakłada jednak kompleksową reformę wydawania zezwoleń i wiz związanych z odbywaniem studiów w Polsce, a także ustalenie limitu cudzoziemców studiujących na danej uczelni. Ponadto świadectwo ukończenia polskiej szkoły policealnej nie będzie już potwierdzeniem znajomości języka polskiego na potrzeby postępowań legalizacyjnych.

Elektronizacja postępowań pobytowych

Niezależnie od powyższych zmian, Rządowe Centrum Legislacyjne opublikowało projekt nowelizacji ustawy o cudzoziemcach[3]. Zakłada on długo oczekiwaną zmianę sposobu składania wniosków o udzielenie zezwoleń pobytowych i wprowadzenie elektronicznych procedur, które będą prowadzone za pośrednictwem Modułu Obsługi Spraw (MOS). Jest to kolejna odsłona projektu w tym zakresie.

Jeżeli nowelizacja wejdzie w życie, postępowanie będzie prowadzone wyłącznie elektronicznie w portalu MOS. Za jego pośrednictwem cudzoziemcy będą wypełniać wnioski oraz wysyłać je do urzędów. W dalszym ciągu konieczne będzie jednak osobiste stawiennictwo cudzoziemców w celu pobrania odcisków palców i okazania oryginału paszportu.

Na razie data wejścia w życie projektowanych zmian nie jest znana. Będziemy śledzić status projektów i informować o dalszych losach. Zapraszamy również do kontaktu we wszelkich sprawach związanych z legalizacją pracy i pobytu cudzoziemców w Polsce.

[1] Rządowy projekt ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 949), https://www.sejm.gov.pl/sejm10.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=949

[2] Rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 951), https://www.sejm.gov.pl/sejm10.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=951

[3] Projekt ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (UD163), https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12392202