3 miesięcy temu
33-procentowy parytet płci w zarządach i radach nadzorczych będą musiały stosować duże spółki Skarbu Państwa – od początku 2026 roku, a od lipca 2026 – pozostałe duże spółki giełdowe. Za niestosowanie przepisów KNF będzie mogła nałożyć karę do 10% rocznego przychodu.
Kogo obejmą nowe przepisy?
Planowane zmiany to efekt implementacji dyrektywy[1], która ma na celu poprawę równowagi płci na stanowiskach kierowniczych. Unijna regulacja wprowadza wymogi dotyczące procesu selekcji kandydatów na stanowiska w organach spółek giełdowych, które mają co najmniej 250 pracowników. Dodatkowym kryterium jest przekroczenie kwoty:
- 50 mln euro – w przypadku rocznego obrotu lub
- 43 mln euro – w przypadku całkowitego bilansu rocznego.
W Polsce przepisy te obejmą mniej niż połowę spółek notowanych w tej chwili na GPW.
Jakie będą obowiązki?
Spółki będą musiały zapewnić, iż co najmniej 33% stanowisk, zarówno w zarządzie, jak i w radzie nadzorczej, będzie zajmowane przez osoby niedostatecznie reprezentowanej płci. Aby to osiągnąć, walne zgromadzenie będzie musiało przyjąć w drodze uchwały politykę zatrudniania, której celem będzie zapewnienie równowagi płci w organach spółki.
W przypadku wyboru pomiędzy kandydatami o równorzędnych kwalifikacjach, pierwszeństwo będzie przyznawane kandydatowi należącemu do niedostatecznie reprezentowanej płci. Przepisy przewidują możliwość odstępstwa od tej zasady, jeżeli ważne powody przemawiają za wyborem kandydata płci przeciwnej – pod warunkiem, iż nie jest to decyzja dyskryminacyjna.
Nowe przepisy nakładają również na zarząd spółki obowiązek sporządzania rocznego sprawozdania dotyczącego równowagi płci oraz udostępnienia go na swojej stronie internetowej.
Co ważne, w przypadku uprawdopodobnienia niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków, to spółka będzie musiała wykazać, iż nie dopuściła się naruszenia.
Konsekwencje nowych regulacji
W przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków, KNF będzie mogła nałożyć na spółkę karę pieniężną do wysokości 10% całkowitego rocznego przychodu.
Oprócz tego, osoba, wobec której spółka naruszy wymienione wymogi, będzie miała prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, zgodnie z zasadami wynikającymi z Kodeksu cywilnego.
Nowe przepisy a zwalczanie luki płacowej
Nowe przepisy mogą mieć także szczególne znaczenie w kontekście polityk wynagrodzeń sporządzanych przez spółki giełdowe. Jest tak, ponieważ zapewnienie parytetu płci w organach, poprzez skuteczne wdrożenie i przestrzeganie przejrzystego i niedyskryminacyjnego procesu selekcji kandydatów, może stanowić jedno z niefinansowych kryteriów mogących warunkować wypłatę premii członków organów. I to nie tylko w spółkach objętych nowymi regulacjami (największe spółki giełdowe), ale także szerzej (spółki giełdowe objęte obowiązkiem sporządzania polityki wynagrodzeń). Wpisuje się to w kategorię kryteriów dotyczących uwzględniania interesów społecznych oraz podejmowania działań nakierowanych na zapobieganie negatywnym skutkom społecznym działalności spółki[2].
Wdrożenie premiowych kryteriów finansowych i niefinansowych jest obowiązkiem wynikającym z ustawy. Z uwagi na przyznane KNF dodatkowe kompetencje nadzorcze w tym zakresie, trzeba zachować tu szczególną ostrożność.
Regulacje dyrektywy mają również zwalczać lukę płacową. Samo zapewnienie niedyskryminujących wynagrodzeń przez spółki może być weryfikowane na podstawie już istniejących przepisów ustawy o ofercie publicznej. Zakładają one transparentność wynagrodzeń organów spółki poprzez ich publikację w corocznym sprawozdaniu o wynagrodzeniach.
Ważne terminy i status polskiego projektu
Spółki będą musiały spełnić nowe wymogi do 30 czerwca 2026 r. Wyjątkiem są tu podmioty, w których prawa z akcji wykonuje minister adekwatny do spraw aktywów państwowych – w ich przypadku termin wyznaczono na 31 grudnia 2025 r.
Projekt[3] ma zostać przyjęty przez rząd w III/IV kwartale tego roku. Będziemy śledzić jego dalsze etapy legislacyjne i informować o nich na bieżąco. A jeżeli mają Państwo pytania do tego tematu – zachęcamy do kontaktu.
[2] Art. 90d ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (tj. z dnia 11 marca 2024 r., Dz.U. z 2024 r. poz. 620)
