2 lat temu
Oprócz aspektów sakralnych ważnym elementem działalności prowadzonej przez kościoły (katolicki, protestancki itp.) oraz związki wyznaniowe jest organizacja zajęć wychowawczo-opiekuńczych, edukacja oraz niesienie pomocy potrzebującym. Aby jednak było to możliwe, niezbędne jest posiadanie odpowiednich środków. Istotne źródło dochodów organizacji kościelnych stanowią datki od wiernych oraz opłaty za sakramenty. Nie są to jednak jedyne rodzaje wpływów — istotny jest także podatek kościelny.
Co to jest kirchensteuer? Gdzie się go płaci?
W tłumaczeniu na język polski określenie „kirchensteuer” oznacza po prostu podatek kościelny, który obywatele uiszczają na rzecz wskazanego przez nich kościoła bądź związku wyznaniowego. Takie rozwiązanie jest powszechnie stosowane w dobrze rozwiniętych państwach Europy Zachodniej. Można spotkać się z nim między innymi w takich krajach jak:
- kraje skandynawskie (Norwegia, Finlandia, Dania, Szwecja),
- Niemcy,
- Belgia,
- Austria.
Nieprzypadkowo tego typu wsparcie jest rozwiązaniem stosowanym przede wszystkim w państwach, w których występuje religia protestancka. Taki stan rzeczy wynika stąd, iż pierwotnie celem omawianego rozwiązania było wsparcie rozwijających się przed laty narodowych kościołów protestanckich.
Pomoc finansowa pochodząca z podatku miała na celu zniwelować dysproporcje pomiędzy tworzącymi wówczas się związkami protestantów oraz zajmującym dominującą pozycję kościołem katolickim. Takie działanie było konieczne między innymi w przypadku kościoła w Niemczech.
Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe jest wsparcie działalności kościołów ewangelickich m.in. w następujących obszarach:
- utrzymanie oraz renowacja obiektów kultu religijnego,
- działalność edukacyjna, opiekuńcza oraz wychowawcza,
- akcje charytatywne i pomocowe,
- wynagrodzenia dla duchownych.
W zależności od rozwiązań przyjętych w poszczególnych państwach podatek kościelny może być potrącany od dochodów (z tytułu pracy czy prowadzenia działalności gospodarczej) lub samego obciążenia podatkowego (podatku dochodowego).
Podatek kościelny w Polsce – podstawowe informacje
Na chwilę obecną (stan na czerwiec 2022 roku) nie istnieje w Polsce coś takiego jak obowiązek płacenia podatku kościelnego. Nie słychać także o rządowych planach w zakresie wprowadzenia obowiązku opłacania podatku na organizacje religijne (składki kościelnej).
Taki stan rzeczy nie oznacza jednak, iż niemożliwe jest wsparcie związków religijnych w ramach zobowiązań wobec Urzędu Skarbowego. Wręcz przeciwnie: osoby deklarujące swoją przynależność do Kościoła i wyrażające chęć pomocy mogą udzielić wsparcia ośrodkom kultu religijnego.
Kiedy można odliczyć od podatku darowiznę na rzecz związku wyznaniowego? Jaki procent podatku na kościół?
Polskie przepisy w zakresie PIT (podatku dochodowego od osób fizycznych) dopuszczają możliwość odliczenia od dochodu – podstawy opodatkowania – kwoty darowizny na rzecz kościoła/związku wyznaniowego. Ważne jest jednak, by wartość odliczenia nie przekroczyła równowartości 6% dochodu wykazanego w rocznej deklaracji rozliczeniowej PIT-37. Odliczenie należy opatrzyć dokumentem potwierdzającym dokonanie przelewu i/lub oświadczeniem darczyńcy o otrzymaniu wsparcia.
Ponadto trzeba pamiętać, iż limit 6% obejmuje nie tylko darowizny na kościół, ale łączy się również ze środkami przekazanymi na organizacje pożytku publicznego czy odliczeniami z tytułu honorowo oddanej krwi do RCKiK.
Fundusz Kościelny, czyli finansowanie kościoła z budżetu
Jeszcze w latach pięćdziesiątych ubiegłego stulecia został powołany tzw. Fundusz Kościelny. Jego cel to wspieranie działalności prowadzonej przez kościoły oraz zarejestrowane związki wyznaniowe funkcjonujące w Polsce. Oczywiście, z uwagi na strukturę wyznaniową w naszym kraju największe wsparcie otrzymuje KK, czyli Kościół Katolicki.
Począwszy od 1990 roku, dochody tego funduszu pochodzą wyłącznie z budżetu państwowego. Wydatki funduszu na rzecz kościoła są dość znaczne. Przykładowo, w 2011 roku wynosiły one około 89 mln złotych i przez kolejnych kilka lat utrzymywały się na poziomie wynoszącym około 0,1 mld zł. Ostatnie lata to dalszy wzrost wydatków, które w tej chwili wynoszą już około 200 mln złotych w skali roku. Taki stan rzeczy wynika między innymi z konieczności opłacania coraz to wyższych składek ZUS za kapłanów.
Podczas debat można często spotkać się z krytyką dotyczącą finansowania kościoła z budżetu. Zdaniem przeciwników można przeznaczyć podatki na inne cele (np. służbę zdrowia, cele szkolno-wychowawcze, czy siły zbrojne), zaś wspieranie organizacji kościelnych powinno opierać się na dobrowolnej pomocy, by nie obciążać osób niewierzących, innych wyznań, czy tych, które wystąpiły z kościoła. Podczas tego typu dyskusji nie wolno jednak zapominać o pewnym istotnym fakcie. Otóż, związki religijno-wyznaniowe prowadzą szereg aktywności wymagających kapitału (pomoc potrzebującym, działalność edukacyjna itp.). Według obrońców podatek kościelny mógłby pozwolić na ujednolicenie systemu finansowania organizacji religijnych w Polsce.
Najczęściej zadawane pytania
Czy w Polsce jest podatek kościelny?
W Polsce nie ma podatku kościelnego.
Ile wynosi podatek kościelny?
W krajach europejskich, w których występuje, podatek kościelny wynosi zwykle 1-2 procent.
Jak nie płacić podatku kościelnego?
W Niemczech każdy członek społeczności kościoła ma obowiązek zapłacić ten podatek. Natomiast w Holandii podatku kościelnego nie zapłacimy, jeżeli nasze dochody nie przekroczą kwoty wolnej od podatku.
Jak się nazywa podatek kościelny?
W Niemczech podatek kościelny nazywa się Kirchensteuer.
