Podatki jako element programu wyborczego

1 rok temu

Polski Ład jako wstęp do kampanii wyborczej

Miniony rok upłynął pod znakiem gruntownych i niepewnych zmian w systemie podatkowym osób fizycznych. Do najbardziej szumnych modyfikacji Polskiego Ładu należy zaliczyć przede wszystkim:

obniżenie podstawowej stawki PIT (z 17% do 12%)
podwyższenie górnej granicy I progu podatkowego (z 85 528 zł do 120 000 zł)
podwyższenie kwoty wolnej od podatku (do 30 000 zł) i zniesienie degresywnego modelu jej naliczania

O ile nowelizacja przepisów ustawy o PIT (przynajmniej w powyższym zakresie) powinna spotkać się z powszechną aprobatą, o tyle nie należy zapominać, iż od kwoty naszego wynagrodzenia brutto pobierana jest nie tylko zaliczka na podatek dochodowy, ale również składki na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne.

Przychylne podatnikom zmiany w płaszczyźnie PIT zostały częściowo skompensowane w daninie zdrowotnej odprowadzanej do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Modyfikacje związanych ze wskazanym ubezpieczeniem to w szczególności:

uzależnienie wartości składki od osiągniętego dochodu oraz
uniemożliwienie odliczenia jej od podatku

Nowy sposób skonstruowania składki zdrowotnej doprowadził do licznych głosów sprzeciwu. Aby przytłumić niezadowolenie wywołane zmianami w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego, wprowadzono rozwiązanie pod postacią ulgi dla klasy średniej. Podstawowym założeniem wskazanej preferencji podatkowej było zrównoważenie obciążeń związanych z daniną zdrowotną. Złożoność przyjętego rozwiązania spowodowała jednak pochylenie się nad prostszymi metodami usatysfakcjonowania podatników.

Od 1 lipca 2022 r. doszło do modyfikacji stawki PIT. Śródroczna obniżka podstawowej stawki PIT zaczęła obowiązywać z mocą wsteczną, bowiem obejmowała dochody uzyskane od początku 2022 r. Równolegle do przedstawionych zmian doszło do likwidacji ulgi dla klasy średniej.

Wynikiem wyżej naświetlonego cyklu zdarzeń – zmian obejmujących dochody już rozliczone przez płatników podatku – była większa wartość zwrotu nadpłat podatku PIT w 2023 r. Organizacja rozliczeń PIT ma charakter następczy – podatnicy zobowiązani są do zadeklarowania wartości swoich dochodów do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. W zależności od sposobu sporządzenia deklaracji, na zwrot nadpłaconego podatku podatnicy mogą liczyć w terminie nieprzekraczającym trzech miesięcy od dnia doręczenia PIT.

Spostrzeżenia wymaga, iż kalendarium zdarzeń wywołanych licznymi nowelizacjami ustawy o PIT jest wyjątkowo korzystne dla ustawodawcy. Można odnieść wrażenie, iż liczne i wysokie zwroty nadpłat podatku (spowodowane wyłącznie śródrocznym okresem zmian legislacyjnych) są nieprzypadkowe i miały odegrać istotną rolę w nadchodzących wyborach parlamentarnych.

Więcej na temat zmian wprowadzonych drogą Polskiego Ładu dowiesz się ze strony: Polski Ład

Wyższa kwota wolna od podatku – 60 tysięcy złotych

W świetle zapowiedzi jednej z największych opozycyjnych partii – Platformy Obywatelskiej – kwota wolna od podatku powinna zostać podniesiona do poziomu 60 000 zł.

W rezultacie urzeczywistnienia się wskazanej obietnicy wyborczej, osoba zatrudniona na umowie o pracę nie zapłaciłaby podatku przy miesięcznym wynagrodzeniu liczącym choćby 3918 zł brutto.

Poniżej przedstawiliśmy symulację wypłaty netto (na rękę), gdyby ziściła się wyżej wskazana zapowiedź wyborcza w zakresie zaktualizowania kwoty wolnej od podatku PIT.

Założenia:

Osoba fizyczna osiąga wynagrodzenie w oparciu o umowę o pracę
Pracownik świadczy pracę w tej samej miejscowości, w której ma miejsce zamieszkania
Zatrudniony nie korzysta z takich zwolnień jak ulga na powrót, ulga dla młodych, ulga dla aktywnych zawodowo seniorów czy ulga 4+
Pracownik otrzymuje miesięczne wynagrodzenie brutto w wysokości odpowiadającej średniej płacy w sektorze przedsiębiorstw za maj 2023 r. (7181,67 zł)

Przykład:

Wysokość składek na ubezpieczenie społeczne (13,71% od przychodu)

13,71% * 7181,67 zł = 984,60 zł

7181,67 zł – 984,60 zł = 6197,06 zł

Stawka kosztów uzyskania przychodu dla pracownika miejscowego: 250 zł

Wysokość składki zdrowotnej (9%)

Podstawa wymiaru składki zdrowotnej: 6197,06 zł * 9% = 557,73 zł

Podstawa opodatkowania: przychód - składki na ubezpieczenia społeczne - koszty uzyskania przychodu

7181,67 zł – 984,60 zł - 250 zł = 5947,06 zł

W tym miejscu należy dokonać wyliczenia zaliczki na podatek dochodowy. Celem uwzględnienia zaktualizowanej wartości kwoty wolnej od podatku, trzeba zwaloryzować kwotę zmniejszającą podatek. W związku z tym podatnik będzie mógł pomniejszyć zaliczkę na PIT aż o 600 zł miesięcznie.

12% * 5947,06 zł – 600 zł = 113,64 zł

Zaliczka na podatek: 114 zł

Wynagrodzenie netto:

7181,67 zł – 984,60 zł – 557,73 zł - 114 zł = 5 525,34 zł

Gdyby zaktualizowano wartość kwoty wolnej od podatku o proponowane 60 tysięcy złotych, to podatnik otrzymujący wynagrodzenie z umowy o pracę w wysokości 7181,67 zł brutto otrzyma 5525,34 zł na rękę.

Niskie i proste podatki

Na popularności zyskuje podatkowa propozycja Konfederacji. Nie sposób ocenić całokształtu proponowanych zmian ponieważ na chwilę sporządzania niniejszej publikacji ogłoszony został projekt ustawy o podatku od osób fizycznych.

W świetle jego założeń podatnik będzie zobowiązany do zapłaty podatku PIT od wartości przychodu (wynagrodzenia brutto) uwzględniającej kwotę wolną od podatku równej minimalnej płacy za pracę. Jednocześnie doszłoby do likwidacji większości ulg i zwolnień, jakie są znane podatnikom oraz obowiązku zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne oraz daniny zdrowotnej.

Zasadnicza stawka podatku PIT nie uległaby zmianie bowiem wciąż pozostałoby 12%, jednak propozycja wyborcza Konfederacji zakłada zniesienie pozostałych, wyższych stawek, mianowicie:

32% od nadwyżki ponad 120 000 zł dochodu
4% od nadwyżki ponad 1 000 000 zł dochodu

Biorąc pod uwagę aktualną wartość minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz założenia projektu ustawy o podatku od osób fizycznych pracownik otrzymujący średnie wynagrodzenie za maj 2023 r. podatnik uiści daninę w wysokości:

(7181,67 zł – 3600 zł) * 12% = 429 zł

Kolejne podwyżki minimalnego wynagrodzenia za pracę

Końcowo należy wspomnieć o kolejnych podwyżkach minimalnej płacy, która na dzień sporządzania niniejszej publikacji wynosi 3600 zł. Prawo i Sprawiedliwość nie poprzestaje na wskazanej kwocie najniższej krajowej oferując podatnikom dwie kolejne podwyżki tego wskaźnika: