5 lat temu
Art. 66 kodeksu karnego reguluje instytucje warunkowego umorzenia postępowania karnego. Około 10% spraw karnych w Polsce kończy się warunkowym umorzeniem postępowania. Na skazanego w trakcie okresu próby Sąd nakłada obligatoryjnie obowiązek naprawienia szkody w całości albo w części, a w miarę możliwości również obowiązek zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, albo zamiast tych obowiązków orzeka nawiązkę. Sąd może również nałożyć inne obowiązki określone w art. 72 § 1 pkt 1-3, 5-6b, 7a lub 7b kodeksu karnego, świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 kodeksu karnego lub zakaz prowadzenia pojazdów, wymieniony w art. 39 pkt 3 kodeksu karnego, do lat 2.
Kiedy sąd podejmie postępowanie warunkowo umorzone?
Sąd podejmuje postępowanie karne, o ile sprawca w okresie próby popełnił przestępstwo umyślne, za które został prawomocnie skazany. Jest to jedyny przypadek obligatoryjnego podjęcia postępowania
Sąd może podjąć postępowanie karne, o ile sprawca w okresie próby:
- rażąco narusza porządek prawny, w szczególności gdy popełnił jakiekolwiek inne przestępstwo niż przestępstwo, za które został skazany,
- uchyla się od dozoru,
- uchyla się od wykonania nałożonych obowiązków próby lub orzeczonego środka karnego,
- nie wykonuje zawartej z pokrzywdzonym ugody,
- po wydaniu orzeczenia o warunkowym umorzeniu, ale przed jego uprawomocnieniem się, rażąco narusza porządek prawny, a w szczególności w tym czasie popełnia przestępstwo.
Rażące naruszenie porządku
Rażące naruszanie porządku prawnego może przejawiać się bądź w dopuszczeniu się przestępstwa (wtedy jest ono oczywiste), bądź też w inny sposób, jeżeli stwierdzone zostanie drastyczne lub uporczywe naruszenie przez sprawcę norm prawa, np. cywilnego, rodzinnego, pracy lub prawa o wykroczeniach. Wtedy, gdy postawa sprawcy jest negatywna a jego zachowanie, naruszające porządek prawny, ma charakter uporczywy (np. uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego, porzucenie pracy, prostytucja, paserstwo, uporczywe zakłócanie porządku publicznego) sąd może podjąć postępowanie. W razie podjęcia postępowania warunkowo umorzonego sprawa toczy się od nowa i na zasadach ogólnych przed sądem adekwatnym do jej rozpoznania.
Postępowanie
Podjęcie postępowania może nastąpić tylko w okresie próby i w ciągu 6 miesięcy od zakończenia okresu próby. Dotyczy to zarówno obligatoryjnego, jak i fakultatywnego podjęcia postępowania. Postępowanie w przedmiocie podjęcia postępowania warunkowo umorzonego toczy się przed sądem pierwszej instancji, adekwatnym dla rozpoznania sprawy. Postępowanie takie może być wszczęte albo na wniosek, albo z urzędu. Legitymację do złożenia wniosku posiada: oskarżyciel (publiczny, prywatny, posiłkowy, jeżeli o warunkowym umorzeniu orzekano na rozprawie), pokrzywdzony i kurator sądowy. Samo rozstrzygnięcie o podjęciu postępowania przybiera postać postanowienia, na które przysługuje zażalenie. W posiedzeniu w przedmiocie podjęcia postępowania może wziąć udział sprawca i jego obrońca.
Uprawomocnienie się postanowienia o podjęciu postępowania powoduje, iż całe postępowanie w sprawie o dany czyn należy przeprowadzić od nowa.
