Podpis osoby, która nie przedstawiła pełnomocnictwa nie stanowi podpisania skargi

Stanowisko WSA we Wrocławiu

Postanowieniem z 14.12.2022 r., I SA/Wr 614/22, Legalis, Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu odrzucił skargę M.B. (dalej: Strona skarżąca) na postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu (dalej: Organ) z 22.7.2022 r. (Nr 0201-ICK1.500.21.2022.2) w przedmiocie odmowy udzielenia informacji. W uzasadnieniu ww. postanowienia WSA we Wrocławiu stwierdził, iż zarządzeniem z 20.9.2022 r. Przewodniczący Wydziału I wezwał pełnomocnika Strony skarżącej do uzupełnienia braków formalnych skargi przez:

1. złożenie pełnomocnictwa lub jego uwierzytelnionego odpisu umocowującego do działania w imieniu Strony skarżącej przed WSA;
2. podania numeru PESEL;
3. uzupełnienia braku fiskalnego skargi, w terminie 7 dni od doręczenia ww. wezwania, pod rygorem jej odrzucenia.

Wezwanie doręczono w trybie art. 74a ustawy z 30.8.2002 r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 259; dalej: PostAdmU), tj. dzięki środków komunikacji elektronicznej, 14.10.2022 r. W odpowiedzi na wezwanie, pełnomocnik Strony skarżącej uiścił wpis i podał numer PESEL. Nie przedłożono natomiast pełnomocnictwa do działania w imieniu Strony skarżącej, zgodnie z wymogami art. 46 § 2a i 2b PostAdmU. Wobec nieuzupełnienia przez pełnomocnika Strony skarżącej braków formalnych skargi w postaci dokumentu wykazującego umocowanie do jej wniesienia, tj.: pełnomocnictwa procesowego podpisanego podpisem elektronicznym zgodnie z wymogami art. 46 § 2a i 2b PostAdmU, zarządzeniem z 25.10.2022 r. wezwano Stronę skarżącą do wtórnego uzupełnienia braku formalnego skargi poprzez jej podpisanie, w terminie 7 dni, pod rygorem jej odrzucenia. Wezwanie doręczono Stronie skarżącej 27.10.2022 r. W odpowiedzi na to wezwanie 2.11.2022 r. pełnomocnik Strony skarżącej drogą elektroniczną przesłał ponownie skargę podpisaną przez pełnomocnika Strony skarżącej wraz z prawidłowo podpisanym pełnomocnictwem.

W ocenie WSA we Wrocławiu pomimo prawidłowo doręczonego wezwania, brak formalny skargi nie został jednak – wbrew twierdzeniu pełnomocnika Strony skarżącej – uzupełniony. W odpowiedzi na wezwanie WSA we Wrocławiu z 25.10.2022 r. ponownie przedłożono drogą elektroniczną skargę wniesioną przez pełnomocnika Strony skarżącej oraz prawidłowo podpisane pełnomocnictwo. Strona skarżąca nie wykonała jednak zarządzenia WSA we Wrocławiu i nie podpisała skargi. Niewypełnienie przez Stronę skarżąca wezwania WSA we Wrocławiu spowodowało, iż ziściły się przesłanki do odrzucenia skargi. Nadto WSA we Wrocławiu wskazał, iż przedstawienie pełnomocnictwa przez profesjonalnego pełnomocnika Strony skarżącej 2.11.2022 r. stanowiło czynność dokonaną po terminie.

Stanowisko Strony skarżącej

W zażaleniu z 27.1.2023 r. pełnomocnik Strony skarżącej wskazał, iż jak wynika z załączonych do niniejszego zażalenia dowodów WSA we Wrocławiu, dysponował wszystkimi wymaganymi dokumentami, które zostały opatrzone prawidłowymi podpisami w wymaganych terminach, a tym samym brak było podstaw do odrzucenia skargi. Wszystkie dokumenty przesłane do WSA we Wrocławiu były podpisane elektronicznie i żadna norma nie wskazuje, aby konieczne było podpisywanie i poświadczanie każdej kartki odrębnie. Zważywszy na powyższe Strona skarżąca wniosła o uchylenie postanowienia i rozpoznanie skargi.

Stanowisko NSA

W ocenie NSA ww. zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie z uwagi na kwestie przedstawione szczegółowo poniżej.

Na wstępie NSA wskazał na stan prawny znajdujący zastosowanie w niniejszej sprawie, tj. ustawowe wymogi formalne wobec skargi wnoszonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zgodnie z art. 57 § 1 PostAdmU skarga przede wszystkim powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym. Natomiast stosownie do art. 46 § 1 pkt 4 PostAdmU pismo winno zawierać m.in. podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika. Jednocześnie art. 37 § 1 PostAdmU stanowi, iż pełnomocnik obowiązany jest przy pierwszej czynności procesowej dołączyć do akt sprawy pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy lub wierzytelny odpis pełnomocnictwa. Adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy, a także doradca podatkowy mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz odpisy innych dokumentów wykazujących ich umocowanie. Sąd może w razie wątpliwości zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony. Zgodnie zaś z art. 12b § 1 PostAdmU określony w ustawie warunek formy pisemnej uważa się za zachowany, o ile dokument elektroniczny został podpisany w sposób, o którym mowa w art. 46 § 2a PostAdmU. W myśl art. 46 § 2a PostAdmU w przypadku gdy pismo strony jest wnoszone w formie dokumentu elektronicznego, powinno ponadto zawierać adres elektroniczny oraz zostać podpisane przez stronę albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Stosownie do art. 46 § 2b PostAdmU powyższe zasady podpisywania dotyczą także załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego. Następnie NSA wskazał, iż w sytuacji, gdy braki formalne skargi nie zostaną uzupełnione w wyznaczonym terminie, skarga podlega odrzuceniu przez sąd (art. 58 § 1 pkt 3 PostAdmU).

Przenosząc powyżej wskazany stan prawny na grunt stanu faktycznego zaistniałego i ustalonego w niniejszej sprawie NSA wskazał, iż w przedmiotowej sprawie zarządzeniem z 25.10.2022 r., doręczonym 17.10.2022 r., wezwano Stronę skarżącą do wtórnego uzupełnienia braku formalnego skargi poprzez jej podpisanie, w terminie 7 dni, pod rygorem jej odrzucenia. Wezwanie doręczono 27.10.2022 r. W odpowiedzi na to wezwanie 2.11.2022 r. pełnomocnik Strony skarżącej drogą elektroniczna przesłał ponownie skargę przez niego podpisaną, a wraz z nią prawidłowo podpisane przez Stronę skarżącą pełnomocnictwo.

Niemniej w ocenie NSA, WSA we Wrocławiu zasadnie odrzucił skargę Strony skarżącej. W przedmiotowej sprawie pełnomocnik Strony skarżącej nie złożył bowiem w stosownym terminie prawidłowo podpisanego pełnomocnictwa, pomimo wezwania go do tej czynności zarządzeniem z 20.9.2022 r. Przesłania pełnomocnictwa, w odpowiedzi na zarządzenie z 25.10.2022 r., nie sposób uznać za prawidłowe. Przede wszystkim treść zarządzenia z 25.10.2022 r. odnosiła się do konieczności prawidłowego podpisania skargi, informując przy tym, iż przedłożone wcześniej pełnomocnictwo nie spełnia wymagań z art. 46 § 2a i 2b PostAdmU. Wykluczało to więc możliwość podpisania skargi przez pełnomocnika. Wskazać w tym miejscu należy, iż zgodnie z postanowieniem NSA z 5.6.2007 r., jeżeli osoba, która, powołując się na udzielone mu pełnomocnictwo, sporządziła i podpisała skargę sądowoadministracyjną, pełnomocnictwa tego w wyznaczonym terminie nie przedstawia, zachodzi wówczas sytuacja braku podpisania skargi. Podpis osoby, która nie przedstawiła pełnomocnictwa nie stanowi podpisania skargi. Brak podpisu jest wadą formalną skargi w rozumieniu art. 57 § 1 ab initio PostAdmU w zw. z art. 46 § 1 pkt 4 PostAdmU i uzasadnia wezwanie do jego usunięcia na podstawie art. 49 § 1 PostAdmU. Odrzucenie skargi z powodu nieuzupełnienia braku formalnego w postaci podpisu strony następuje dopiero wówczas, gdy nie uzupełniono w terminie tego braku, pomimo prawidłowego wezwania do jego usunięcia (zob postanowienie NSA z 5.6.2007 r., II FSK 708/06, Legalis). Zaistniałej w niniejszej sprawie sytuacji można było w prosty sposób uniknąć, a mianowicie przesyłając w terminie przewidzianym w zarządzeniu z 25.10.2022 r. skargę podpisana bezpośrednio przez Stronę skarżącą, a nie jej pełnomocnika. Tym też kierował się wydając stosowne rozstrzygnięcie WSA we Wrocławiu.

Mając powyższe na uwadze należało zdaniem NSA podzielić wniosek WSA we Wrocławiu, iż Strona skarżąca nie wykonała zarządzenia z 25.10.2022 r. i nie podpisała skargi. Z tych względów NSA oddalił zażalenie Strony skarżącej, na podstawie art. 184 PostAdmU w zw. z art. 197 § 2 PostAdmU.

Komentarz