Ministerstwo Energii i Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE) zaprezentowały pakiet zmian, które mają zwiększyć odporność polskiego systemu elektroenergetycznego na awarie i cyberataki. Nowe przepisy są reakcą na kwietniowy blackout na Półwyspie Iberyjskim, który pozbawił prądu miliony osób. Rząd chce uniknąć takiego scenariusza w Polsce.
Reakcja na wydarzenia w Hiszpanii i Portugalii
W kwietniu w Hiszpanii i Portugalii doszło do jednego z największych blackoutów w Europie, w ostatnich latach. Miliony ludzi zostały odcięte od prądu, a skutki awarii można było odczuć przez wiele godzin. Wstrzymano produkcję, zamknięto sklepy, a komunikacja miejska w niektórych miastach była sparaliżowana. Pełny raport europejskiego stowarzyszenia operatorów ENTSO-E na temat przyczyn awarii zostanie opublikowany w październiku, jednak polscy eksperci już teraz wyciągnęli z tych wydarzeń wnioski. Ministerstwo Energii i PSE przygotowały pakiet antyblackoutowy, który ma wzmocnić bezpieczeństwo dostaw energii i ochronić Polskę przed takimi problemami.
Minister energii Miłosz Motyka podkreślił, iż priorytetem rządu jest zagwarantowanie stabilnych dostaw energii dla obywateli i gospodarki.
– „Pakiet antyblackoutowy to zestaw zmian w prawie, które pozwolą nam lepiej chronić system elektroenergetyczny przed awariami i cyberatakami. Naszym obowiązkiem jest zapewnienie polskim rodzinom poczucia bezpieczeństwa i pewności, iż energia popłynie do gospodarstw domowych niezależnie od zdarzeń losowych” – przekazał szef resortu.
Zmiany, które mają wzmocnić bezpieczeństwo
Nowe przepisy obejmują kilka obszarów. Rząd chce lepiej dostosować produkcję energii do aktualnych potrzeb. Ma to ułatwić reagowanie na nagłe wahania w systemie. Operatorzy mają zyskać większą kontrolę nad planami pracy instalacji energetycznych, a do udziału w rynku bilansującym ma zostać włączonych więcej podmiotów, aby poprawić stabilność całego systemu.
Pakiet antyblackoutowy kładzie też nacisk na uniezależnienie Polski od zagranicznych dostawców. W zamówieniach publicznych pojawi się obowiązek wykorzystywania określonej części urządzeń i rozwiązań informatycznych wyprodukowanych w kraju. Celem jest wzmocnienie krajowego przemysłu i jednocześnie zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego.
Jednym z najważniejszych elementów pakietu jest wzmocnienie cyberbezpieczeństwa. Coraz więcej urządzeń podłączonych do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego działa w oparciu o zaawansowane systemy informatyczne, co sprawia, iż zagrożenie cyberatakami rośnie. Nowe przepisy wprowadzą wymogi certyfikacyjne dla urządzeń przyłączanych do sieci i stały nadzór nad dużymi instalacjami. PSE chce stosować zasadę „security by design”, czyli projektowania infrastruktury energetycznej tak, aby była odporna na zagrożenia od samego początku i na każdym etapie.
Energia pod kontrolą
Nowe przepisy uporządkują również zasady podłączania instalacji prosumenckich, takich jak panele fotowoltaiczne. Operatorzy sieci będą mieli lepszy wgląd w pracę prywatnych źródeł energii, co ma pozwolić im lepiej zarządzać obciążeniem systemu i zapobiegać ryzyku przeciążeń.
– Pracujemy nad kompleksowym pakietem ustaw, które pomogą w budowie długofalowego bezpieczeństwa energetycznego kraju. Naszym priorytetem jest zapewnienie obywatelom i gospodarce niezawodnych dostaw energii, odpornych na wszelkie kryzysy i zakłócenia – podkreśla Wojciech Wrochna, sekretarz stanu w Ministerstwie Energii i pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury.
Prezes PSE Grzegorz Onichimowski zwraca uwagę, iż wnioski z wydarzeń w Hiszpanii i Portugalii są dla Polski ostrzeżeniem.
– Blackout w tych krajach pokazał, iż choćby silny system jest narażony na zakłócenia, a przywrócenie jego normalnej pracy może trwać kilkanaście godzin. Jako operator przedstawiliśmy rekomendacje działań, które zwiększą naszą odporność. To niezbędne dla bezpieczeństwa gospodarki i społeczeństwa – zaznacza Onichimowski.
Co dalej?
Pakiet antyblackoutowy zostanie wpisany do wykazu prac Rady Ministrów jeszcze we wrześniu, a następnie trafi do konsultacji społecznych. jeżeli rząd przyjmie propozycje, nowe przepisy mogą wejść w życie w 2026 roku.
Ministerstwo Energii podkreśla, iż celem jest stworzenie stabilnego i bezpiecznego systemu elektroenergetycznego. Ma on sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu na prąd, rozwojowi odnawialnych źródeł energii i coraz poważniejszym zagrożeniom w cyberprzestrzeni.
Dzięki pakietowi antyblackoutowemu Polska ma być lepiej przygotowana na wyzwania nowoczesnej energetyki i skuteczniej chroniona przed sytuacjami, które mogłyby sparaliżować życie milionów obywateli.
Fot. gov.pl