5 lat temu
Kodeks karny rozróżnia kilka form zjawiskowych przestępstw – jest o nich mowa w art. 18 kodeksu karnego. Jego brzmienie jest następujące:
Art. 18. [Formy zjawiskowe czynu karalnego. Sprawstwo indywidualne, współsprawstwo, sprawstwo kierownicze, sprawstwo poleceniowe, podżeganie, pomocnictwo]
§ 1. Odpowiada za sprawstwo nie tylko ten, kto wykonuje czyn zabroniony sam albo wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, ale także ten, kto kieruje wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę lub wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, poleca jej wykonanie takiego czynu.
§ 2. Odpowiada za podżeganie, kto chcąc, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, nakłania ją do tego.
§ 3. Odpowiada za pomocnictwo, kto w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, swoim zachowaniem ułatwia jego popełnienie, w szczególności dostarczając narzędzie, środek przewozu, udzielając rady lub informacji; odpowiada za pomocnictwo także ten, kto wbrew prawnemu, szczególnemu obowiązkowi niedopuszczenia do popełnienia czynu zabronionego swoim zaniechaniem ułatwia innej osobie jego popełnienie
Jak wskazuje powyższe istnieje kilka form zjawiskowych popełnienia przestępstw, jednakże niniejszy wpis skupi się głównie na pomocnictwie. Pomocnictwo polega na ułatwieniu innej osobie popełnienia przestępstwa, do takiego zachowania musi dojść przed jego popełnieniem lub w trakcie. Nie ma natomiast dla oceny karalności takiego czynu znaczenia czy pomoc ta rzeczywiście ułatwiła popełnienie przestępstwa „głównego” – pomoc nie musi być więc warunkiem jego skuteczności. Podkreślić należy, iż wskazane w art. 18 § 3 k.k. wyliczenie form pomocy jest jedynie przykładowe i może polegać na innym zachowaniu niż wskazane w przepisie.
Warto zauważyć, iż pomocnictwo może polegać również na zaniechaniu – jednakże wiąże się to ze szczególnym obowiązkiem, który ciążył na pomocniku – przykładowo za pomocnictwo może odpowiadać strażnik, który w zamiarze ułatwienia popełniania przestępstwa kradzieży nie zamknął bramy magazynu.
Sąd wymierzając karę za pomocnictwo, może to zrobić w granicach przewidzianych dla danego przestępstwa, jednakże może zastosować instytucję nadzwyczajnego złagodzenia kary. Jednakże będzie to zależało od okoliczności konkretnego przypadku.
