Pożyczki lombardowe będą bezpieczniejsze

Lombardy będą mogły prowadzić tylko spółki kapitałowe po wpisie do e-rejestru prowadzonego przez KNF. Zmiany te zawiera ustawa o konsumenckiej pożyczce lombardowej, która weszła w życie 7.1.2024 r.

Ustawa określa wymogi formalne umowy pożyczki lombardowej oraz zastawu lombardowego na rzeczy przekazanej lombardowi jako zabezpieczenie odzyskania przez niego pożyczonych pieniędzy.

Przed zawarciem pisemnej umowy, z dopuszczeniem formy na odległość, lombard ma wskazać konsumentowi szczegóły kontraktu, w tym maksymalny koszt transakcji. Wysokość odsetek nie może przekroczyć ogólnych limitów określonych w kodeksie cywilnym, a koszty pozaodsetkowe nie mogą przekroczyć 20 proc. udzielonej pożyczki w pierwszym roku, powiększanych o 10 pkt proc. w każdym następnym roku, z tym iż w sumie nie mogą być one wyższe niż 45 proc. kwoty pożyczki. Na dodatek pożyczkobiorcy przysługiwać będzie ich odpowiednie zmniejszenie po wcześniejszej spłacie pożyczki.

W razie niespłacenia pożyczki i potrzeby sprzedaży zastawionej rzeczy rzetelne jej spieniężenie ma zapewniać obowiązek zbycia jej w publicznej aukcji, jeżeli jej wartość przekracza 300 zł, a w przypadku uzyskania przez lombard nadwyżki ponad zadłużenie klienta, ma być mu zwrócona ta nadwyżka po potrąceniu kosztów tej operacji, nie więcej niż 20 proc. nadwyżki.

W trakcie prac nad ustawą pojawiały się obawy, czy nadmierne uregulowanie działalności lombardów nie zepchnie ich do podziemia gospodarczego, z kolei do ostatniej chwili ważyła się kwestia, iż rolnicy indywidualni będą mogli korzystać jak konsumenci z ochrony tej ustawy, gdy zaciągnęli pożyczkę lombardową, skrócono też minimalny czas trwania aukcji zastawionej rzeczy z 14 do co najmniej 5 dni. Jak bowiem wskazywał m.in. ekspert Związku Przedsiębiorców i Pracodawców, najwięcej ofert kupna pojawia się w pierwszych dniach aukcji.

Dopełniono ustawę antylichwiarską, która weszła w życie w grudniu 2022 r. i objęła większym nadzorem rynek najkrótszych i najniższych pożyczek.

– Działalność kredytowa podlegała ścisłym regulacjom i nadzorowi KNF, gdy pożyczki lombardowe były nieuregulowane prawnie. Ustawa lombardowa kładzie kres tej sytuacji. Polski Związek Instytucji Pożyczkowych popierał te zmiany, zwłaszcza kiedy zaostrzono wymogi formalne dla instytucji pożyczkowych, co skłoniło trzy czwarte z nich do zaprzestania działalności na polskim rynku. Czy nowe przepisy będą skuteczne? Czas pokaże – ocenia mec. Paweł Grabowski, pełnomocnik PZIP.

– Teoretycznie działalność lombardowa już wcześniej podlegała przepisom ustawy o kredycie konsumenckim, jednak często wymykała się jej regulacjom. Uchwalenie zatem ustawy o lombardach należy ocenić pozytywnie. Z jednej strony zawiera ona szereg regulacji zbliżonych do tych dotyczących pożyczek udzielanych przez firmy pożyczkowe, z drugiej wypracowano rozwiązania odpowiadające na specyficzne problemy klientów lombardów, jak określenie ceny i sposobu sprzedaży przedmiotu zabezpieczenia – komentuje nowe przepisy Adam Puchalski z kancelarii Rymarz Zdort Maruta.

Podstawa prawna: ustawa o konsumenckiej pożyczce lombardowej (Dz.U. z 2023 r. poz. 1285)