Tak uznał Zakład Ubezpieczeń Społecznych w najnowszej interpretacji.
Sprawa dotyczy przedsiębiorcy, działającego w branży automotive, u którego obowiązuje procedura motywacji pracowników. Na jej podstawie określona grupa (najbardziej efektywna) otrzymuje premię roczną z tytułu realizacji celów firmy. Wypłata z tego tytułu odbywała się po weryfikacji szeregu przesłanek, pod koniec następnego roku. Do tej pory była ona uwzględniana co miesiąc przez pracodawcę w podstawie wymiaru składek, w wysokości 1/12 premii rocznej w roku następnym, tj. w 2025 roku za rok 2024.
Z uwagi na kryzys w branży automotive, spowodowany najpierw epidemią COVID-19, a następnie wojną w Ukrainie, które wywołały spadek sprzedaży, zarząd spółki podjął decyzję o wstrzymaniu wypłat premii przez określony czas. W związku z powyższym firma wyłączyła ich wartość z podstawy wymiaru składek.
Teraz chce wrócić do tej praktyki. Zamierza jednak zmienić sposób wypłaty pieniędzy z tego tytułu.
Pierwsza transza byłaby płatna do 10 czerwca roku następnego, a kolejna do 10 grudnia.
Firma miała wątpliwości, czy w związku ze zmianą modelu wypłaty (w dwóch częściach) aktualny pozostaje model uwzględniania w podstawie wymiaru 1/12 wartości premii co miesiąc.
ZUS uznał, iż nie.
W wydanej interpretacji przypomniał, iż podstawą wymiaru składek jest przychód. Jego definicja stosowana na gruncie ubezpieczeń społecznych została zawarta w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 163).
Przedsiębiorca przyznał, iż wspomniana premia będzie stanowić przychód ze stosunku pracy.
ZUS w uzasadnieniu decyzji przypomniał, iż pracodawca ustala podstawę wymiaru składek pracowników oddzielnie dla wszystkich miesiąca kalendarzowego pracy. Uwzględnia w niej wszystkie dokonane lub pozostawione do dyspozycji wypłaty.
Przy ustalaniu podstawy wymiaru składek nie ma znaczenia, jakie wynagrodzenie pracownik powinien otrzymać zgodnie z umową lub przepisami wewnątrzzakładowymi obowiązującymi u danego pracodawcy. Warunkiem jest faktyczna wypłata środków lub pozostawienie ich do dyspozycji.
Powyższe wynika z par. 2 ust. 6 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1771).
Zgodnie z tym przepisem, dla wszystkich ubezpieczonego, którego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód, płatnik w specjalnym dokumencie kierowanym (deklaracji) do ZUS uwzględnia należne składki od wszystkich dokonanych lub postawionych do dyspozycji ubezpieczonego wypłat – od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego, którego deklaracja dotyczy.
Przenosząc powyższe na sytuację opisaną przez przedsiębiorcę, organ rentowy wskazał, iż o ile część premii rocznej (50 proc. wartości) zostanie wypłacona do 10 czerwca, a kolejna do 10 grudnia danego roku kalendarzowego, to ta suma jako przychód będzie stanowiła podstawę wymiaru składek pracownika w miesiącu jej przelewu. Składki oblicza się od kwoty wszystkich wypłat w danym miesiącu, choćby jeżeli dotyczą one zupełnie różnych okresów.
Decyzja ZUS: DI/200000/43/546/2025