3 miesięcy temu
- Projekt ustawy jako inicjatywa prezydencka przygotowany został w Biurze Bezpieczeństwa Narodowego przy współpracy z Kancelarią Prezydenta RP oraz Ministerstwem Obrony Narodowej.
- Proponowane regulacje obejmą zmiany zarówno w obszarze militarnym, jak i pozamilitarnym, w odpowiedzi na zagrożenia hybrydowe i bezpośrednią agresję.
- Projekt ustawy przewiduje wzmocnienie mechanizmów koordynacji działań oraz wymiany informacji między instytucjami państwowymi.
Przygotowanie systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym
Zgodnie z projektem, system kierowania przygotowuje się w celu zapewnienia ciągłości kierowania państwem i utrzymania bezpieczeństwa państwa, w tym zapewnienia obrony państwa, jak również ciągłości podejmowania i przekazywania decyzji. Ma on również służyć monitorowaniu źródeł, rodzajów, kierunków i skali zagrożeń, a w dalszej kolejności także reagowaniu na powstałe zagrożenia bezpieczeństwa na terytorium państwa oraz poza jego granicami, minimalizowania i usuwaniu ich skutków. Celem systemu kierowania jest również monitorowanie przygotowań zasobów obronnych państwa i ich uzupełniania.
Przygotowanie systemu kierowania dotyczy planowania, realizowania i utrzymywania przedsięwzięć, które zapewniają wykonywanie zadań związanych z kierowaniem bezpieczeństwem narodowym, w tym obroną państwa. Chodzi w szczególności o przedsięwzięcia z takich obszarów, jak:
- przygotowanie infrastruktury budowlanej;
- zapewnienie ochrony, obrony i maskowania;
- przygotowanie systemów łączności;
- zabezpieczenie transportu.
Wzmocnienie odporności systemu kierowania bezpieczeństwem państwa
Projekt określa organizację systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym, w tym obrony państwa.
W skład systemu wchodzą:
- Prezydent RP;
- Marszałek Sejmu;
- Marszałek Senatu;
- Prezes Rady Ministrów;
- ministrowie, centralne organy administracji rządowej oraz wojewodowie;
- określone w przepisach organy administracji rządowej nieobjęte zakresem działów administracji rządowej;
- określone w przepisach organy administracji zespolonej oraz organy niezespolonej administracji rządowej;
- organy wykonawcze samorządu terytorialnego;
- organy dowodzenia Siłami Zbrojnymi, w tym Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych, z chwilą jego mianowania i przejęcia dowodzenia.
Projekt przewiduje również możliwość włączenia w skład systemu innych organów. Celem takiego rozwiązania jest umożliwienie elastycznego kształtowania składu systemu zgodnie z występującymi potrzebami.
W projekcie przewidziano utworzenie:
1) Głównego Stanowiska Kierowania Obroną Państwa – które tworzą główne stanowiska kierowania Prezydenta RP, Marszałka Sejmu, Marszałka Senatu, Prezesa Rady Ministrów oraz ministrów i centralnych organów administracji rządowej;
2) Zapasowego Stanowiska Kierowania Obroną Państwa – które tworzą zapasowe stanowiska kierowania Prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów oraz ministrów i centralnych organów administracji rządowej.
Jak wynika z projektu, główne stanowiska kierowania tworzy się w stałych siedzibach organów i w rezerwowych miejscach pracy. W projekcie wskazano sposób finansowania zadań związanych z przygotowaniem stanowisk kierowania.
Stany gotowości obronnej państwa
Projekt przewiduje ustalenie dwóch stanów gotowości obronnej państwa: stanu stałej gotowości państwa oraz stanu pełnej gotowości obronnej państwa. Pierwszy z nich utrzymuje się w czasie pokoju. Z kolei stan pełnej gotowości obronnej państwa służy przeciwdziałaniu wystąpieniu bezpośredniego, zewnętrznego zagrożenia państwa.
O wprowadzeniu stanu pełnej gotowości obronnej państwa, jak również o obniżeniu stanu gotowości do stałej postanawia Prezydent RP, na wniosek Rady Ministrów.
Wzmocnienie systemu planowania obronnego w państwie
Jak wynika z projektu, Polityczno-Strategiczna Dyrektywa Obronna RP jest dokumentem wykonawczym do Strategii Bezpieczeństwa Narodowego. Określa ona m.in.:
- strategiczną analizę środowiska bezpieczeństwa i jego charakterystykę;
- główne zagrożenia bezpieczeństwa państwa;
- strategiczne partnerstwo i relacje z koalicjantami i sojusznikami.
Na podstawie Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej RP opracowuje się Plan Reagowania Obronnego RP oraz narodowe plany.
Plan Reagowania Obronnego RP, zgodnie z projektem, to dokument planistyczny dla organów administracji publicznej opracowywany w stanie stałej gotowości obronnej państwa, w celu przygotowania do reagowania na zagrożenia dla bezpieczeństwa państwa. Określa on m.in.:
- zamiar reagowania obronnego;
- przedsięwzięcia i procedury dotyczące podwyższania gotowości obronnej państwa.
Projekt przewiduje wprowadzenie także nowego rozwiązania planistycznego, jakim są stałe plany obronne. Ich celem jest zapewnienie zdolności natychmiastowego i adekwatnego reagowania Sił Zbrojnych RP na zagrożenia o charakterze nagłym.
Reforma Systemu Kierowania i Dowodzenia Siłami Zbrojnymi RP
Projekt zakłada również reformę Systemu Kierowania i Dowodzenia Siłami Zbrojnymi RP poprzez:
- przekształcenie Dowództwa Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych oraz Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych w Dowództwo Połączonych Rodzajów Sił Zbrojnych (Dowództwo Sił Połączonych);
- utworzenie poszczególnych dowództw rodzajów sił zbrojnych, tj. Dowództwa Wojsk Lądowych, Dowództwa Sił Powietrznych oraz Dowództwa Marynarki Wojennej.
Opisane zmiany mają na celu zapewnienie spójności dowodzenia oraz zbliżenie struktur i procedur czasu pokoju i czasu wojny. Projekt przewiduje również utworzenie Dowództwa Komponentu Wojsk Medycznych.
Etap legislacyjny
Prezydent RP Andrzej Duda 2.5.2024 r. skierował projekt ustawy o działaniach organów władzy państwowej na wypadek zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa do Sejmu.
