Projektowane zmiany legislacyjne w obszarze ruchu drogowego

Zakres projektowanych zmian

Nowelizacja obejmuje szereg rozwiązań, które mają wpłynąć na poprawę komfortu oraz bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego, a także na uproszczenie procedur administracyjnych związanych z wydawaniem praw jazdy i nadzorem nad szkoleniami kierowców.

Jak wynika z projektu, przewiduje on zmiany m.in. w:

Zmiany dotyczące ciągników rolniczych

Jednym z kluczowych aspektów nowelizacji PrDrog jest podwyższenie dopuszczalnej prędkości dla ciągników rolniczych (również z przyczepą) z dotychczasowych 30 km/h do 40 km/h. Rozwiązanie to zostało zaproponowane w odpowiedzi na postulaty rolników, którzy wskazywali na potrzebę zwiększenia mobilności w codziennej pracy. Współczesne ciągniki rolnicze są wyposażone w zaawansowane systemy bezpieczeństwa, co znacząco redukuje ryzyko wypadków drogowych. Zwiększenie prędkości pozwoli na efektywniejsze przemieszczanie się rolników między polami a gospodarstwami, co przyczyni się do optymalizacji procesów produkcyjnych i logistyki w sektorze rolniczym. Przyjęcie tego rozwiązania może także wpłynąć na obniżenie kosztów operacyjnych oraz poprawę konkurencyjności polskiego rolnictwa na rynkach europejskich.

Wzmocnienie uprawnień policji

Wprowadzenie nowych regulacji związanych z uprawnieniami policji to kolejny najważniejszy element nowelizacji. Projekt zakłada możliwość zatrzymania prawa jazdy przez funkcjonariuszy w sytuacji, gdy kierowca na drodze jednojezdniowej dwukierunkowej poza obszarem zabudowanym przekroczy dopuszczalną prędkość o więcej niż 50 km/h. Działanie to ma charakter prewencyjny i jest ukierunkowane na ograniczenie liczby wypadków drogowych, których główną przyczyną jest nadmierna prędkość. Rozwiązanie to wpisuje się w szerszą strategię poprawy bezpieczeństwa na polskich drogach, stanowiąc odpowiedź na alarmujące statystyki wypadków śmiertelnych. Wprowadzenie takich środków może także pełnić funkcję wychowawczą, wpływając na zmianę nawyków kierowców i budowanie kultury bezpieczeństwa na drodze.

Uzupełnienie składu Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego

Projekt nowelizacji PrDrog przewiduje również zmiany w organizacji organów nadzorujących ruch drogowy. Do składu Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego ma zostać dodany przedstawiciel Głównego Inspektora Transportu Drogowego. Rozwiązanie to pozwoli na lepszą koordynację działań w zakresie monitorowania bezpieczeństwa oraz na skuteczniejsze reagowanie na pojawiające się wyzwania w obszarze transportu drogowego. Wzmocnienie struktury tego organu pozwoli także na lepsze wykorzystanie zasobów i kompetencji instytucji zaangażowanych w zapewnianie bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

Prawo jazdy dla osób poniżej 18. roku życia

Jednym z najbardziej innowacyjnych rozwiązań proponowanych w projekcie nowelizacji KierujPojU jest przywrócenie możliwości wydawania prawa jazdy kategorii B osobom, które ukończyły 17 lat.

Zgodnie z dodawanym art. 8a KierujPojU, prawo jazdy kategorii B uzyskane po ukończeniu 17 lat a przed ukończeniem 18 lat będzie uprawniało wyłącznie do kierowania:

1. na terytorium Polski – do czasu ukończenia 18 lat;
2. w towarzystwie pasażera siedzącego na przednim siedzeniu, w przypadku pojazdu samochodowego innego niż czterokołowiec – przez okres 6 miesięcy licząc od dnia uzyskania prawa jazdy, jednak nie dłużej niż do czasu ukończenia 18 lat.

Warunkiem skorzystania z tego przywileju będzie uzyskanie pisemnej zgody rodziców lub opiekunów prawnych. Rozwiązanie to ma na celu nie tylko zwiększenie mobilności młodych osób, ale także umożliwienie im zdobywania praktycznego doświadczenia w bezpiecznych warunkach. Wprowadzenie okresu próbnego dla młodych kierowców, w trakcie którego obowiązywać będą dodatkowe ograniczenia, takie jak niższe limity prędkości czy zakaz przewozu pasażerów bez opiekuna, dodatkowo wzmocni ich odpowiedzialność na drodze. Dodatkowo, inspiracja modelami stosowanymi w innych krajach europejskich, takich jak Austria, Estonia, Francja, Dania, Luksemburg, Holandia czy Niemcy, pozwoliła na wypracowanie optymalnego podejścia do tego zagadnienia, minimalizując ryzyko związane z młodymi kierowcami.

Ułatwienia dla cudzoziemców

Projekt nowelizacji KierujPojU uwzględnia również potrzeby cudzoziemców, którzy ubiegają się o polskie prawo jazdy przed upływem 185 dni przebywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 12 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z 20.12.2006 r. w sprawie praw jazdy (przekształcenie) (Dz.Urz. UE L z 2006 r. Nr 403, s. 18) nie sprzeciwia się prowadzeniu postępowania w przedmiocie wydania prawa jazdy przed upływem 185 dni, o których mowa w tym przepisie. Nowelizacja pozwoli więc na prowadzenie postępowania o wydanie polskiego prawa jazdy jeszcze przed spełnieniem wymogu czasowego pobytu, pod warunkiem iż w momencie odbioru dokumentu osoba ta będzie już spełniać ten wymóg. Rozwiązanie to ma na celu ułatwienie integracji cudzoziemców oraz zwiększenie ich mobilności, co jest szczególnie istotne w kontekście dynamicznie zmieniającego się rynku pracy. Propozycje te mają również na celu ułatwienie procedur dla osób, które planują długoterminowe pobyty w Polsce.

Poprawa jakości szkolenia kierowców

Jednym z głównych założeń projektu jest uproszczenie procedur związanych z prowadzeniem ośrodków szkolenia kierowców. Zniesienie wymogu uzyskiwania akredytacji kuratora oświaty, o której mowa w art. 118 ustawy z 14.12.2016 r. – Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 737) przez te ośrodki pozwoli na zmniejszenie biurokracji i zwiększenie elastyczności w dostosowywaniu programów szkoleniowych do aktualnych potrzeb. Projekt przewiduje wprowadzenie także dodatkowych mechanizmów kontroli jakości kształcenia, co ma zapewnić wysoki standard kursów przygotowujących do uzyskania prawa jazdy. Dodatkowym elementem jest wprowadzenie nowych standardów egzaminacyjnych, które uwzględniają rozwój technologii w pojazdach i zmieniające się wymagania rynkowe.

Zmiany w przepisach dotyczących punktów karnych

Zaostrzenie przepisów dotyczących punktów karnych to kolejny istotny element nowelizacji. Wprowadzenie surowszych kar za najpoważniejsze naruszenia przepisów ruchu drogowego, takie jak przekroczenie prędkości czy prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu, ma na celu zmniejszenie liczby takich incydentów. Jednocześnie pozostawiono możliwość redukcji punktów karnych poprzez uczestnictwo w szkoleniach poprawiających umiejętności kierowców, co motywuje do zmiany zachowań na drodze. Nowe przepisy przewidują również wprowadzenie szczegółowych procedur monitorowania efektywności działań prewencyjnych oraz analizowania ich wpływu na ogólny poziom bezpieczeństwa na drogach. Projektowana nowelizacja zakłada, iż nie będzie można obniżyć wskutek szkolenia punktów karnych za najpoważniejsze wykroczenia, tj. najbardziej godzące w bezpieczeństwo ruchu drogowego.

Etap legislacyjny

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw 16.1.2025 r. został udostępniony w Rządowym Centrum Legislacji. w tej chwili projekt jest na etapie konsultacji publicznych.