Sfałszowanie i podrobienie dokumentu jest przestępstwem przeciwko wiarygodności dokumentów. Z tego powodu nie można wskazać pokrzywdzonego w przypadku popełnienia tego przestępstwa.
Przestępstwo sfałszowania oraz podrobienia dokumentu zostało uregulowane w art. 270 kodeksu karnego. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, iż podpisanie się za kogoś jest zabronione i może pociągać za sobą poważne konsekwencje, pomimo zgody osoby, za którą się podpiszemy. Sfałszowanie dokumentu w rozumieniu prawa może polegać na:
- podrobieniu dokumentu,
- sfałszowaniu podpisu,
- przerobieniu dokumentu,
- użyciu lub posłużeniu się dokumentem podrobionym lub przerobionym.
Sfałszowanie podpisu na dokumencie
Art. 270 § 1 kodeksu karnego jako sprawcę przestępstwa wskazuje „kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa”. Przepis stanowi, iż odpowiedzialności karnej podlega osoba, która podrobiła dokument. W rozumieniu prawa dokumentem jest każdy przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji, z którym jest związane określone prawo, albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne. Sfałszowanie podpisu może przyjąć formę podrobienia go lub przerobienia. Pod podrobieniem podpisu należy rozumieć skonstruowanie danego podpisu od nowa natomiast przerobienie będzie oznaczało modyfikację podpisu już istniejącego.
Żeby działanie miało charakter przestępny to sprawca musi się posłużyć takim dokumentem jako autentycznym poprzez wprowadzenie go do obrotu prawnego. Nie będzie przestępstwem podrobienie czyjegoś podpisu bez zamiaru dalszego użycia go. Niestety zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego obojętne będzie to czy osoba, która dokument podrobiła miała na to zgodę od osoby która jej udzieliła. Obojętnym również będzie czy ktoś poniesie za to szkodę.
Odpowiedzialność karna
Przestępstwo z art. 270 § 1 kodeksu karnego jest zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności albo więzienia od 3 miesięcy do lat 5. Warto podkreślić, iż w obowiązującym kodeksie karnym jest to jedyny przypadek występowania kary grzywny i ograniczenia wolności obok kary więzienia przekraczającej 3 lata. W formie przygotowania przestępstwo to zagrożone jest karą grzywny, ograniczenia wolności lub więzienia do lat 2. W wypadku mniejszej wagi sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo więzienia do lat 2.
Należy podkreślić, iż Sąd będzie mógł warunkowo umorzyć postępowanie o ile wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego adekwatności i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, iż pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Z kolei w przypadku przygotowania przestępstwa oraz w wypadkach mniejszej wagi Sąd będzie mógł odstąpić od wymierzenia kary za te przestępstwa.