Rządowe Centrum Legislacji opublikowało projekt nowelizacji, która ma wyeliminować nieprawidłowości w polskim systemie wizowym[1]. Choć projekt ukazał się jeszcze przed uchwaleniem przez rząd nowej strategii migracyjnej Polski na lata 2025-2030[2], to jest on zgodny z jej założeniami. Jakich zmian mogą spodziewać się pracodawcy?
Zmiany w systemie wizowym
Projekt nowelizacji zakłada liczne ograniczenia względem obowiązujących zasad legalizacji pobytu i pracy cudzoziemców w Polsce. Niektóre pojawiły się już w opublikowanym wcześniej projekcie nowej ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom[3] (pisaliśmy o nim na naszym blogu i w Newsletterze). Jednak w projekcie nowelizacji możemy znaleźć także zupełnie nowe rozwiązania.
Jego najważniejsze założenia to:
- koniec zwolnienia z obowiązku legalizacji pracy dla cudzoziemców posiadających zezwolenie na pobyt czasowy w celu kształcenia na studiach w Polsce;
- zobowiązanie pracodawców do powiadomienia wojewody w przypadku rozwiązania umowy z cudzoziemcem posiadającym tzw. zezwolenie jednolite (obecnie taki obowiązek obciąża tylko cudzoziemca);
- zobowiązanie pracodawców do poinformowania wojewody, o ile cudzoziemiec posiadający zezwolenie na pracę nie podejmie pracy w okresie miesiąca od początkowej daty ważności zezwolenia, zakończy pracę wcześniej niż miesiąc przed upływem jego okresu ważności lub przerwie pracę na dłużej niż miesiąc;
- zakaz wykonywania pracy przez cudzoziemców przebywających w Polsce na podstawie wiz wydanych w określonych celach (nie tylko na podstawie wiz turystycznych, jak dotychczas, ale także wiz wydanych m.in. w celu odwiedzin u rodziny lub przyjaciół, tranzytu czy leczenia), a także na podstawie wiz lub kart pobytu wydanych przez inne państwa Schengen;
- przyznanie MSZ i konsulom – na potrzeby prowadzenia postępowań wizowych – dostępu do danych cudzoziemców, zgromadzonych m.in. przez urzędy skarbowe, ZUS, Straż Graniczną czy Urząd ds. Cudzoziemców;
- kompleksowa reforma wydawania zezwoleń i wiz związanych z odbywaniem studiów w Polsce.
Status projektu
Projekt nie został jeszcze przyjęty przez rząd. Zgodnie z zapowiedziami ma się to wydarzyć jeszcze w 2024 r. Planowo nowa ustawa ma wejść w życie 1 lipca 2025 r.
Strategia migracyjna – kierunek dalszych zmian
Nowa strategia migracyjna na lata 2025-2030, która została uchwalona przez rząd 15 października 2024 r., przewiduje kompleksową reformę w zakresie legalizacji pobytu i pracy cudzoziemców w Polsce. Niezależnie od opublikowanych już projektów, w najbliższych latach możemy spodziewać się kolejnych zmian.
Strategia zakłada m.in.:
- nowy, bardziej selektywny model wydawania wiz (określenie krajów, których obywatele mogą korzystać z preferencji w otrzymaniu wizy oraz profilu potencjalnego migranta);
- wyeliminowanie podmiotów nadużywających procedur dotyczących legalizacji pobytu (pośredników, pozornych pracodawców itp.);
- cyfryzację obsługi wniosków o legalizację pobytu;
- punktowy system dopuszczania cudzoziemców do polskiego rynku pracy, nakierowany na uzupełnianie niedoborów w „zawodach deficytowych”;
- modyfikację modelu funkcjonowania agencji zatrudnienia.
Będziemy śledzić dalsze zmiany i na bieżąco o nich informować. Zapraszamy również do kontaktu we wszelkich sprawach związanych z legalizacją pracy i pobytu cudzoziemców w Polsce.
***
[1] Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym Rzeczypospolitej Polskiej (UD126), https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12389850/
[2] „Odzyskać kontrolę. Zapewnić bezpieczeństwo. Kompleksowa i odpowiedzialna strategia migracyjna Polski na lata 2025–2030”, https://www.gov.pl/web/premier/odzyskac-kontrole-zapewnic-bezpieczenstwo—strategia-migracyjna-na-lata-2025—2030
[3] Projekt ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (UC46), https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12385455