Ustalanie dnia wolnego w przypadku święta przypadającego w sobotę
Prawo do dnia wolnego z tytułu święta przypadającego w wolną sobotę związane jest ze sposobem ustalania obowiązującego pracownika wymiaru czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Udzielenie dnia wolnego z tytułu święta przypadającego w wolną sobotę musi nastąpić w ramach przyjętego okresu rozliczeniowego.
Zgodnie z artykułem 130 § 2 ustawy Kodeks pracy, każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. W związku z tym, iż pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom zarówno dni wolne z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, jak i dni wolne z tytułu święta przypadającego w innym dniu niż niedziela, święto przypadające w innym dniu niż w niedzielę, obniża wymiar czasu pracy do przepracowania o 8 godzin.
Pracodawca ma obowiązek, obniżenia wymiaru czasu pracy, co w przypadku pracownika zatrudnionego na pełen etat i pracującego od poniedziałku do piątku będzie skutkowało wyznaczenia innego dnia wolnego od pracy.
Również w przypadku pracowników których praca jest planowana na dni świąteczne, znajduje zastosowanie zasada, zgodnie z którą każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.
Procedura wyznaczania terminu dnia wolnego
Dokładny termin dnia wolnego udzielonego pracownikom w zamian za święto przypadające w dniu wolnym wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy pracodawca wyznacza samodzielnie lub w uzgodnieniu z pracownikami.
W praktyce, odgórne ustanowienie terminu, w którym pracownicy mają odebrać dzień wolny z tytułu święta przypadającego w dniu wolnym pracy (poza niedzielą), np. 11 listopada 2023 r. następuje poprzez ogłoszenie w ramach zarządzenia lub obwieszczenia lub w inny sposób przyjęty w zakładzie pracy.
Jeśli pracodawca odgórnie ustanawia termin dnia wolnego to pracownik nie może odebrać go w innym terminie.
Sytuacje specjalne: urlop wypoczynkowy a dzień wolny
Pracodawca może wyznaczyć dzień wolny z tytułu święta przypadającego w wolną sobotę w czasie urlopu pracownika. W takim jednak przypadku pamiętać należy, iż na dzień wolny udzielony pracownikowi z tytułu święta przypadającego w dniu wolnym wynikającym z zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, pracodawca nie udziela urlopu wypoczynkowego. Pamiętać bowiem należy, iż urlop udzielany jest pracownikowi tylko na dni jego pracy.
Decyzje indywidualne pracowników w kwestii dnia wolnego
Pracodawca może również pozostawić pracownikom dowolność w wyborze dnia wolnego w zamian za święto przypadające 11 listopada. W takim przypadku pracownicy indywidualnie wnioskują o udzielenie dnia wolnego.
Zwolnienie lekarskie a rekompensata za dzień wolny
Brak jest podstaw do ponownego wyznaczenia dnia wolnego dla pracownika, który w dniu uznanym przez pracodawcę za wolny od pracy przebywał na zwolnieniu lekarskim.
Jeżeli w święto pracownik będzie zobowiązany do świadczenia pracy, to na pracodawcy ciąży obowiązek zrekompensowania pracownikowi tej pracy, zapewniając inny dzień wolny od pracy w ciągu okresu rozliczeniowego.
Uprawnienia pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy
Jeżeli, święto przypada w dniu, który dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy jest dniem wolnym od pracy, pracodawca nie ma obowiązku wyznaczania takiemu pracownikowi dodatkowego dnia wolnego od pracy w tytułu tego święta. Obowiązek wyznaczenia pracownikowi dodatkowego dnia wolnego od pracy z tytułu święta w pełni obowiązuje jedynie w przypadku pracowników zatrudnionych przez przeciętnie pięć dni w tygodniu.
Wynagrodzenie i dodatki za nieodebrany dzień wolny przy rozwiązaniu umowy
W sytuacji rozwiązania umowy o pracę przed upływem okresu rozliczeniowego pracownikowi należy wypłacić za święto 11 listopada przypadające w sobotę normalne wynagrodzenie wraz ze 100% dodatkiem.
Jeśli do rozwiązania umowy o pracę pracownik nie otrzymał dnia wolnego od pracy w zamian za 11 listopada, to oznacza to, iż pracował więcej dni niż wynikałoby to z obliczenia liczby dni roboczych w okresie rozliczeniowym obejmującym tylko listopad. W takiej sytuacji (nieudzielenie dnia wolnego od pracy) pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie powiększone o dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia (por. art. 151(1) § 2 k.p.).
FAQ, czyli pytania i odpowiedzi o dzień wolny od pracy w przypadku święta przypadającego w sobotę
- Czy pracownik ma prawo do dnia wolnego, jeżeli święto przypada w sobotę?
Tak, jeżeli święto narodowe przypada w sobotę, pracownik ma prawo do dodatkowego dnia wolnego w ramach przyjętego okresu rozliczeniowego. - Jak oblicza się obniżenie wymiaru czasu pracy w przypadku święta?
W przypadku święta przypadającego w dniu innym niż niedziela, wymiar czasu pracy pracownika jest obniżany o 8 godzin. - Kto decyduje o terminie dnia wolnego “zastępczego”?
Pracodawca może samodzielnie ustalić termin dnia wolnego lub zrobić to w uzgodnieniu z pracownikami. W wielu miejscach pracy termin jest ogłaszany w formie zarządzenia lub obwieszczenia. - Czy pracownik może wybrać inny dzień wolny, niż ten wyznaczony przez pracodawcę?
Nie, jeżeli pracodawca odgórnie ustanawia termin dnia wolnego, pracownik nie ma prawa do wyboru innego terminu. - Co jeżeli święto przypada w trakcie urlopu pracownika?
Pracodawca może wyznaczyć dzień wolny z tytułu święta przypadającego w sobotę podczas urlopu pracownika. W takim przypadku pracownik nie otrzymuje dodatkowego dnia urlopu wypoczynkowego. - Jakie są zasady wyznaczania dnia wolnego dla pracowników z niepełnym wymiarem czasu pracy?
Jeśli święto przypada w dniu, który dla pracownika z niepełnym wymiarem czasu pracy jest dniem wolnym, pracodawca nie ma obowiązku wyznaczenia dodatkowego dnia wolnego. - Co w sytuacji, gdy pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim w dniu wyznaczonym jako wolny?
Pracownik nie otrzymuje ponownie dnia wolnego, jeżeli w dniu uznanym przez pracodawcę za wolny od pracy przebywał na zwolnieniu lekarskim. - Czy pracownik ma prawo do wynagrodzenia za święto przypadające w sobotę, jeżeli umowa o pracę zostanie rozwiązana przed końcem okresu rozliczeniowego?
Tak, pracownikowi należy się wynagrodzenie za święto 11 listopada wraz ze 100% dodatkiem, jeżeli do rozwiązania umowy o pracę nie otrzymał dnia wolnego od pracy w zamian za to święto. - Czy pracodawca ma obowiązek zrekompensowania pracownikowi pracy w święto?
Tak, jeżeli pracownik będzie zobowiązany do pracy w święto, pracodawca ma obowiązek zapewnić mu inny dzień wolny od pracy w ciągu okresu rozliczeniowego.