W związku z zawieszaniem przez sądy postępowań z powództw o ustalenie nieważności wytaczanych przez kredytobiorców Getin Noble Bank S.A. w upadłości, wielu frankowiczów nie miało możliwości dochodzenia swoich praw w tym zakresie do czasu poczynienia przez syndyka ustaleń w postępowaniu upadłościowym. 19 września 2024 r. Sąd Najwyższy wypowiedział się w sprawie powództw o ustalenie nieważności i wydał korzystną dla kredytobiorców uchwałę.
SN jednoznacznie przesądził, iż „postępowanie sądowe z powództwa kredytobiorcy będącego konsumentem o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego z umowy kredytu, prowadzone przeciwko bankowi, co do którego w toku postępowania ogłoszono upadłość, nie jest sprawą „o wierzytelność, która podlega zgłoszeniu do masy upadłości” w rozumieniu art. 145 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe, a tym samym może być podjęte z chwilą ustalenia osoby pełniącej funkcję syndyka.”. Sąd Najwyższy będąc związanym pytaniem prawnym Sądu Apelacyjnego w Warszawie skoncentrował się na ustaleniu, czy roszczenie o ustalenie jest wierzytelnością, która podlega zgłoszeniu do masy upadłości. Trudno mieć wątpliwości co do tego, iż roszczenie o zapłatę może mieć wpływ na stan masy upadłości w taki sposób, iż wierzytelność dochodzona w takim postępowaniu jest wierzytelnością, która podlega zgłoszeniu do masy upadłości i masa upadłości byłaby uszczuplona wskutek wydania przez sąd wyroku zasądzającego zapłatę na rzecz powoda. Można wysnuć tezę, iż skutek uszczuplenia masy nastąpi także w przypadku orzeczenia orzekającego nieważność umowy kredytu w wyniku zaangażowania środków masy upadłości w sfinansowanie występowania syndyka w sprawie sądowej, ale należy jasno zaakcentować, iż takie postępowanie sądowe nie będzie miało za przedmiot sprawy o wierzytelność, która podlega zgłoszeniu do masy upadłości. Charakter prawny powództwa o ustalenie wyraża się w określeniu konkretnego stosunku prawnego lub prawa łączącego powoda z pozwanym, nie musi być tutaj mowy o roszczeniu o zapłatę. choćby o ile roszczenie o ustalenie dotyczy majątkowych stosunków prawnych lub praw, nie można utożsamiać takiego określenia z zasądzeniem na rzecz strony środków wchodzących w skład masy upadłości pozwanego.
Poza teoretycznoprawną argumentacją należy zwrócić uwagę również na praktyczny aspekt problemu, jakim byłoby zawieszenie spraw frankowiczów Getin Noble Banku S.A. w upadłości na czas trwania postępowania upadłościowego, w którym występuje kilkadziesiąt tysięcy wierzycieli. Pozwala to wysnuć tezę o uznaniu tego postępowania za jedno z nielicznych postępowań w Polsce z taką ilością wierzycieli. Implikowałoby to pozostawienie sprawy w zawieszeniu przez co najmniej kilka następnych lat, co uniemożliwiałoby dochodzenie zabezpieczenia w postaci czasowego wstrzymania płatności rat na drodze sądowej przez kredytobiorców. Uchwała SN pozwala na skierowanie do sądów powszechnych żądania o odwieszenie zawieszonych postępowań argumentując to stanowiskiem SN.
Przypominamy, iż Kancelaria reprezentuje klientów w postępowaniach przeciwko Getin Noble Bank S.A. w upadłości oraz postępowaniu upadłościowym upadłego.
