Umowa licencyjna wyłączna

Ponadto, co do zasady, aby można było mówić o licencji wyłącznej, musi zostać to dokładnie określone w umowie. Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych stanowi, iż o ile umowa nie zastrzega wyłączności korzystania z utworu w określony sposób (licencja wyłączna), w takim przypadku udzielenie licencji nie ogranicza udzielenia przez twórcę upoważnienia również innym osobom do korzystania z utworu na tym samym polu eksploatacji (licencja niewyłączna).

Forma umowy

Zgodnie z przepisami ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, udzielenie licencji wyłącznej może nastąpić wyłącznie w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Oznacza to, iż o ile umowa nie zostałaby odręcznie podpisana przez obie strony, w rzeczywistości nie doszłoby do udzielenia takiej licencji.

Umowa będzie skuteczna, o ile jej zawarcie nastąpi w tzw. formie elektronicznej (opatrzenie umowy kwalifikowanym podpisem elektronicznym) czy też w formie aktu notarialnego.

Podpisanie wydrukowanego egzemplarza umowy, a następnie jego zeskanowanie i wysłanie przygotowanego skanu do kontrahenta drogą mailowa nie spełnia wymagań formy pisemnej.

Czas trwania

Umowa licencji może zostać zawarta na czas określony lub na czas nieokreślony. Trzeba jednak pamiętać, iż ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych wprowadza pewne ograniczenia – udzielenie licencji na czas określony nie może trwać dłużej niż pięć lat.

Licencję udzieloną na okres dłuższy niż pięć lat uważa się, po upływie tego terminu, za udzieloną na czas nieokreślony.

Twórca może wypowiedzieć umowę licencyjną zawartą na czas nieokreślony:

a) z zachowaniem terminów umownych,
b) w razie ich braku na rok naprzód, na koniec roku kalendarzowego,
chyba, iż co innego wynika z samej treści umowy.

W sytuacji, gdy w umowie strony w ogóle nie określą czasu jej trwania, zastosowanie w takim przypadku będzie miał art. 66 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zgodnie z tym przepisem umowa licencyjna uprawnia do korzystania z utworu w okresie pięciu lat na terytorium państwa, w którym licencjobiorca ma swoją siedzibę albo miejsce zamieszkania, chyba iż w umowie postanowiono inaczej.

Po upływie terminu umowa po prostu wygasa, zatem należy zadbać o określenie czasu trwania umowy zgodnie z wolą stron.

Pola eksploatacji

W umowie licencji należy wskazać pola eksploatacji, w ramach których licencjobiorca będzie mógł korzystać z licencjonowanego utworu. Taki obowiązek wynika wprost z art. 41 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Wskazane w umowie pola eksploatacji utworu muszą być znane w chwili zawierania takiej umowy. Zapobiega to umieszczaniu w umowach klauzul, które umożliwiałyby korzystanie z utworu w sposób, którego żadna ze stron nie mogła przewidzieć, a który mógłby szkodzić interesom autora. Warto zadbać więc o to, aby w umowie znalazło się określenie pól eksploatacji utworu.

Zgodnie z przepisami nieważna jest umowa w części dotyczącej wszystkich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju tego samego twórcy mających powstać w przyszłości. Wobec tego w umowie należy odnosić się do utworów, które istnieją.

Wynagrodzenie

Zgodnie z ww. ustawą, o ile z umowy nie wynika, iż udzielenie licencji nastąpiło nieodpłatnie, twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia. Wobec tego, o ile celem jest, aby licencja była udzielona nieodpłatnie – musi to zostać wskazane w umowie, bowiem w przeciwnym wypadku licencjodawcy będzie się należało takie wynagrodzenie.

W umowie wysokość wynagrodzenia za udzielenie licencji powinna więc zostać jasno określona. W przypadku braku uzgodnienia co do wysokości wynagrodzenia, jego określenie powinno nastąpić z uwzględnieniem dwóch kluczowych elementów:

a) zakres udzielonego prawa – istotne jest, jakie prawa do utworu zostały przekazane licencjobiorcy. Zakres licencji może być różny i może obejmować m.in. prawo do kopiowania, rozpowszechniania, modyfikacji, czy publicznego odtwarzania. W tym przypadku należy także wziąć pod uwagę czas trwania licencji oraz terytorium, na którym utwór może być wykorzystywany.

b) korzyści osiągnięte z korzystania z utworu – należy także brać pod uwagę zyski, jakie licencjobiorca osiągnął dzięki wykorzystaniu utworu. Może to obejmować bezpośrednie dochody z jego eksploatacji, jak również inne korzyści, tj. zwiększenie wartości rynkowej produktów, usług czy marki, które były związane z utworem. Krótko mówiąc – wysokość wynagrodzenia powinna być adekwatna do skali tych korzyści.

Określenie wynagrodzenia powinno uwzględniać również ogólne standardy rynkowe i praktyki branżowe dotyczące wynagrodzeń za podobne licencje. W przypadku sporu co do wysokości wynagrodzenia, ostateczne rozstrzygnięcie może podjąć sąd, który w oparciu o powyższe kryteria dokona stosownej wyceny.

Zakres terytorialny

W umowie licencyjnej nie ma obowiązku udzielania licencji bez ograniczeń terytorialnych – w obrocie bardzo często występują umowy, które pozwalają na korzystanie z danych dzieł w wyłącznie wymienionych w nich państwach.

Jak wynika z przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych – umowa licencyjna uprawnia do korzystania z utworu (…) na terytorium państwa, w którym licencjobiorca ma swoją siedzibę albo miejsce zamieszkania, chyba iż w umowie postanowiono inaczej. Jeśli więc w umowie nie znalazłoby się postanowienie, zgodnie z którym licencjobiorca może korzystać z utworu bez ograniczeń terytorialnych, w rzeczywistości byłby uprawniony do korzystania z niego wyłącznie w jednym państwie.

Jeżeli chcesz się dowiedzieć więcej, zapraszamy do naszego artykułu poświęconego umowie
o przeniesienie autorskich praw majątkowych.