Uprawnienia członków komisji wyborczych

Członkowi obwodowej lub terytorialnej komisji wyborczej w związku z wykonywaniem zadań przysługuje:
1) zwolnienie od pracy na dzień głosowania oraz liczenia głosów, a także na dzień następujący po dniu, w którym zakończono liczenie głosów, z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy,
2) do 5 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia.

Zwolnienie od pracy

Zgodnie ze wskazanym wyżej art. 154 § 4 Kodeksu wyborczego członkom komisji wyborczej przysługuje zwolnienie od pracy na dzień głosowania oraz liczenia głosów, a także na dzień następujący po dniu, w którym zakończono liczenie głosów. Ustawodawca wskazuje, iż za czas zwolnienia pracownik zachowuje prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy, co oznacza, iż wymienione zwolnienia od pracy są płatne w pełnej wysokości, ze środków pracodawcy.

Przykład: jeżeli liczenie głosów zakończy się w poniedziałek 16 października, pracownik może domagać się zwolnienia od pracy zarówno za dzień liczenia głosów, jak i za dzień następujący po zakończeniu liczenia głosów, czyli 17 października.

Dodatkowe 5 dni zwolnienia za udział w komisji wyborczej

Członkom obwodowych i terytorialnych komisji wyborczych przysługuje 5 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia. Pracownik może zatem domagać się od pracodawcy 5 dni wolnego, ale za ten okres nie otrzyma wynagrodzenia.

Zwróć uwagę na art. 154 § 4 Kodeksu wyborczego – okres zwolnienia z tytułu pracy w komisji wyborczej jest zaliczany do stażu pracy, z tytułu którego przysługuje np. dodatek stażowy, nagrody jubileuszowe, odprawy oraz urlop wypoczynkowy, a także świadczenia z ubezpieczenia społecznego.

Członkom komisji wyborczych przysługuje na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 października 2002 r. o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach (Dz. U. z 2020 r. poz. 984) zaopatrzenie z tytułu wypadku przy wykonywaniu zadań tych komisji.

Zwolnienie w związku z wykonywaniem zadań męża zaufania

Zwolnienie od pracy przysługuje pracownikowi, który pełni funkcję męża zaufania. Zwolnienie przysługuje na dzień głosowania, liczenia głosów oraz dzień kolejny po zakończeniu liczenia głosów.

Zwolnienie to, w odróżnieniu od zwolnienia dla członka komisji wyborczej, jest bezpłatne. Okres korzystania ze zwolnienia zaliczany jest do stażu pracy, a także świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Procedura przyznania uprawnień

Skorzystanie z wymienionych zwolnień uzależnione jest od spełnienia ustawowych wymogów. Pracownik powinien:

• uprzedzić w formie pisemnej o przyczynie i przewidywanym terminie nieobecności w pracy, co najmniej na 3 dni przed przewidywanym terminem nieobecności
• dostarczyć pracodawcy zaświadczenie usprawiedliwiające nieobecność w pracy wykonywaniem zadań komisji, nie później niż następnego dnia po upływie okresu nieobecności w pracy.

Zaświadczenie dla pracodawcy wystawia przewodniczący komisji, zaś dla przewodniczącego – zastępca.

Członkowie obwodowej lub terytorialnej komisji wyborczej w razie zamiaru skorzystania ze zwolnienia od pracy, o którym mowa w § 4, są obowiązani, co najmniej na 3 dni przed przewidywanym terminem nieobecności w pracy, uprzedzić, w formie pisemnej, pracodawcę o przyczynie i przewidywanym okresie nieobecności w pracy, a następnie, nie później niż następnego dnia po upływie okresu nieobecności w pracy, dostarczyć pracodawcy zaświadczenie usprawiedliwiające nieobecność w pracy wykonywaniem zadań komisji.

Dieta za pracę w komisji wyborczej

Jak podaje Państwowa Komisja Wyborcza, za udział w pracach i szkoleniach obwodowych komisji wyborczych w wyborach do Sejmu i Senatu przysługuje dieta. Przewodniczący komisji otrzymuje 800 zł, zastępcy przewodniczącego 700 zł, a członkowie komisji 600 złotych. Diety są wypłacane przez organizujące wybory urzędy gmin i miast. Według ustawy o PIT diety otrzymane przez osoby wypełniające obowiązki społeczne i obywatelskie są zwolnione z opodatkowania do kwoty 3 tys. zł miesięcznie, stąd diety otrzymywane przez członków komisji nie podlegają opodatkowaniu. Nie trzeba ich uwzględniać w zeznaniu rocznym.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r. poz. 1277) – art. 103ba, art. 154 § 4, 4a i 4c