Weksel elektroniczny od 1 stycznia 2025 roku?

Na stronie Rządowego Centrum Legislacji został udostępniony projekt zakładający szeroki zakres zmian w wielu aktach prawnych[1]. Na szczególną uwagę zasługuje propozycja wprowadzenia weksla elektronicznego.

Dlaczego warto wprowadzić e-Weksel?

Rząd planuje wprowadzić do prawa wekslowego możliwość wystawiania weksla w formie elektronicznej. To odpowiedź na apel Rady Przedsiębiorczości. Proponowane rozwiązanie ma znacząco ułatwić wymianę weksla na odległość, co w obecnym stanie prawnym jest wyjątkowo utrudnione. Dodatkowo weksle elektroniczne mają zwiększyć bezpieczeństwo ich obrotem – w odróżnieniu od kwalifikowanego podpisu elektronicznego, w tej chwili bardzo łatwo jest sfałszować odręczny podpis.

E-Weksel – główne założenia

Weksel elektroniczny ma podlegać takim samym zasadom i mieć takie samo znaczenie w obrocie jak weksel tradycyjny. Będzie on sporządzany na specjalnym formularzu.

Pod tym kątem ma też zostać znowelizowany kodeks cywilny. Zgodnie z proponowaną zmianą, aby zapewnić pewność obrotu papierami wartościowymi – w tym wekslem elektronicznym – powinny one być sporządzone na nośniku elektronicznym i podpisane kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Przepis nie będzie miał zastosowania do papierów wartościowych stanowiących instrumenty finansowe w rozumieniu odrębnych przepisów (np. akcji).

Dodatkowo zmiany obejmą kodeks postępowania cywilnego i wykorzystanie weksla elektronicznego w postępowaniu sądowym (w szczególności sposób deponowania dokumentu elektronicznego w instytucji zaufanej na potrzeby postępowania, np. w banku).

Elektroniczny weksel nie zastąpi weksla tradycyjnego. Od intencji stron będzie zależeć, z którego rozwiązania skorzystają.

Do weksla elektronicznego nie będą miały zastosowania przepisy dotyczące wtóropisów i odpisów dokumentu, ponieważ warunki techniczne powinny zapewniać możliwość wielokrotnego udostępniania treści elektronicznego weksla np. na nośniku elektronicznym lub przez e-mail.

Inne zmiany

Projekt ustawy, poza e-Wekslem, przewiduje również szereg nowelizacji innych aktów prawnych, m.in. w:

• kodeksie postępowania administracyjnego – m.in. wprowadzenie doręczenia zastępczego (tzw. wtórnego adresata), zmiany w zakresie mediacji oraz umarzania zawieszonych postępowań,
• kodeksie cywilnym – zastąpienie formy pisemnej formą dokumentową w przypadku umowy leasingu,
• ustawie o CIT – sporządzanie ekspertyz, opinii, świadczenie usług doradczych i usług równorzędnych, a także nabycie wyników prowadzonych badań mają być uznawane za koszty kwalifikowane niezależnie od tego, czy są świadczone lub wykonywane albo nabyte od jednostek naukowych,
• prawie budowlanym – poszerzenie katalogu inwestycji zwolnionych z pozwolenia na budowę, ale wymagających zgłoszenia o części budowlane wolnostojące, tzw. małe elektrownie wiatrowe,
• prawie bankowym – możliwość prowadzenia wspólnego rachunku dla kilku funduszy inwestycyjnych czy usprawnienie wymiany informacji między firmami leasingowymi a faktoringowymi,
• prawie przedsiębiorców – brak konieczności stosowania przez przedsiębiorców pieczątki firmowej w pismach lub wnioskach oraz załączania do nich wydruków z KRS lub CEIDG w kontaktach z organami (chyba iż przepis szczególny stanowi inaczej),
• ustawie o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych – doprecyzowanie przesłanki miarkowania kary administracyjnej poprzez uwzględnienie, czy strona była „ofiarą zatorów” – a w szczególności – czy istnieje związek pomiędzy niespełnieniem przez stronę zobowiązań w terminie a nieotrzymaniem przez nią należności przez jej kontrahentów.

Zmiany oczekiwane przez przedsiębiorców

Zmiany w samym prawie wekslowym należy ocenić pozytywnie (to byłaby dopiero siódma nowelizacja ustawy od 1936 roku!). Wychodzą one naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców, a w dodatku są spójne z unijnym dążeniem do digitalizacji działalności gospodarczej. Nowelizacja daje dużą szansę na przekonanie większej ilości osób do korzystania z weksli jako bezpiecznej formy zabezpieczenia wierzytelności, a która jest w tej chwili stosowana coraz rzadziej.

Rząd planuje wprowadzić zmiany w życie 1 stycznia 2025 roku.

W przypadku pytań związanych z tematem elektronicznych weksli, zachęcamy do kontaktu z naszym zespołem.

[1] Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12383815/katalog/13050496#13050496