Do Inspekcji Handlowej konsumenci powinni zgłaszać nieprawidłowości związane z działaniem systemu kaucyjnego, np. odmowę przyjęcia opakowania objętego kaucją w sklepie wielkopowierzchniowym – poinformowała w środę wiceminister klimatu Anita Sowińska. System kaucyjny ma wejść w życie 1 października tego roku.
W środę podczas konferencji prasowej wiceminister klimatu i środowiska Anita Sowińska przekazała, iż sklepy, które mają obowiązek zbierać opakowania kaucyjne, a nie będą tego robić narażają się na kary i kontrolę Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska (WIOŚ). Zapowiedziała, iż resort klimatu będzie rozmawiał z Inspektoratami, aby w takim przypadku sklep podjął jak najszybsze działania korygujące, by nie narazić się na kary. Zaznaczyła, iż nie sądzi, by takie przypadki się zdarzyły.
Spytana, co w sytuacji, gdy konsument otrzyma bon zamiast gotówki za zwrot opakowania zapewniła, iż klient ma prawo poprosić o gotówkę. Dodała jednocześnie, iż wszystkie nieprawidłowości można zgłaszać do Inspekcji Handlowej nadzorowanej przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Pytana była też, czy resort zaniecha nakładania kar na operatorów i sklepy wielkopowierzchniowe na początku działania systemu. Podkreśliła, iż system potrzebuje czasu w rozruch.
– Ustawa mówi jasno, iż te kary mogą być nakładane (…). Zdajemy sobie sprawę, iż ten system musi mieć pewien czas na rozruch. Natomiast to nie znaczy, iż będziemy przymykać oko, o ile np. dany przedsiębiorca nie będzie podejmował działań korygujących. Wówczas WIOŚ mają możliwość najpierw pouczenia, ale potem mogą jak najbardziej nakładać kary – tłumaczyła Sowińska.
Podkreśliła również, iż teraz najważniejsze jest, by konsumenci zapoznali się ze znakiem kaucji; to kwadrat złożony z dwóch strzałek, wewnątrz którego widnieje napis „kaucja” i jej wartość w złotych. – Trzeba spojrzeć na opakowanie i o ile ten znak z kwotą kaucji się pojawi, to znaczy, iż trzeba je zwrócić niezgniecione do punktu zbiórki – zaznaczyła.
Wiceminister zwróciła uwagę, iż na Litwie proces rozwoju systemu kaucyjnego, czyli osiągnięcie zbiórki na poziomie 90 proc. trwał dwa lata. – Przewidujemy, iż ten proces (w Polsce – PAP) będzie trwał kilka miesięcy, ale ważne jest to, iż startujemy – podkreśliła.
Jak przekazała, resort szacuje, iż proces wycofywania starych opakowań i ich zamiany na nowe będzie trwał „kilka miesięcy, może pół roku, może choćby do roku”. – Myślę, iż tak w ciągu sześciu miesięcy powinniśmy mieć większość nowych opakowań na rynku – dodała. Stwierdziła, iż możliwe jest też, iż od 1 października „nie będzie jeszcze żadnego opakowania” objętego kaucją. – Musimy się uzbroić w pewną cierpliwość. Ten system jest tak zaplanowany, żeby był wdrażany powoli, po to również, żeby dać czas do nauczenia się zarówno sklepom, jak i operatorom, jak i klientom – zaznaczyła wiceminister.
Przekonywała też, iż system kaucyjny to korzyści dla gospodarki.
– W obecnym systemie zbiórki do żółtego pojemnika jesteśmy w stanie recyklingować ok. 45 proc. butelek PET. Potencjał systemu kaucyjnego jest dwa razy większy, czyli ponad 90 proc. – zauważyła.
Według niej w tej chwili reszta butelek „jest spalana, albo w spalarniach, albo w naszych piecach, mimo iż jest to nielegalne”.
Od 1 października duże sklepy, o powierzchni powyżej 200 m kw., będą musiały odbierać puste opakowania i oddawać klientom kaucję. Natomiast mniejsze sklepy będą pobierać kaucję, ale przystąpienie do systemu odbioru opakowań w ich przypadku będzie dobrowolne. System obejmie trzy rodzaje opakowań: butelki plastikowe do 3 litrów, metalowe puszki do 1 litra, a także – od 1 stycznia 2026 r. – szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra.
Systemem kaucyjnym nie będą więc objęte szklane butelki jednorazowego użytku i nie będzie za nie pobierana kaucja. To, czy dana butelka jest jednorazowego, czy wielorazowego użytku, ustala sam producent napoju.
System nie obejmie też opakowań po mleku, jogurtach i innych pitnych produktach mlecznych. Kaucja nie będzie dotyczyć także opakowań wielomateriałowych – kartoników po mleku i sokach.
Źródło: PAP / Fot. pexels