Wsparcie dla zatrudniających żołnierzy Obrony Terytorialnej i Aktywnej Rezerw

1 miesiąc temu

Ustawa wprowadza ulgi podatkowe dla pracodawców zatrudniających żołnierzy Obrony Terytorialnej (dalej: OT) i Aktywnej Rezerwy (dalej: AR).
Nowe przepisy przewidują preferencje w zamówieniach publicznych dla firm wspierających wojsko.

Potrzeba wzmocnienia sił zbrojnych

Aktualna sytuacja geopolityczna wymusza zwiększenie liczebności personelu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Szczególny nacisk kładzie się na rozwój niezawodowych form służby wojskowej, takich jak Wojska Obrony Terytorialnej i Aktywna Rezerwa. Służba w tych jednostkach pozwala łączyć obowiązki wojskowe z pracą zawodową poza armią, co sprzyja poszerzaniu bazy kadrowej sił zbrojnych.

Wielu pracodawców, zwłaszcza z sektora małych i średnich firm, postrzega obowiązki związane z zatrudnianiem żołnierzy OT i AR jako poważne obciążenie. W sytuacjach kryzysowych, takich jak kryzys migracyjny na pograniczu polsko-białoruskim czy usuwanie skutków klęsk żywiołowych, pracownicy ci muszą natychmiast stawić się do służby, co koliduje z ich zawodowymi obowiązkami.

Cele nowych regulacji

ZmWsparPrzedŻołU ma na celu zachęcenie pracodawców do zatrudniania żołnierzy OT i AR. Ważnym elementem jest zmniejszenie obciążeń poprzez wprowadzenie preferencji podatkowych. Zgodnie z art. 305 ustawy z 11.3.2022 r. o obronie Ojczyzny (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 248; dalej: ObrOjczyznyU), pracodawcy muszą udzielać urlopu bezpłatnego na czas służby wojskowej, co może być postrzegane jako trudność organizacyjna. Kolizja między obowiązkami wynikającymi z pełnienia służby wojskowej a obowiązkami wynikającymi ze stosunku pracy zniechęca wielu pracodawców do zatrudniania żołnierzy OT, jak i żołnierzy AR. Nowe przepisy łagodzą dotychczasowe obciążenia.

Ulgi podatkowe dla pracodawców

ZmWsparPrzedŻołU wprowadza rozwiązania zachęcające pracodawców do zatrudniania pracowników będących żołnierzami OT lub AR. Jednym z takich mechanizmów jest wprowadzenie ulgi podatkowej.

W ramach zmian w ustawie z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 226) i ustawie z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2805), pracodawcy zatrudniający żołnierzy OT lub AR uzyskali możliwość odliczenia od podstawy opodatkowania określonych kwot:

12.000 zł, jeżeli zatrudniony w ramach stosunku pracy żołnierz terytorialnej służby wojskowej, jak również żołnierz aktywnej rezerwy pełni co najmniej 1 rok nieprzerwanie terytorialną służbę wojskową lub służbę w aktywnej rezerwie;
15.000 zł, jeżeli zatrudniony w ramach stosunku pracy żołnierz terytorialnej służby wojskowej, jak również żołnierz aktywnej rezerwy pełni co najmniej 2 lata nieprzerwanie terytorialną służbę wojskową lub służbę w aktywnej rezerwie;
18.000 zł, jeżeli zatrudniony w ramach stosunku pracy żołnierz terytorialnej służby wojskowej, jak również żołnierz aktywnej rezerwy pełni co najmniej 3 lata nieprzerwanie terytorialną służbę wojskową lub służbę w aktywnej rezerwie;
21.000 zł, jeżeli zatrudniony w ramach stosunku pracy żołnierz terytorialnej służby wojskowej, jak również żołnierz aktywnej rezerwy pełni co najmniej 4 lata nieprzerwanie terytorialną służbę wojskową lub służbę w aktywnej rezerwie;
24.000 zł, jeżeli zatrudniony w ramach stosunku pracy żołnierz terytorialnej służby wojskowej, jak również żołnierz aktywnej rezerwy pełni co najmniej 5 lat nieprzerwanie terytorialną służbę wojskową lub służbę w aktywnej rezerwie.

W obu przypadkach ZmWsparPrzedŻołU zakłada, iż ulga przysługuje na każdego zatrudnionego żołnierza OT i AR niebędącego udziałowcem, akcjonariuszem ani wspólnikiem tego podatnika oraz na rzecz którego podatnik ponosi miesięczne wydatki w kwocie stanowiącej wysokość co najmniej minimalnego wynagrodzenia.

Promocja firm zatrudniających żołnierzy w zamówieniach publicznych

ZmWsparPrzedŻołU przewiduje preferencje dla firm zatrudniających żołnierzy OT i AR w procedurach zamówień publicznych. Zgodnie z ustawą z 11.9.2019 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1320), kryterium jakościowym może być aspekt społeczny, taki jak zatrudnianie żołnierzy OT i AR. Wartość tych kryteriów ma wynosić co najmniej 10%, co może znacząco promować przedsiębiorstwa wspierające wojsko. Dotyczyć to będzie zamówień o wartości poniżej progów unijnych, co jest istotnym wsparciem dla małych i średnich firm.

Zmniejszenie obciążeń związanych z odprawami

Nowe przepisy przewidują również zmniejszenie obciążeń pracodawcy przez zniesienie obowiązku wypłaty odprawy pracownikowi powołanemu do pełnienia terytorialnej służby wojskowej (uchylenie art. 306 ust. 2 ObrOjczyznyU) i zastąpienie tej odprawy świadczeniem początkowym.

Dotychczas pracownik powołany do terytorialnej służby wojskowej otrzymywał od pracodawcy odprawę w wysokości dwutygodniowego wynagrodzenia obliczonego według zasad określonych dla ustalania ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Pracodawcy, który wypłacił odprawę, przysługiwała jej rekompensata. ZmWsparPrzedŻołU, zamiast odprawy wypłacanej przez pracodawcę, a następnie refundowanej przez wojskowe centrum rekrutacji, wprowadza świadczenie początkowe dla żołnierzy OT.

Jak wynika z ZmWsparPrzedŻołU, żołnierz OT otrzymuje świadczenie początkowe w wysokości 50 % przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale roku poprzedniego, ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Świadczenie początkowe przyznaje dowódca jednostki wojskowej, w której żołnierz OT pełni służbę, a wypłaca jednostka wojskowa, na której zaopatrzeniu finansowym żołnierz pozostaje. Świadczenie początkowe wypłaca się w terminie wypłaty uposażenia zasadniczego przypadającego po zakończeniu szkolenia. Świadczenie początkowe może być przyznane żołnierzowi OT tylko jeden raz w trakcie pełnienia terytorialnej służby wojskowej.

Co istotne, w ZmWsparPrzedŻołU przewidziano, iż Minister Obrony Narodowej, w drodze zarządzenia, wyznacza jednostki organizacyjne, które przy udzielaniu zamówień publicznych będą obowiązane stosować zatrudnianie żołnierzy OT lub AR jako „kryterium jakościowe”, a także określi wagę przypisaną temu kryterium, która nie może być niższa niż 10%.