Zapewnienie prawidłowego odbioru korespondencji w kancelarii prawnej

Stan faktyczny sprawy

WSA w Poznaniu wyrokiem z 22.11.2024 r., II SA/Po 607/24, oddalił skargę M. sp. z o.o. z siedzibą w L. (dalej: Skarżąca spółka) na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Lesznie z 3.7.2024 r. w przedmiocie kary pieniężnej za nieosiągnięcie wymaganego poziomu przygotowań do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych (dalej: Decyzja).

Pismem z 16.12.2024 r. Skarżąca spółka, reprezentowana przez radcę prawnego J.Z., wywiodła wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia ww. wyroku. Pełnomocniczka Skarżącej spółki wskazała, iż powzięła wiadomość o wydaniu ww. wyroku, przeglądając internetową wokandę WSA w Poznaniu. Nie została zawiadomiona o terminie rozprawy. Zawiadomienie odebrała I.W., a osoba o tym imieniu i nazwisku nie jest znana Skarżącej spółce ani jej pełnomocniczce. Nigdy nie pracowała, a tym bardziej nie pracuje w Kancelarii pełnomocniczki Skarżącej spółki.

Stanowisko WSA w Poznaniu

Postanowieniem z 20.12.2024 r., III SA/Po 607/24, WSA w Poznaniu odmówił przywrócenia terminu do złożenia wniosku o sporządzenie i uzasadnienie ww. wyroku. W uzasadnieniu wskazano, iż z akt sprawy wynika, iż przesyłka zawierająca odpis zarządzenia o wyznaczeniu rozprawy została doręczona do rąk I.W. w siedzibie E. Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych ul. […], […] W., a na zwrotnym potwierdzeniu odbioru pod własnoręcznym podpisem osoby odbierającej przesyłkę wskazano, iż jest ona upoważnionym pracownikiem, co WSA w Poznaniu uznał za spełnienie warunku określonego w art. 67 § 2 ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935; dalej: PostAdmU). Powyższe przeczy twierdzeniu pełnomocniczki Skarżącej spółki o tym, iż przesyłka zawierająca wezwania do usunięcia braków formalnych skargi została odebrana przez osobę nieupoważnioną.

Zdaniem WSA w Poznaniu, z punktu widzenia logiki i zasad doświadczenia życiowego mało prawdopodobne wydaje się, iż w siedzibie Skarżącej spółki stale przebywa osoba nieuprawniona, która odbiera kierowaną do Skarżącej spółki korespondencję urzędową. choćby gdyby jednak przyjąć taki punkt widzenia, to należy wskazać, iż rolą przedsiębiorcy, jako profesjonalnego uczestnika obrotu oraz podmiotu inicjującego postępowanie sądowe, jest zapewnienie możliwości doręczania korespondencji w jej siedzibie osobie uprawnionej. Skoro zaś osoba obecna pod adresem siedziby Skarżącej spółki nie oświadczyła doręczającemu, iż nie jest upoważniona do dokonywania jakichkolwiek czynności w imieniu pracodawcy, to nie można czynić zarzutu, iż przesyłkę doręczono do rąk osoby nieuprawnionej.

WSA w Poznaniu wyjaśnił, iż na etapie postępowania sądowoadministracyjnego sąd nie jest podmiotem, który mógłby prowadzić postępowanie wyjaśniające, a w szczególności ustalić, jaka osoba była uprawniona do odbioru pism w postępowaniu, do czego zmierza przedmiotowy wniosek o przywrócenie terminu. Stąd twierdzenia pełnomocniczki Skarżącej spółki, iż do odbioru korespondencji upoważnione są tylko dwie osoby, oraz iż zatrudnia ona wyłącznie profesjonalistów (osoby wpisane na listę radców prawnych lub adwokatów), nie uprawdopodobniły braku winy Skarżącej spółki, tym bardziej, iż przeczy temu jej dotychczasowe działanie.

Przesłanki przywrócenia terminu

NSA w pierwszej kolejności wskazał na art. 86 § 1 PostAdmU i art. 87 § 2 PostAdmU, zgodnie z którymi o ile strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi o przywróceniu terminu. We wniosku należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu. Mając powyższe na uwadze, NSA podkreślił, iż przesłanką zasadności wniosku o przywrócenie terminu jest kryterium braku winy. Kryterium to wymaga uprawdopodobnienia, iż pomimo dołożenia szczególnej staranności przy prowadzeniu własnej sprawy, wystąpiły okoliczności od strony niezależne, które uniemożliwiły dochowania tej staranności. Zatem strona wnioskująca o przywrócenie terminu powinna przedstawić okoliczności, poparte argumentacją lub dokumentami źródłowymi, na podstawie których możliwe będzie uznanie, iż powołane we wniosku okoliczności faktycznie wystąpiły. W przypadku, gdy strona reprezentowana jest przez profesjonalnego pełnomocnika, to jego brak winy jest warunkiem przywrócenia terminu przez sąd, bowiem to na nim spoczywa obowiązek zadbania o prawidłowe i terminowe dokonanie czynności procesowych. Jednocześnie kryterium należytej staranności jest podwyższone, ponieważ adwokat czy radca prawny posiadają stosowne przygotowanie i znajomość procedur sądowoadministracyjnych, zapewniające prawidłowe prowadzenie sprawy. Oznacza to, iż dla przyjęcia winy pełnomocnika wystarczy choćby lekkie niedbalstwo (postanowienie NSA z 8.6.2016 r. I GZ 369/16, Legalis).

W ocenie NSA, należało podzielić stanowisko WSA w Poznaniu, zgodnie z którym w sprawie nie uprawdopodobniono braku winy w uchybieniu terminu do wniesienia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku. Na gruncie niniejszej sprawy w istocie nie jest sporne, iż przesyłka zawierająca odpis zarządzenia o wyznaczeniu rozprawy została doręczona do rąk I.W., a na zwrotnym potwierdzeniu odbioru pod własnoręcznym podpisem osoby odbierającej przesyłkę wskazano, iż jest ona upoważnionym pracownikiem. Istotą sporu jest ocena, czy Skarżąca spółka, reprezentowana przez radcę prawnego, uprawdopodobniła, iż niezłożenie w terminie wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku, wynikające – jej zdaniem – z nieprawidłowego doręczenia zawiadomienia o terminie rozprawy, nastąpiło bez winy (niedbalstwa) jej profesjonalnego pełnomocnika.

Stanowisko NSA

W ocenie NSA, stanowisko WSA w Poznaniu odpowiada prawu, a Skarżąca spółka nie podważyła jej w złożonym środku odwoławczym. Twierdzenia pełnomocniczki Skarżącej spółki pozostają gołosłowne, a w części są w oczywisty sposób sprzeczne z ustalonymi w sprawie okolicznościami, co czyni je nie w pełni wiarygodnymi. Z ogólnie dostępnych informacji wynika, iż pod adresem ul. […[, […] W. prowadzona jest działalność Kancelaria E. oraz Z. Prawdopodobnie w obu ww. kancelariach działalność prowadzi pełnomocniczka Skarżącej spółki. Radca prawny winien tak zorganizować wykonywanie swojej działalności, by zapewnić prawidłowy odbiór korespondencji oraz nadzór nad wykonywaniem czynności przez osoby zatrudnione w kancelarii. Uchybienie temu obowiązkowi wyłącza możliwość przywrócenia terminu. To na profesjonalnym pełnomocniku ciąży obowiązek zorganizowania, wykonania czy sprawowania odpowiedniej kontroli nad terminowością czynności, które w postępowaniu zawsze będą uznawane w istocie za działania samej strony.

Pełnomocniczka Skarżącej spółki podtrzymała w zażaleniu stanowisko o prawidłowym zorganizowaniu odbioru korespondencji w ramach prowadzonej działalności i podkreśliła jednocześnie, iż w ciągu 9 lat funkcjonowania kancelarii pomyłka nastąpiła po raz pierwszy. Tymczasem, jak WSA w Poznaniu słusznie zauważył, odpis postanowienia z 20.9.2024 r. o wstrzymaniu wykonaniu zaskarżonej decyzji został odebrany przez L.Z., która nie jest żądną z osób wskazanych przez pełnomocniczkę Skarżącej spółki jako osoba uprawniona do odbioru pism, jak również nie jest osobą, która zostałaby wskazana jako pracownik we wniosku o przywrócenie terminu. Pomimo tego pełnomocniczka Skarżącej spółki nie zakwestionowała schematy doręczenia przedmiotowego postanowienia, a w zażaleniu brak odniesienia się do tej okoliczności.

Mając wyżej wymienione okoliczności na względzie, WSA w Poznaniu prawidłowo uznał, iż skarżąca nie uprawdopodobniła w wystarczającym stopniu braku winy w uchybieniu terminu.

W tym stanie rzeczy, działając na podstawie art. 184 PostAdmU w zw. z art. 197 § 2 PostAdmU, NSA oddalił zażalenie.

Komentarz