3 tygodni temu
W praktyce kadrowej stosunkowo często występują przypadki, w których dochodzi do rozwiązania lub wygaśnięcia umowy o pracę, a następnie – bezpośrednio lub po krótkim okresie przerwy – pracownik zawiera kolejną umowę z tym samym pracodawcą. W takich sytuacjach powstaje zagadnienie dotyczące prawidłowego ustalenia, czy w przypadku ponownego nawiązania stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą należy wypłacić pracownikowi ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop, czy też pracownik będzie mógł wykorzystać zaległy urlop w czasie trwania nowego stosunku pracy u tego samego pracodawcy.
Kontynuacja zatrudnienia
Pojęcie bezpośredniej kontynuacji zatrudnienia w kontekście obowiązku wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop nie wynika wprost z przepisów, jednak w praktyce odnosi się do sytuacji, w których pomiędzy kolejnymi stosunkami pracy nawiązanymi z tym samym pracodawcą występuje niewielka przerwa lub nie występuje ona wcale. Typowym przykładem może być przypadek, w którym pracownik kończy zatrudnienie na podstawie dotychczasowej umowy o pracę zawartej na czas określony z dniem 31 maja, a nową umowę zawiera od 1 czerwca. Mimo, iż formalnie są to odrębne stosunki pracy, w ujęciu funkcjonalnym mamy do czynienia z kontynuacją zatrudnienia.
W orzecznictwie przyjmuje się, iż zawarcie nowej umowy o pracę „bezpośrednio” po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy zawartej z tym samym pracodawcą oznacza zawarcie nowej umowy o pracę w ciągu kilku dni lub tygodni po ustaniu poprzedniego stosunku pracy. W zależności od okoliczności czasem jednak uznaje się, iż pojęcie bezpośredniości odnosi się choćby do tego samego roku kalendarzowego, w którym nastąpiło wygaśnięcie lub rozwiązanie poprzedniej umowy o pracę.
Warto jednak zaznaczyć, iż każdorazowo ocena, czy doszło do kontynuacji zatrudnienia, wymaga analizy konkretnego przypadku. Znaczenie mogą mieć także inne czynniki, takie jak identyczność stanowiska pracy, zakres obowiązków, ciągłość wykonywanych zadań czy niezmienność warunków pracy. choćby kilkudniowa przerwa pomiędzy umowami nie musi automatycznie wykluczać kontynuacji zatrudnienia, o ile istnieje wyraźna wola stron w tym przedmiocie, a nowa umowa jest niejako przedłużeniem poprzedniego zatrudnienia.
Zasady rozliczania urlopu wypoczynkowego
W przypadku, gdy doszło do rozwiązania stosunku pracy, a pracownik nie wykorzystał przysługującego mu urlopu wypoczynkowego, pracodawca zobowiązany jest do wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop. Obowiązek ten powstaje niezależnie od tego czy pracownik podejmuje ponownie zatrudnienie u tego samego pracodawcy – decydujące znaczenie ma formalne zakończenie stosunku pracy.
Należy podkreślić, że brak jest podstaw prawnych do automatycznego „przeniesienia” niewykorzystanego urlopu do stosunku pracy nawiązanego na podstawie nowej umowy, choćby o ile została ona zawarta bezpośrednio po zakończeniu poprzedniego stosunku pracy. Każda nowa umowa o pracę stanowi odrębną podstawę nabywania prawa do urlopu wypoczynkowego, przy czym w celu ustalenia jego wymiaru uwzględnia się łączny staż pracy, w tym poprzednie okresy zatrudnienia u tego samego pracodawcy.
Wyjątek – zawarcie porozumienia
Wyjątkiem, który powoduje, iż pracodawca nie jest zobowiązany do wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy jest sytuacja, w której strony zawierają porozumienie, na podstawie którego postanawiają o wykorzystaniu przez pracownika urlopu w naturze w trakcie kolejnego stosunku pracy zawartego z tym samym pracodawcą bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę. Postanowienie takie pozwala na realizację prawa do urlopu wypoczynkowego w naturze, jednocześnie zwalniając pracodawcę z obowiązku wypłaty ekwiwalentu pieniężnego z tytułu niewykorzystanego urlopu z poprzedniego stosunku pracy.
Warto dodać, iż z inicjatywą zawarcia porozumienia może wystąpić zarówno pracownik, jak i pracodawca. Samo porozumienie powinno natomiast zostać zawarte w formie pisemnej.
Podsumowanie
Zasadą jest, iż w przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia umowy o pracę pracodawca powinien wypłacić ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop – nawet, gdy zawiera z tym samym pracownikiem kolejną umowę o pracę. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy strony uzgodnią wykorzystanie urlopu w nowym okresie zatrudnienia, zawierając odpowiednie porozumienie.
Z punktu widzenia interesu obu stron – zarówno pracownika, jak i pracodawcy – warto dążyć do takiego rozwiązania, które pozwoli na realizację urlopu w naturze, zgodnie z jego podstawową funkcją, jaką jest wypoczynek i regeneracja sił pracownika.
Artykuł autorstwa: r. pr. Anita Sagan
W razie pytań, a także pomysłów tematów na kolejne wydania Newsletter’a zapraszamy do kontaktu:
