Ogólne zasady wypłacania wynagrodzenia pracownikom zostały uregulowane w przepisach Kodeksu pracy. Z kolei na pracodawcy ciążą obowiązki dotyczące uszczegółowienia zasad wypłaty wynagrodzenia. Do podstawowych zasad dotyczących wypłaty wynagrodzenia należy zaliczyć dokonywanie wypłaty:
- co najmniej raz w miesiącu,
- w stałym i ustalonym z góry terminie,
- z dołu, niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości,
- nie później jednak niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego,
- w dniu poprzedzającym termin wypłaty jeżeli dniem wypłaty jest dzień wolny od pracy,
- składników wynagrodzenia za pracę, przysługujących pracownikowi za okresy dłuższe niż jeden miesiąc – z dołu, w terminach określonych w przepisach prawa pracy.
Wypłata wynagrodzenia raz w miesiącu
Wypłata wynagrodzenia ma być dokonywana przynajmniej raz w miesiącu. Jest to ustawowe minimum, do którego pracownik ma prawo na mocy przepisów Kodeksu pracy. W praktyce oznacza to tyle, iż pracodawca może wypłacać wynagrodzenia częściej, aniżeli raz w miesiącu. Gwarancja periodyczności wynagrodzenia ma zapewnić pracownikowi stabilność w zakresie zaspokajania bieżących potrzeb zarówno jego, jak i jego rodziny.
Wypłata wynagrodzenia raz w miesiącu może być interpretowana w taki sposób, iż o ile w poprzednim miesiącu pracodawca wypłacił wynagrodzenie pierwszego dnia, to w następnym także powinno to nastąpić pierwszego dnia kolejnego miesiąca.
Stały termin
Wynagrodzenie powinno być wypłacane pracownikowi w stałym i z góry określonym terminie. Pracownik musi zostać poinformowany przez pracodawcę w jakim dniu kalendarzowym, w każdym miesiącu, może spodziewać się wypłaty wynagrodzenia. Termin wypłaty wynagrodzenia oznacza konkretny dzień każdego miesiąca kalendarzowego, czyli np. 10-go miesiąca następującego po miesiącu, za który wynagrodzenie jest należne. Wypłacenie wynagrodzenia jest równoznaczne z dokonaniem wypłaty w taki sposób, aby w terminie wypłaty wynagrodzenia pracownik miał wynagrodzenie na swoim koncie lub zostały mu wypłacone pieniądze w inny sposób.
Termin wypłaty wynagrodzenia powinien zostać określony w regulaminie pracy lub w innych przepisach prawa pracy. Dzień oznaczony w danym zakładzie pracy jako termin płatności jest jednocześnie dniem wymagalności wynagrodzenia, od którego liczy się przedawnienie.
Wypłata wynagrodzenia “z dołu”
Wypłata wynagrodzenia z dołu oznacza, iż wynagrodzenie jest należne po upływie określonego czasu, tj. miesiąca “wykonywania pracy”. Pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia z góry, bo to oznaczałoby jego wypłatę przed rozpoczęciem wykonywania pracy w danym miesiącu. Wyjątek od tej reguły stanowią przepisy, np. Karty Nauczyciela. Wynagrodzenie wypłacane jest nauczycielowi miesięcznie z góry w pierwszym dniu miesiąca. o ile pierwszy dzień miesiąca jest dniem ustawowo wolnym od pracy, wynagrodzenie wypłacane jest w dniu następnym.
Określenie terminu wypłaty wynagrodzenia
Przepisy prawa pracy wskazują jedynie, iż pracodawca powinien wypłacić wynagrodzenie w określonym przez niego terminie. Ustawodawca daje pracodawcy pewną swobodę co do określenia konkretnej daty, w której nastąpi wypłata wynagrodzeń. Określenie wypłaty wynagrodzenia “do 10-go dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który wynagrodzenie jest należne” nie spełnia wymogu określenia terminu wypłaty wynagrodzenia. Pracownik nie zostaje w tym przypadku skutecznie poinformowany w jakim terminie może spodziewać się wypłaty wynagrodzenia. Poprawnym będzie stwierdzenie: “wypłata wynagrodzenia dokonywana jest 10-go dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który wynagrodzenie jest należne”.
Termin wypłaty wynagrodzenia określa samodzielnie pracodawca. jeżeli pracodawca jest zobowiązany do wydania regulaminu pracy, termin wypłaty wynagrodzenia określa – w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi działającymi w zakładzie pracy.
Pracodawca, który nie jest objęty obowiązkiem ustalenia warunków wynagrodzenia za pracę w regulaminie wynagradzania (art. 77(2) § 1 Kodeksu pracy) częstotliwość wypłaty wynagrodzenia powinien wskazać w pisemnej informacji uzupełniającej (dodatkowej) o warunkach zatrudnienia (art. 29 §3 pkt 2 Kodeksu pracy).