Zatarcie skazania a wydanie pozwolenia na broń

Stan faktyczny

NSA rozpoznał skargę kasacyjną od wyroku WSA w Warszawie z 16.9.2020 r., II SA/Wa 173/20, Legalis, w sprawie ze skargi na decyzję Komendanta Głównego Policji w przedmiocie pozwolenia na posiadanie broni palnej sportowej w celu sportowym i skargę tą oddalił. Wcześniej skargę oddalił WSA.

W sprawie tej Skarżący zwrócił się do Komendanta Stołecznego Policji (organ I instancji) o wydanie pozwolenia na posiadanie 8 egzemplarzy broni palnej sportowej w celu sportowym. Do wniosku dołączył m.in. orzeczenia lekarskie i psychologiczne potwierdzające, iż może dysponować bronią palną, patent oraz licencję na uprawianie sportu strzeleckiego w dyscyplinach: pistolet, karabin, strzelba gładkolufowa, która stanowi podstawę do zwolnienia z egzaminu w zakresie ww. broni, plus zaświadczenie potwierdzające, iż jest członkiem stowarzyszenia o charakterze strzeleckim.

W toku postępowania wyjaśniającego organ I instancji ustalił, iż wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z 2009 r. Skarżący został uznany za winnego popełnienia m.in. przestępstwa z art. 258 § 2 KK, tj. tego, iż brał udział w zorganizowanej grupie przestępczej o charakterze zbrojnym, mającej na celu popełnianie przestępstw przeciwko mieniu, takich jak wymuszenia rozbójnicze, rozboje z użyciem broni palnej i innych niebezpiecznych przedmiotów, a także przestępstw przeciwko życiu, zdrowiu i wolności, takich jak pobicia i pozbawienie wolności innych osób, handel bronią palną oraz obrót na terenie kraju i wywóz za granicę znacznych ilości substancji odurzających i substancji psychotropowych.

Ustalono również, iż wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z 2012 r. Skarżący został ponownie uznany za winnego popełnienia m.in. czynu z art. 258 § 2 KK.

Skarżący w tej chwili nie figuruje w kartotece karnej Krajowego Rejestru Karnego jako osoba skazana. Nadto organ I instancji otrzymał pismo z Komisariatu Policji z którego wynika, iż strona w miejscu zamieszkania posiada pozytywną opinię.

Organ I instancji odmówił Skarżącemu wydania pozwolenia na broń palną sportową. Decyzja ta została utrzymana w mocy decyzją Komendanta Głównego Policji.

Organ odwoławczy przywołując treść art. 10 ust. 1 ustawy z 21.5.1999 r. o broni i amunicji (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 485; dalej: BrońAmunU) wskazał, iż przepis ten kreuje uprawnienie organów Policji do uwzględnienia, przy rozpatrywaniu spraw dotyczących wydawania pozwolenia na broń – nie tylko interesu wnioskodawcy, przedstawiającego „ważną przyczynę” posiadania broni, ale także interesu ogólnego przejawiającego się w potrzebie ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego. Dlatego organy Policji rozpoznające wniosek o wydanie pozwolenia na broń, na podstawie ww. przepisu – podejmują ocenę odnoszącą się do przesłanki stwarzania zagrożenia dla samego siebie, porządku lub bezpieczeństwa wewnętrznego nie tylko w odniesieniu do okoliczności wskazanych w art. 15 ust. 1 pkt 6 BrońAmunU, ale także wszelkich innych okoliczności faktycznych ustalonych w toku postępowania.

Organ odwoławczy wskazał, iż wprawdzie skazania uległy już zatarciu, jednakże przy ocenie osobowości osoby wnioskującej o wydanie pozwolenia na niebezpieczne narzędzie, jakim jest każdy rodzaj broni palnej, istotny jest nie tylko sam fakt ukarania, ale dotychczasowy sposób postępowania takiej osoby. Tym samym zatarcie skazania nie stanowi automatycznej przeszkody do ustalenia, iż osoba, która wnioskuje o wydanie pozwolenia na broń, rodzi obawę użycia broni w celach sprzecznych z interesem porządku publicznego. Zatem okoliczność braku skazania – przy spełnieniu innych wymagań formalnych – nie przesądza o obligatoryjnym wydaniu pozwolenia na broń.

WSA oddalił skargę. Sąd I instancji uznał, iż organy policji rozpoznające sprawę miały obowiązek przeanalizować treść wyroków skazujących skarżącego, pod kątem ich zawartości merytorycznej – zgodnie z dyspozycją art. 75 § 1 KPA – mimo, iż skazanie uległo zatarciu. Według WSA, pominięcie treści tych dokumentów przy ocenie kandydata do pozwolenia na broń stanowiłoby naruszenie procedury obowiązującej przy wydawaniu zezwoleń na broń palną sportową do celu sportowego w zakresie badania przesłanki określonej w art.10 ust. 1 BrońAmunU.

Skarżący wywiódł skargę kasacyjną.

Stanowisko NSA

NSA uznał za niezasadne zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego, tj. art. 10 ust. 1 BrońAmunU w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 6 BrońAmunU poprzez ich błędną wykładnię.

Istota sporu w rozpoznawanej sprawie sprowadza się do rozstrzygnięcia, czy dla oceny pozytywnej przesłanki warunkującej udzielenie pozwolenia na broń, tj. iż wnioskodawca nie stanowi zagrożenia dla samego siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego z art. 10 ust. 1 BrońAmunU, należy wziąć pod uwagę fakt popełnienia w przeszłości przez osobę ubiegającą się o udzielenie takiego pozwolenia przestępstw, o których mowa w art. 15 ust. 1 pkt 6 BrońAmunU, co do których skazanie uległo zatarciu.

Ustawodawca w art. 10 ust. 1 BrońAmunU zawarł pozytywną przesłankę wydania pozwolenia na broń, polegającą na wykazaniu, iż wnioskodawca nie stanowi zagrożenia dla samego siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego. Natomiast z art. 15 ust. 1 pkt 6 BrońAmunU wynika, iż pozwolenia na broń nie wydaje się stanowiącym takie zagrożenie wskutek m.in. skazania prawomocnym orzeczeniem sądu za umyślnie przestępstwo.

Wprawdzie skazania prawomocnymi orzeczeniami sądu z 2009 r. i 2012 r. uległy już zatarciu, jednakże przy ocenie osobowości osoby wnioskującej o wydanie pozwolenia na niebezpieczne narzędzie, jakim jest każdy rodzaj broni palnej, istotny jest nie tylko sam fakt ukarania, ale również dotychczasowy sposób postępowania skarżącego, który może stanowić zagrożenie dla porządku lub bezpieczeństwa publicznego.

Skarżący będąc osobą dojrzałą, o ukształtowanych cechach charakteru i z wykształconymi wzorcami postępowania, nie postępował w sposób, jakiego wymagały powszechnie obowiązujące normy, w tym także prawne. Był on niejednokrotnie skazany. W tym – jak wykazano wcześniej – za udział w zorganizowanej grupie przestępczej o charakterze zbrojnym, która miała na celu popełnianie przestępstw przeciwko mieniu oraz przeciwko życiu zdrowiu i wolności.

Zdaniem NSA prawidłowa wykładnia art. 10 ust. 1 BrońAmunU w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 6 BrońAmunU sprowadza się do przyjęcia, iż osoby ubiegające się o pozwolenie na broń powinny dawać rękojmię przestrzegania bezpieczeństwa i porządku publicznego. Tym bardziej, iż prawo posiadania broni nie należy w Polsce do praw obywatelskich gwarantowanych w Konstytucji RP. Państwo zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, ale w ich katalogu nie ma prawa do posiadania broni i nie należy ono do praw i wolności chronionych konstytucyjnie. Prawo do broni – bez względu na przeznaczenie – ma niewątpliwie ścisły związek ze sferą porządku i bezpieczeństwa publicznego, dlatego pozwolenie na broń powinno być udzielane osobom dającym gwarancję, iż swoim postępowaniem nie stworzą dla tych dóbr zagrożenia. Dlatego ustawodawca w art. 10 ust. 1 BrońAmunU przewidział, iż pozwolenie na broń nie powinno być wydane osobom, które mogą stanowić zagrożenie dla tych wartości w postaci porządku lub bezpieczeństwa publicznego, np. poprzez uzasadniony ich dotychczasowym postępowaniem, brak gwarancji bezpiecznego i ostrożnego, z zachowaniem stosownych zasad, używania broni. Prawo do posiadania broni ma bowiem w świetle ustawy o broni i amunicji reglamentacyjny charakter, zatem osoby posiadające pozwolenie na broń powinny w sposób szczególny unikać kolizji z prawem i należy od nich wymagać nieskazitelnej postawy.

Komentarz