1 rok temu
SLIM VAT 3 to projekt wprowadzający zmiany przede wszystkim w ustawie z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; dalej: VATU). Tak zresztą wskazuje sama jego nazwa. Ale nie tylko VAT ulegnie modyfikacjom. Uważne oko wychwyci, iż nowelizacja dotyczy także „niektórych innych ustaw”. Jedną z nich jest ustawa z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2647; dalej: PDOFizU). Od 1.7.2023 r. pojawią się w niej dwie istotne zmiany o tzw. zabarwieniu społecznym. Z jednej strony, rozszerzona zostanie w swoim zakresie ulga rehabilitacyjna. Z drugiej zaś strony, zniknie limit dochodowy dla ulgi na jedno dziecko niepełnosprawne.
Ulga na dziecko niepełnosprawne bez limitu dochodów
Jednym z dostępnych odliczeń od podatku dochodowego jest tzw. ulga na dziecko. Zgodnie z art. 27f ust. 1 PDOFizU, podatnik ma prawo odliczyć od podatku dochodowego kwotę ulgi na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego, o ile dziecko z nim zamieszkiwało, względnie sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
Za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik spełniał jeden z ww. warunków przysługuje odliczenie w wysokości zależnej od ilości dzieci. Gdy podatnik ma dwoje dzieci – może odliczyć miesięcznie 92,67 zł na każde dziecko. Gdy podatnik ma troje i więcej małoletnich dzieci – może odliczyć 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko, 166,67 zł na trzecie dziecko i choćby 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko. Ale gdy ilość dzieci wynosi sztuk jeden, pojawia się dodatkowe kryterium ulgi a mianowicie wysokość dochodów podatnika. W takich przypadkach podatnik może odliczyć miesięcznie 92,67 zł, o ile dochody podatnika i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł. A jeżeli podatnik nie pozostaje w związku małżeńskim, może skorzystać z ulgi jeżeli jego dochody nie przekroczyły w roku podatkowym co do zasady kwoty 56 000 zł (tu są pewne wyjątki).
Kryterium możliwości skorzystania z ulgi nie jest zaś póki co stan zdrowia dziecka. w tej chwili więc rodzice dziecka niepełnosprawnego sprawujący wspólnie opiekę ale osiągający dochody przekraczające ww. limity nie mogą skorzystać z odliczenia. Od 1.7.2023 r. to się zmieni. Zgodnie z planowanym art. 27f ust. 2e PDOFizU, limity dochodów nie będą dotyczyć podatnika (i jego małżonka), którzy wykonywali władzę, pełnili funkcję albo sprawowali opiekę w stosunku do jednego dziecka, posiadającego orzeczenie albo decyzję, o których mowa w art. 26 ust. 7d PDOFizU. Chodzi o:
- orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach;
- decyzję przyznającą rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną;
- względnie o orzeczenie o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia.
Ulga rehabilitacyjna dla dziadków i wnuków
Ulga rehabilitacyjna polega na odliczeniu określonych kwot od podstawy obliczenia podatku. Skorzystać z niej mogą podatnicy – osoby niepełnosprawne albo utrzymujący bliskie osoby niepełnosprawne (takie jak konkretnie: współmałżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowe). Ulga dotyczy wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.
Od 1.7.2023 r. subtelnie rozszerzony zostanie katalog osób, na których otrzymaniu pozostają osoby niepełnosprawne. Konkretnie, zostanie on rozszerzony o podatników utrzymujących osoby niepełnosprawne będące ich dziadkami lub wnukami. W istocie więc katalog ten będzie równoważny z pierwsza grupą podatkową w rozumieniu ustawy z 28.7.1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1043; dalej: PodSpDarU).
Komentarz
Opisywane zmiany nie wpisują się oczywiście w ideę Simple, Local and Modern VAT. Nic nie szkodzi. Należy je bowiem ocenić pozytywnie (taka ocena komentatorom nowych rozwiązań podatkowych nieczęsto się zdarza). Propozycje w omawianym zakresie pojawiły się na etapie parlamentarnych prac nad projektem w Komisji Finansów Publicznych. O tyle więc może dobrze, iż prace nad SLIM VAT 3 trwały naprawdę długo. Ustawodawca zdążył dopisać do nowelizacji rozwiązania, które realnie wesprą podatników, jak się wydaje najbardziej potrzebujących. Brak limitu kwotowego dla ulgi na dziecko niepełnosprawne potwierdza, iż tego rodzaju wsparcie nie ma charakteru socjalnego.
