Fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą w ściśle określonym zakresie, m.in. na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o fundacji rodzinnej – w zakresie najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie.
Dochody z działalności fundacji rodzinnej a podatek CIT
Przychody fundacji rodzinnej z dozwolonej działalności są zwolnione z podatku dochodowego.
Jeżeli fundacja rodzinna prowadzi działalność gospodarczą wykraczającą poza dozwolony zakres określony w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej, stawka CIT wynosi 25% dochodu fundacji rodzinnej z takiej działalności.
W istocie ustawa o fundacji rodzinnej zakłada dopuszczalność prowadzenia wszelkiej działalności gospodarczej przez fundację rodzinną, jednak w zależności od tego, czy mieści się ona w katalogu wskazanym w art. 5, czy wykracza poza ten zakres, inna jest stawka podatku dochodowego od uzyskanych dochodów.
Dlatego interpretacja pojęć wymienionych w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej jest niezwykle istotna.
Najem krótkoterminowy a najem z ustawy
Wątpliwości pojawiły się ostatnio w zakresie krótkoterminowego najmu lokali. W kilku interpretacjach indywidualnych dyrektor KIS stwierdził, iż działalności polegającej na krótkoterminowym najmie lokali nie można uznać za mieszczącą się w zakresie określonym w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o fundacji rodzinnej, tj. iż najmu krótkoterminowego nie można uznać za najem. Przy najmie krótkoterminowym brakuje bowiem charakterystycznych cech stosunku najmu, takich jak zawarcie pisemnej umowy, podpisanie protokołu zdawczo-odbiorczego, stałość podmiotu, któremu udostępniana jest nieruchomość oraz obejmowanie dłuższych okresów czasowych.
Nie sposób jednak zgodzić się z powyższą argumentacją. Zgodnie z art. 659 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Oznacza to, iż aby umowę zakwalifikować jako umowę najmu, wystarczające jest, by wynajmujący zobowiązał się oddać daną rzecz do używania najemcy, choćby na krótki czas oznaczony, a najemca zobowiązał się płacić czynsz.
Wyrok WSA w Gdańsku
Na szczęście wskutek skargi na interpretację indywidualną z dnia 19 grudnia 2023 r. nr 0111-KDIB1-3.4010.662.2023.2.AN WSA w Gdańsku uchylił ww. interpretację, wyrokiem z 19.06.2024 r. sygn. I SA/Gd 219/24.
WSA stwierdził, iż najem krótkoterminowy nie został kompleksowo uregulowany w polskim porządku prawnym. Prawną podstawą umów najmu krótkoterminowego są przepisy ogólne dotyczące najmu zawarte w Kodeksie cywilnym. Wskazana przez organ w zaskarżonej interpretacji indywidualnej różnica przewidywanego terminu najmu nie stanowi istotnej przesłanki uzasadniającej wykluczenie najmu krótkoterminowego z katalogu dozwolonej działalności prowadzonej przez fundację rodzinną zwolnionej z podatku dochodowego od osób prawnych. Najem mienia fundacji został literalnie wymieniony w powołanym przepisie.
W ocenie Sądu brak podstaw do różnicowania skutków podatkowych najmu i najmu krótkoterminowego. W art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o fundacji rodzinnej nie zastrzeżono kryteriów zwyczajowego zawarcia umowy w formie pisemnej, uiszczenia kaucji zabezpieczającej oraz dłuższych okresów czasowych. Wskazany przepis, w którym przewidziano dopuszczalny zakres działalności polegającej również na udostępnianiu mienia do korzystania na innej podstawie niż najem lub dzierżawa potwierdza brak podstaw do wyłączenia z tej działalności krótkoterminowego najmu lokali. Działalność taka będzie stanowiła działalność dozwoloną, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o fundacji rodzinnej i w konsekwencji nie będzie podlegała opodatkowaniu 25% stawką podatku.
Co ciekawe, dyrektor KIS, w interpretacji indywidualnej z dnia 4 marca 2024 r. sygn. 0111-KDIB2-1.4010.483.2023.7.DD uznał, iż w przypadku w którym fundacja rodzinna zawrze umowę najmu długoterminowego z operatorem, a dopiero ten operator będzie wynajmował apartamenty na krótki termin, to będzie to najem długoterminowy podlegający zwolnieniu z podatku CIT.
Pozostaje mieć nadzieję, iż kształtuje się w powyższym zakresie korzystna linia orzecznicza, zgodnie z którą dochody fundacji rodzinnej z najmu krótkoterminowego będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania. Na takie stanowisko wprost wskazuje literalna interpretacja przepisu art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o fundacji rodzinnej, na mocy którego fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą w zakresie najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie.