1 dzień temu
Od 1 stycznia 2025 r. w życie wchodzi ustawa o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych. Implementuje ona tzw. dyrektywę Pillar II, która dotyczy globalnego podatku minimalnego. Jakie są najważniejsze założenia regulacji i co zmienią?
Kluczowe założenia Pillar II
Pillar II to międzynarodowe rozwiązanie podatkowe, które wprowadza minimalny podatek dochodowy od osób prawnych w wysokości 15%.
Jego celem było stworzenie sprawiedliwego i stabilnego systemu podatkowego w UE oraz na świecie, przy jednoczesnym ograniczeniu konkurencji państw, które niskimi podatkami zachęcają firmy do przenoszenia do siebie zysków.
Mechanizm działania
Nowe rozwiązanie sprowadza się do wdrożenia rozbudowanego mechanizmu alokacji podatku wyrównawczego, który stanowi różnicę pomiędzy efektywnie zapłaconym podatkiem w danej jurysdykcji (efektywną stawką podatkową) a minimalną stopą opodatkowania przewidzianą przez dyrektywę (czyli 15%).
Jeśli zatem w ramach danej jurysdykcji efektywna stawka podatkowa będzie wynosiła mniej niż 15%, to powstanie obowiązek zapłaty podatku wyrównawczego (top-up tax). W zależności od przepisów prawnych w jurysdykcjach spółek z danej grupy top-up tax przybiera jedną z trzech wymienionych niżej form:
- globalny podatek wyrównawczy;
- krajowy podatek wyrównawczy;
- podatek wyrównawczy od niedostatecznie opodatkowanych zysków.
Kogo dotyczy ustawa?
Przepisy stosuje się do jednostek składowych z siedzibą w państwie członkowskim UE, które spełniają obydwa poniższe kryteria:
- są członkami międzynarodowej grupy kapitałowej lub dużej grupy krajowej;
- w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym swojej jednostki dominującej najwyższego szczebla wykazały roczny przychód w wysokości co najmniej 750 mln EUR (przez przynajmniej dwa z czterech lat podatkowych bezpośrednio poprzedzających badany rok podatkowy).
Czy Pillar II wpłynie na atrakcyjność polskich zachęt podatkowych?
Pillar II będzie mocno oddziaływać na podmioty, które korzystają m.in. z polskich zachęt inwestycyjnych (Specjalne Strefy Ekonomiczne, Polska Strefa Inwestycji) oraz badawczo – rozwojowych (ulga B+R czy IP Box).
Przykładowo, Pillar II jest ściśle powiązany ze zwolnieniem z CIT w ramach SSE/PSI. Wszystko dlatego, iż tego rodzaju pomoc publiczna powoduje obniżenie efektywnej stawki podatkowej. W konsekwencji może wystąpić konieczność zapłaty podatku wyrównawczego w części stanowiącej różnicę pomiędzy minimalnym progiem (15%) a faktyczną efektywną stawką podatkową w ramach każdej jurysdykcji.
W związku z tym w najbliższym czasie planowana jest gruntowna reforma zwolnień z CIT w ramach Polskiej Strefy Inwestycji. Będzie ona polegała na możliwości konwertowania zwolnień z podatku na równowartość grantu.
Równolegle przedsiębiorcy korzystający ze zwolnienia z CIT mogą chronić się przed skutkami Pillar II, np. poprzez wykorzystanie tzw. klauzuli substance carve-out. Mechanizm ten pozwala obniżyć dochód kwalifikowany do podatku minimalnego dla danej jurysdykcji, m.in. o:
- procent wydatków na pokrycie kosztów zatrudnienia, w tym pensji czy ubezpieczeń społecznych pokrywanych przez pracodawcę;
- procent wartości bilansowej aktywów trwałych posiadanych przez jednostki z grupy.
Podatek wyrównawczy za 2024 r.
Implementacja dyrektywy Pillar II miała zostać przeprowadzona do końca 2023 r. Jednak Polska nie zrobiła tego na czas, a przepisy wejdą w życie dopiero 1 stycznia 2025 r. Co w takim razie z podatkami za 2024 rok?
Mechanika ustalania podatku wyrównawczego została skonstruowana tak, iż choćby jeżeli dyrektywa nie została wdrożona do polskich przepisów, to potencjalny podatek wyrównawczy za 2024 r. powinien być nałożony. Wynika to z konstrukcji poboru top-up-tax.
Wobec tego w modelowym ujęciu podatek byłby zapłacony przez spółkę-matkę w swojej jurysdykcji. Jednak polskie przepisy przejściowe przewidują fakultatywną możliwość zastosowania przepisów ustawy z mocą wsteczną od 1 stycznia 2024 r. Oznacza to, iż dają możliwość zapłaty krajowego podatku wyrównawczego.
Pillar II w wymiarze praktycznym
Wysokość globalnego podatku minimalnego, miejsce jego płatności oraz moment, od którego będzie on pobierany, zależą m.in. od:
- szczegółowych danych finansowych;
- struktury podatkowej grupy kapitałowej;
- implementacji przepisów dyrektywy w poszczególnych krajach oraz ich ostatecznego brzmienia.
Pierwsze obowiązki sprawozdawcze związane z globalnym podatkiem minimalnym pojawią się w Polsce dopiero w 2026 r., ale już teraz warto przeprowadzić analizę wpływu nowych regulacji na działalność biznesową. Jednostki objęte przepisami ustawy powinny dokonać szczegółowej analizy posiadanych form wsparcia, które zmniejszają efektywną stawkę podatkową. Konieczne może okazać się dostosowanie strategii podatkowych w celu optymalizacji obciążeń wynikających z podatku wyrównawczego.
Dodatkowo zaznaczamy, iż konsekwencje dla grupy muszą być rozpatrywane z perspektywy wszystkich jej spółek w jurysdykcji. Zatem centrale grup powinny przygotować się do koordynacji tego tematu z innymi spółkami w Polsce.
W razie pytań związanych z omawianym tematem jesteśmy do Państwa dyspozycji. Chętnie pomożemy także w przygotowaniu konkretnych wyliczeń dotyczących potencjalnego podatku wyrównawczego i jego wysokości z tytułu prowadzenia działalności w Polsce. Zachęcamy do kontaktu!
