3 dni temu
20 stycznia 1933 roku w Warszawie, po długiej chorobie, zmarł wiceadmirał Kazimierz Porębski – jeden z najważniejszych architektów polskiej polityki morskiej w okresie II Rzeczypospolitej. Był twórcą polskiej Marynarki Wojennej i Handlowej, organizatorem szkolnictwa morskiego, a także inicjatorem powstania Stowarzyszenia „Bandera Polska”, które stało się protoplastą Ligi Morskiej.
Początki kariery morskiej
Kazimierz Porębski urodził się 15 listopada 1872 roku w Wilnie. W wieku 20 lat ukończył Morski Korpus Kadetów w Sankt Petersburgu i rozpoczął służbę w rosyjskiej Marynarce Wojennej. Pływał na okrętach różnych klas, zdobywając doświadczenie w żegludze na Oceanie Arktycznym, Morzu Ochockim i Morzu Japońskim.
W 1900 roku skierowano go do nadzoru budowy krążownika „Nowik” w Stoczni Schichaua w Gdańsku, a następnie jako starszy oficer wyruszył nim na Daleki Wschód. Podczas wojny rosyjsko-japońskiej w latach 1904–1905 brał udział w bitwie na Morzu Żółtym i wykazał się odwagą, walcząc pod Port Arturem oraz organizując przedzieranie się załogi przez trudne warunki do Władywostoku po samozatopieniu okrętu. Za te działania odznaczono go m.in. złotą szablą za dzielność.
Dalsza służba i działalność w Polsce
Po wojnie rosyjsko-japońskiej Porębski służył na Bałtyku i Morzu Czarnym, dowodząc m.in. pancernikiem „Rostisław” oraz brygadą krążowników. W 1918 roku, w wyniku rewolucji i działalności w polskich organizacjach konspiracyjnych, został zwolniony ze służby w rosyjskiej flocie. Jeszcze w tym samym roku przybył do Warszawy, gdzie założył Stowarzyszenie „Bandera Polska”, mające na celu rozwój polskiej żeglugi i marynarki.
Od 1919 roku kierował Departamentem dla Spraw Morskich, a później nowo utworzonym Kierownictwem Marynarki Wojennej. Był także uczestnikiem symbolicznych zaślubin Polski z morzem w 1920 roku w Pucku. Podczas wojny polsko-bolszewickiej nadzorował żeglugę wojenną na Wiśle oraz przygotowywał plany rozbudowy Marynarki Wojennej i Handlowej.
Kazimierz Porębski zainicjował budowę nowoczesnej floty wojennej i handlowej, a także rozwój szkolnictwa morskiego. W jego wizji centralne miejsce zajmowała Szkoła Morska w Tczewie, która miała kształcić przyszłych oficerów i załogi. Opracowywał plany polityki morskiej, które miały zapewnić Polsce dostęp do strategicznych tras handlowych i wzmocnić jej pozycję na świecie.
Schyłek kariery i spuścizna
W 1925 roku, w wyniku tzw. „afery minowej”, Porębski został odwołany ze stanowiska szefa Kierownictwa Marynarki Wojennej. Ostatecznie oczyszczony z zarzutów, został przeniesiony w stan spoczynku w 1927 roku. Do końca życia pozostał aktywny w polskich środowiskach morskich, wspierając działania na rzecz rozwoju Marynarki Wojennej.
Wiceadmirał Kazimierz Porębski zmarł 20 stycznia 1933 roku. Pochowano go na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
zdjęcia ze zbiorów Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku
