Kodeks cywilny – zmiany w przedawnieniach roszczeń – czerwiec 2022

USTAWA z dnia 2 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw

Przedawnienia roszczeń – nadchodzą kolejne zmiany!

Przedawnienia roszczeń są ostatnio częstym przedmiotem zainteresowania współczesnych legislatorów w Polsce. Prędzej czy później mogliśmy spodziewać się kolejnych prawnych metamorfoz przepisów. Podążając za dotychczasowym trendem, prawodawca wprowadza zmiany w tym zakresie, które zaczną obowiązywać od 30 czerwca 2022 r.

Zgodnie z ogłoszoną w Dzienniku Ustaw, ustawą o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw z dnia 2 grudnia 2021 r., dochodzi do ważnych zmian w przedawnieniach roszczeń, w kontekście postępowania pojednawczego.

Otóż, dotychczas wielu wierzycieli przed wytoczeniem powództwa, decydowała się na wniesienie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej (art. 185 § 1 k.p.c.). Zgodnie z dotychczasowym orzecznictwem i doktryną, taka czynności dokonana przed sądem, z mocy art. 123 § 1 pkt 1 k.c. skutecznie przerywała bieg przedawnienia roszczeń, co powodowało, iż po posiedzeniu sądu termin przedawnienia roszczenia biegł na nowo.

Taka sytuacja powodowała niekiedy nadużycia po stronie wierzycieli, którzy w obawie przed nadchodzącym przedawnieniem roszczenia, składali przedmiotowy wniosek, ażeby sztucznie wydłużyć sobie czas na złożenie powództwa. Składając przedmiotowy wniosek, w żadnym stopniu nie obejmowali swoim zamiarem zawarcie ugody w ramach postępowania pojednawczego, a ich jedynym celem było wydłużenie czasu w złożenie powództwa. Należy w tym miejscu wskazać, iż nie taki był cel prawodawcy, który zdecydował się na wprowadzenie dzisiaj obowiązujących przepisów w tym zakresie.

Z uwagi na coraz dalej idące nadużycia prawa procesowego po stronie wierzycieli, prawodawca postanowił ukrócić taka praktykę. Główna zmiana polega na pozostawieniu możliwości złożenia wniosku o zawezwane do próby ugodowej, jednak nowymi przepisami zmienia się skutek tej czynności. Otóż, dotychczas przedawnienie takiego roszczenia było przerywane (czyli po zakończeniu postępowania pojednawczego przedawnienie biegło od nowa), natomiast po nadchodzących zmianach takie roszczenie będzie jedynie zawieszane (tj. po zakończeniu postępowania pojednawczego przedawnienie biegnie dalej).

Zmiana przedawnienia roszczenia – przykłady

Obecnie: Roszczenie przysługujące X’owi przeciwko Y’owi. Przedawnienie dla tego roszczenia wynosi 1 rok. Roszczenie przedawnia się dnia 4 kwietnia 2022 r. X jako wierzycie, składa wniosek o zawezwanie do próby ugodowej 2 kwietnia 2022 r. co skutkuje przerwaniem biegu przedawnienia. Postępowanie kończy się 6 sierpnia 2022 r. bez zawarcia ugody, stąd też roczny bieg przedawnienia biegnie ponownie od 6 sierpnia 2022 r. do 6 sierpnia 2023 r.

Po nowelizacji: Roszczenie przysługujące X’owi przeciwko Y’owi. Przedawnienie dla tego roszczenia wynosi 1 rok. Roszczenie przedawnia się dnia 4 kwietnia 2023 r. X jako wierzycie, składa wniosek o zawezwanie do próby ugodowej 2 kwietnia 2023 r. co skutkuje zawieszeniem biegu przedawnienia. Postępowanie kończy się 6 sierpnia 2023 r. bez zawarcia ugody, stąd też X ma już jedynie 2 dni na wniesienie powództwa, gdyż tylko tyle dni mu pozostało z poprzedniego terminu przedawnienia. Jest to konsekwencją przyjęcia przez prawodawcę, iż na skutek wniesienia wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, roszczenie pozostaje jedynie zawieszone, a nie przerwane – na czas trwania postępowania pojednawczego.

Jak widać, nowelizacja przepisów może spowodować zmniejszenie ilości takich zachowań wierzycieli, którzy w żaden sposób nie dążą do zawarcia ugody, a jedynie wykorzystują w/w instytucje, jako kupienie sobie czasu w wniesienie odpowiednio przygotowanego pozwu. Takie znaczące ograniczenie może doprowadzić do zmniejszenia się ilości wnoszonych wniosków o zawezwanie do próby ugodowej, co spowoduje „odkorkowanie się” wymiaru sprawiedliwości, który w dzisiejszych czasach jest wysoce obciążony natłokiem wpływających spraw. Należy więc uznać opisaną zmianę przepisów jako pozytywną.

Dodatkowa zmiana w kwestii mediacji

Ponadto, należy wskazać, iż podobna zmiana biegu przedawnienia spotkała instytucje mediacji. Od 30 czerwca 2022 r. wszczęcie mediacji nie będzie powodowało przerwania biegu przedawnienia, a jedynie zawieszenie takiego terminu, na zasadach analogicznych jak przy wniosku o zawezwaniu do próby ugodowej.

Co dzieje się z postępowaniami pojednawczymi w toku?

Pomimo, iż nowe przepisy wchodzą w życie już 30 czerwca 2022 r., to do wszystkich wszczętych i niezakończonych postępowań przed przedmiotową datą, stosuje się dotychczasowe przepisy.

Więcej informacji

Instytucja przedawnienia ze względu na swoją zawiłość i wielość szczegółowych uregulowań jest jedną z najtrudniejszych instytucji prawa cywilnego, która sprawia trudności również profesjonalnym prawnikom. o ile mają Państwo jakiekolwiek obawy czy osoba, która chce od Państwa pieniędzy nie chce ich „za późno” zapraszamy do kontaktu bezpośredniego lub telefonicznego pod numerem: +48 882 120 775 celem umówienia wizyty lub porady on-line. Nasz zespół prawników chętnie odpowie Państwu na wszystkie pytania.

Autor: Rafał Stypułkowski

Zdjęcia: Biznes zdjęcie utworzone przez pressfoto – pl.freepik.com

Popularne tagi