Krajowa Sieć Onkologiczna dopiero w 2025 r.

Etap legislacyjny

20.3.2024 r. została ogłoszona, a 31.3.2024 r. weszła w życie ustawa z 22.2.2024 r. o zmianie ustawy o Krajowej Sieci Onkologicznej (Dz.U. z 2024 r. poz. 414).

Istota wprowadzonych zmian

Jak czytamy w uzasadnieniu, dostępnym na stronie internetowej Sejmu RP (druk sejmowy nr 199), celem wprowadzonych zmian jest przesunięcie w czasie wdrożenia Krajowej Sieci Onkologicznej (dalej: KSO), przewidzianej w ustawie z 9.3.2023 r. o Krajowej Sieci Onkologicznej (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 650; dalej: KrSiećOnkU).

Wprowadzone zmiany

Na skutek wprowadzonych zmian, przesunięciu ulega m.in. termin realizacji obowiązku nałożonego na podmioty wchodzące w skład KSO, polegającego na przekazywaniu danych o sprawowanej opiece onkologicznej do systemu KSO, który jest modułem Systemu Informacji Medycznej. Z art. 3 ust. 1 KrSiećOnkU wynika, iż KSO tworzą podmioty wykonujące działalność leczniczą, zakwalifikowane do danego poziomu zabezpieczenia opieki onkologicznej tej sieci. Przedmiotowa zmiana, dotycząca obowiązku informacyjnego ww. podmiotów, wynika z braku gotowości technicznej do wdrożenia tego rozwiązania po stronie podmiotów wchodzących w skład KSO. W związku z czym przesunięciu ulega termin rozpoczęcia realizacji wyżej wskazanego obowiązku z 1.4.2024 r. na 1.4.2025 r. (art. 53 ust. 2 KrSiećOnkU). Zjawisko to należy ocenić negatywnie, zwłaszcza w kontekście założeń KrSiećOnkU, która przewidywała termin na dostosowanie się podmiotów KSO do wprowadzanych rozwiązań.

Zmieniono również termin przeprowadzenia pierwszej kwalifikacji na dany poziom zabezpieczenia opieki onkologicznej KSO z 31.3.2024 r. na 31.3.2025 r. Zmiana tego terminu, jak wynika z treści uzasadnienia, zamieszczonego na stronie internetowej Sejmu RP, ma „pozwolić Narodowemu Funduszowi Zdrowia przeprowadzić rzetelną weryfikację podmiotów pod względem szczegółowych kryteriów warunkujących przynależność podmiotów wykonujących działalność leczniczą do poziomu zabezpieczenia opieki onkologicznej KSO, a podmiotom leczniczym ma dać niezbędny czas na przygotowanie zasobów kadrowych, organizacyjnych i ustalenie zasad przepływu informacji pomiędzy nimi” (art. 56 ust. 2 KrSiećOnkU). W celu zapewnienia spójności ze zmienianym terminem pierwszej kwalifikacji na poszczególne poziomy zabezpieczenia opieki onkologicznej KSO, przesunięto z 1.4.2024 r. na 1.4.2025 r. wejście w życie przepisów, na podstawie których podmioty wykonujące działalność leczniczą, niewchodzące w skład KSO, nie będą uprawnione do realizacji opieki onkologicznej w ramach zawartej z NFZ umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (art. 58 pkt 1 KrSiećOnkU).

Ponadto, w związku z przesunięciem w czasie przepisów wdrażających KSO wydłużono również z 5.4.2024 r. na 1.7.2025 r. wejście w życie przepisów:

Opieka onkologiczna

W kontekście wprowadzonych zmian, należy wskazać, iż – jak wyjaśniono w uzasadnieniu do KrSiećOnkU, dostępnym na stronie internetowej Sejmu RP (druk sejmowy nr 2935) – KrSiećOnkU wprowadza nowy model organizacji i zarządzania opieką onkologiczną, który usprawni organizację systemu udzielania świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie onkologii. Ustawodawca wskazał, iż choroby nowotworowe stanowią jedną z najczęstszych przyczyn zgonów Polaków. Bezwzględna liczba nowotworów złośliwych w kraju stale wzrasta, czego przyczyną jest proces starzenia się społeczeństwa i czynniki związane ze stylem życia. Najwyższa Izba Kontroli podkreśliła niewydolność obecnego systemu opieki onkologicznej, polegającą m.in. na braku skoordynowanej opiekę nad pacjentem, co wpływa na niezadowalające wyniki leczenia nowotworów. Mając na uwadze powyższe, a także prognozowany wzrost zachorowań na choroby nowotworowe oraz wynikające z tego trendu skutki, konieczne jest – zdaniem ustawodawcy – przeorganizowanie systemu. Liczne zachorowania na choroby o podłożu nowotworowym prowadzą do dużej śmiertelności, a ponadto poważnych konsekwencji społecznych, w tym pogarszania jakości życia chorych i ich rodzin oraz znacznych obciążeń finansowych związanych z leczeniem tych chorób dla obywateli i finansów publicznych. Ustawowo przewidziane rozwiązania systemowe mają doprowadzić do zwiększenia jakości oraz skuteczności diagnostyki i leczenia pacjentów, u których podejrzewa się lub zdiagnozowano nowotwór. Tym samym KrSiećOnkU ma na celu opracowanie i wdrożenie zmian organizacyjnych, które zapewnią chorym równy dostęp do koordynowanej i kompleksowej opieki zdrowotnej w obszarze onkologii. Za jeden ze szczegółowych celów KrSiećOnkU przyjęto poprawę organizacji systemu opieki onkologicznej przez zapewnienie pacjentom dostępu do najwyższej jakości procesów diagnostyki i leczenia oraz kompleksowej opieki na całej „ścieżce pacjenta”. W związku z powyższym przewidziano wdrożenie KSO, ustanawiającej nowe struktury organizacji i zarządzania opieką onkologiczną.

Przesunięcie terminu wdrożenia KSO uzasadniane jest przez ustawodawcę koniecznością przygotowania podmiotów tworzących ww. sieć, w tym w szczególności ich zasobów kadrowych i organizacyjnych (w tym przede wszystkim technicznych), a także ustalenia zasad przepływu informacji pomiędzy nimi. Niemniej jednak należy mieć na uwadze, iż przesuwanie w czasie wdrożenia rozwiązań przewidzianych ustawowo jest niepożądane z punktu widzenia samych celów KrSiećOnkU. Należy bowiem podkreślić, iż KSO ma na celu zapewnienie opieki onkologicznej realizującej standardy m.in. takie jak: równość dostępu do leczenia, kompleksowość opieki, sprawność poszczególnych etapów diagnostyki i leczenia, efektywność stosowanych terapii. Odsunięcie w czasie spełniania przez podmioty tworzące KSO określonych wymogów, a tym samym wejścia w życie rozwiązań ustawowych, może być niepożądane także z punktu widzenia pacjentów onkologicznych, w tym w szczególności poszanowania i realizacji ich prawa do ochrony zdrowia.