Planujesz rejs po polskich wodach morskich? Przygotowanie do takiej wyprawy wymaga nie tylko odpowiedniego sprzętu, ale także solidnej wiedzy na temat przepisów nawigacyjnych oraz oznakowania akwenów. Zrozumienie tych zasad jest kluczowe, aby zapewnić bezpieczeństwo swojej załodze i innym użytkownikom wód.
Prawo drogi na wodach morskich
Na wodach morskich podstawowe zasady ruchu reguluje Konwencja o zapobieganiu zderzeniom na morzu (COLREG), która została sporządzona w 1972 roku. Określa ona „prawo drogi” na morzu, czyli zasady pierwszeństwa i zachowania w różnych sytuacjach, aby uniknąć kolizji. COLREG obejmuje m.in. reguły dotyczące świateł nawigacyjnych, sygnałów dźwiękowych, manewrowania i wzajemnego unikania się jednostek wodnych. Konwencja jest podstawowym aktem prawnym dla bezpieczeństwa żeglugi na całym świecie i obowiązuje na wszystkich wodach międzynarodowych oraz w wielu wodach przybrzeżnych.
W portach i ich rejonach mogą obowiązywać dodatkowe regulacje. Na przykład w rejonie zarządzanym przez Urząd Morski w Szczecinie statki i jachty o długości przekraczającej 20 metrów mają obowiązek zgłaszania swojego wejścia i wyjścia z portu. Zasady te są szczegółowo opisane w przepisach lokalnych i warto się z nimi zapoznać przed rejsem.
fot.przykłady sygnalizacji świetlnych https://www.zegluga-rzeczna.pl/
System oznakowania nawigacyjnego IALA
Oznakowanie akwenów morskich w Polsce bazuje na Międzynarodowym Systemie Nawigacyjnym IALA. System ten wskazuje bezpieczne szlaki żeglugowe, lokalizacje przeszkód podwodnych oraz punkty orientacyjne. Na akwenach stosowane są pławy i boje o różnych kolorach i kształtach, które informują o granicach torów wodnych czy niebezpiecznych obszarach. Dodatkowo wykorzystywane są światła nawigacyjne, które ułatwiają żeglowanie nocą, oraz znaki dzienne widoczne w ciągu dnia.
Szczegóły dotyczące oznakowania znajdują się w Rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z 2012 roku. Przed wyruszeniem w rejs warto sprawdzić aktualny stan oznakowania na danym akwenie, korzystając z ostrzeżeń hydrograficznych i publikacji Biura Hydrograficznego Marynarki Wojennej.
fot.Biuro Hydrograficzne Marynarki Wojennej.
Niezbędne publikacje i narzędzia nawigacyjne
Każdy statek czy jacht powinien być wyposażony w aktualne mapy nawigacyjne. Najlepiej posiadać zarówno ich wersję papierową, jak i elektroniczną. Ważne mapy oraz locje wydawane są przez Biuro Hydrograficzne Marynarki Wojennej, które również publikuje spisy świateł, radiostacji nautycznych oraz regularne Wiadomości Żeglarskie z ostrzeżeniami nawigacyjnymi.
Dostęp do najnowszych informacji, takich jak awarie oznakowania czy ćwiczenia wojskowe, można uzyskać na stronie internetowej Biura Hydrograficznego pod adresem: bhmw.gov.pl.
Zasady żeglugi na śródlądowych drogach wodnych
Żegluga śródlądowa również wymaga znajomości lokalnych przepisów. Obowiązują tutaj regulacje określone w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 2003 roku, uzupełnione przez zasady wydawane przez dyrektorów urzędów żeglugi śródlądowej.
Przydatnym narzędziem dla żeglarzy na śródlądowych drogach wodnych jest Portal WIR (Wirtualny Informator Rzeczny). Umożliwia on sprawdzanie bieżących warunków na trasach, wyznaczanie optymalnych szlaków żeglugowych oraz uzyskiwanie informacji o zamknięciach śluz czy zmianach oznakowania. Portal dostępny jest pod adresem: wir.wody.gov.pl.
fot. envato