Podział środków ZUS oraz OFE podczas rozwodu

Rozwód niewątpliwie jest sytuacją stresującą dla wszystkich z małżonków. Analizując stres z punktu widzenia psychologicznego usytuowany jest zaraz po śmierci członka rodziny. Szczególnie trudnym momentem w trakcie jego trwania jest podjęcie decyzji w kwestii ustalenia opieki nad dziećmi poczętymi w małżeństwie, a także podział majątku.

Podział oszczędności emerytalnych bez rozdzielności majątkowej

Zdarza się, iż dochody małżonków nie były proporcjonalne. Ten, który posiadał mniejszą płynność finansową, bądź w ogóle nie miał stałego miejsca zatrudnienia, może obawiać się pogorszenia sytuacji ekonomicznej. Może także odczuwać niepokój o swoje dalsze życie, o utrzymanie go na odpowiednim poziomie, a także funkcjonowanie po uzyskaniu wieku emerytalnego. Tą ostatnią sytuacją przejmują się szczególnie kobiety, które nie pracowały zawodowo bądź posiadały umowę na część etatu. W ten czas pracodawca odprowadzał małe składki emerytalne. Zdarzyć się może także, iż osoby po zawarciu związku małżeńskiego podejmują wspólnie decyzję, iż to małżonek będzie zajmować się utrzymaniem domu i zarabianiem pieniędzy, a kobiety prowadzeniem domu oraz wychowywaniem potomstwa.

W związku z powyższym należy wskazać, iż pieniądze, które zostały zgromadzone na subkoncie w ZUS oraz OFE, po rozwodzie zostają podzielone między byłych małżonków.

Powyższy zapis wynika z Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego (KRiO), a dokładniej art. 31. Zgodnie z jego treścią wraz z zawarciem związku małżeńskiego pomiędzy współmałżonkami powstaje wspólność majątkowa. Obejmuje ona szczególnie wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w trakcie trwania małżeństwa i przysługuje obojgu małżonkom. Ponadto z tego przepisu wynika, iż choćby jeden z małżonków może skorzystać z tego prawa. Oznacza to, iż żona, która nie pracowała zawodowo po rozwodzie uzyska możliwość skorzystania ze zgromadzonych przez byłego męża składek. Natomiast paragraf drugi tego artykułu stanowi, iż do majątku wspólnego należą w szczególności:

• kwoty składek, które zostały zgromadzone na subkoncie;
• uzyskane wynagrodzenie za pracę bądź inny przychód dochody z działalności zarobkowej prowadzonej przez małżonków albo jednego z nich;
• wszelkie dochód, który stanowi majątek wspólny i osobisty małżonków, uzyskany w trakcie małżeństwa;
• środki zgromadzone na pracowniczym funduszu emerytalnym albo otwartym rachunku należącego do każdego z małżonków.

Czym jest subkonto ZUS oraz OFE?

Warto wyjaśnić zatem czym jest subkonto oraz OFE. Subkonto ZUS jest częścią dodatkową konta ubezpieczonego prowadzonego w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. To specjalny rodzaj konta, które posiada każda osoba, należąca do jednego z otwartych funduszy emerytalnych. Zakładane jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Część składek, które były ewidencjonowane na emerytalne ubezpieczenie jest przekazywana właśnie na subkonto w ZUS. Subkonto jest zakładane wszystkim osobom urodzonym po 1968 roku, które odprowadzają comiesięczne składki emerytalne. Jest to drugie, dodatkowe konto, na które zostaje przekazana część ze składki na świadczenie emerytalne odprowadzane od wynagrodzenia za pracę. Można z niego zrezygnować, bądź przystąpić składając odpowiedni wniosek w ZUS. Taką możliwość mają osoby wyłącznie należące do Otwartych Funduszy Emerytalnych.

Otwarty Fundusz Emerytalny (OFE) jest instytucją prywatną, której celem jest gromadzenie środków przeznaczonych na wypłatę świadczenia emerytalnego. Przystąpienie do niego jest dobrowolne. Z chwilą wyrażenia zgody przez ubezpieczonego, część składek emerytalnych odprowadzających przez pracodawcę do ZUS-u, który prowadzi konta osób ubezpieczonych zostanie przekazana do OFE.

W celu uzyskania informacji, czy dana osoba posiada dodatkowe ubezpieczenie należy zalogować się do platformy PUE ZUS, Platformy Usług Elektronicznych i wejść w zakładkę “Informacje o stanie konta”. W trakcie tej czynności można również sprawdzić szacunkową wysokość emerytury i składki na OFE. Ponadto udać się do najbliższe siedziby ZUS i zapytać odpowiedniego pracownika z działu Emerytur i Rent.

Podział oszczędności emerytalnych po rozwodzie

Wszelkie środki finansowe, które zostały zgromadzone na świadczenie emerytalne wypłacane przez ZUS podczas trwania związku małżeńskiego, zgodnie z art. 33 KRiO, należą do majątku wspólnego i po uzyskaniu rozwodu są dzielone na dwoje małżonków. Nie dotyczy to jednak składek emerytalnych na zwykłym koncie ZUS. Co do zasady nie są one własnością osoby, która je wpłaca, a więc nie należą do majątku wspólnego małżonków i nie są dzielone w trakcie rozwodu. W niektórych sytuacjach rozwiedziony małżonek może uzyskać możliwość skorzystania z emerytury bądź renty po śmierci byłego małżonka.

Podział oszczędności emerytalnych a rozdzielność majątkowa

W sytuacji kiedy małżonkowie zawarli umowę o rozdzielczości majątkowej środki zgromadzone na OFE i subkoncie nie są dzielone. Posiadając jednak wspólnotę majątkowa, to decydując się na rozwód, powinni dobrowolnie dojść do porozumienia w kwestii podziału majątku wspólnego. Zaliczyć tu należy także podział środków zgromadzonych na OFE i subkoncie. jeżeli obie strony procesu rozwodowego nie potrafią dojść do porozumienia w tej sprawie poprzez dokonanie podziału, wówczas, majątek dzieli sąd.

Po uzyskaniu orzeczenia rozwodowego, unieważniającego małżeństwo bądź w trakcie trwania poszczególnego procesu majątek wspólny jest dzielony pomiędzy rozstające się osoby. Jednakże nie jest to równoznaczne z tym, iż zgromadzone pieniądze zostaną przelane na konto bankowe bądź wypłacone do rąk własnych byłego małżonka. Zostaje dokonane w formie wypłaty transferowej, którą wykonuje otwarty fundusz po okazaniu stosownych dowodów, iż zgromadzone środki należą się byłemu małżonkowi. jeżeli nie posiada on konta w tym samym otwartym funduszu bądź innym, to otwarty fundusz w którym prowadzi konto drugi były małżonek niezwłocznie otworzy nowy rachunek na nazwisko byłego uprawnionego współmałżonka. W ten czas dokonuje przelewu środków mu przysługujących w formie wypłaty transferowej na rachunek byłego małżonka. Wraz z otwarciem nowego konta były współmałżonek uzyskuje mimowolnie członkostwo w funduszu, a także pisemne potwierdzenie tej czynności wraz z wyszczególnionymi warunkami członkostwa uprawnionego współmałżonka.

Czy OFE i ZUS wchodzą do podziału majątku?

Reasumując, w tracie trwania procesu rozwodowego małżonek ma prawo żądać podzielenia środków zgromadzonych na subkoncie w ZUS oraz na OFE. Ponadto możliwość ta przysługuje także po uzyskaniu rozwodu. Wynika to z przepisów Kodeksu Opiekuńczego i Rodzinnego. Albowiem stanowią one majątek wspólny małżonków, jeżeli nie zawarli małżeńskiej umowy majątkowej znoszącej wspólność majątkową.