Profesjonalny charakter działalności gospodarczej

Stanowisko Strony Skarżącej

Pismem z 27.12.2023 r. R.G. (dalej: Strona Skarżąca), reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika – r. pr. M.S., wniosła do WSA w Poznaniu skargę na czynność Burmistrza Miasta i Gminy (dalej: Organ) w przedmiocie ogłoszenia o zamiarze przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia na świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego.

Powyższe ogłoszenie o zamiarze przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia na świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego z 27.12.2022 r. zostało zamieszczone 28.12.2022 r. równolegle w czterech miejscach, tj.: Biuletynie Informacji Publicznej Miasta i Gminy P., na stronie internetowej ww. podmiotu oraz na tablicy informacyjnej Urzędu Miasta i Gminy P., a także w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. W punkcie 1 oraz 3 przedmiotowego ogłoszenia została wskazana jego podstawa prawna, mianowicie art. 23 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 19 ust. 1 pkt 3 oraz art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy z 16.12.2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2778; dalej: PublTranspZbU), która wskazywała na to, iż ogłoszenie dotyczy zamiaru bezpośredniego zawarcia umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego.

Strona Skarżąca wniosła skargę na czynność w przedmiocie ww. ogłoszenia 28.12.2023 r. Pismo zawierające ww. skargę wpłynęło do Organu 2.1.2024 r., co wynika bezpośrednio z akt sądowych niniejszej sprawy, tj. równo rok po zamieszczeniu ww. ogłoszenia m.in. w internecie.

W odpowiedzi na skargę Organ wniósł o jej odrzucenie, w związku z uchybieniem terminu do jej wniesienia, lub o ewentualne oddalenie w całości, jako niezasadnej.

Stan prawny

WSA w Poznaniu w pierwszej kolejności przytoczył stan prawny znajdujący zastosowanie w rozpatrywanej sprawie i wskazał, iż – zgodnie z art. 59 ust. 1 w zw. z art. 23 ust. 1 i art. 22 ust. 1 pkt 1 PublTranspZbU – podmiotowi, który jest lub był zainteresowany zawarciem umowy i któremu grozi powstanie szkody w wyniku zarzucanego naruszenia ww. ustawy, przysługuje prawo wniesienia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Art. 60 ust. 1 PublTranspZbU stanowi natomiast, iż skargę wnosi się w terminie 30 dni od dnia, w którym skarżący powziął lub przy zachowaniu należytej staranności mógł powziąć informację o czynności podjętej przez organizatora w sprawie. Z kolei według art. 59 ust. 2 PublTranspZbU, do postępowania wszczętego na skutek wniesionej skargi stosuje się przepisy ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1634, dalej: PostAdmU), chyba, iż przepisy rozdziału III PublTranspZbU stanowią inaczej. Natomiast w myśl art. 58 § 1 pkt 2 PostAdmU, sąd odrzuca skargę, o ile skarga jest wniesiona po terminie.

Stan faktyczny sprawy

Przenosząc ww. stan prawny na grunt niniejszej sprawy, WSA w Poznaniu wskazał, iż Organ zamieścił ogłoszenie w Biuletynie Informacji Publicznej Miasta i Gminy P., a także na stronie internetowej 28.12.2022 r. Oprócz tego Organ umieścił ogłoszenie na tablicy informacyjnej Urzędu Miasta i Gminy P. oraz w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Strona Skarżąca nie kwestionowała powyższych ustaleń faktycznych. Zatem od 28.12.2022 r. ogłoszenie było dostępne dla zainteresowanych podmiotów – w tym również dla Strony Skarżącej.

Zawodowy charakter działalności gospodarczej

WSA w Poznaniu podkreślił, iż Strona Skarżąca jest przedsiębiorcą prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą „[…]”. Jak zaznaczono w treści uzasadnienia skargi, Strona Skarżącą od około 17 lat wykonuje usługi transportowe na rzecz gminy P. oraz innych gmin w powiecie […], a także na rzecz powiatu […]. Zgodnie z ustawową definicją przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą (art. 4 ust. 1 ustawy z 6.3.2018 r. Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 236; dalej: PrPrzed). Z kolei działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły (art. 3 PrPrzed). Przedsiębiorca jest więc – jak wskazał WSA w Poznaniu – podmiotem prowadzącym we własnym imieniu działalność gospodarczą. Zaś jednym z elementów ustawowego pojęcia działalności gospodarczej jest jej profesjonalny (zawodowy) charakter. Zatem – jak wskazał WSA w Poznaniu – w istotę działalności gospodarczej wpisane jest posiadanie niezbędnej wiedzy fachowej, obejmującej nie tylko formalne kwalifikacje, ale także doświadczenie wynikające z praktyki zawodowej oraz ustalone zwyczajowo standardy wymagań (wyrok SN z 22.9.2005 r., IV CK 100/05, Legalis).

Trzeba więc – zdaniem WSA w Poznaniu – uznać, iż Strona Skarżąca, czyli przedsiębiorca, zainteresowany świadczeniem usług transportu publicznego na terenie powiatu […], posiadający wieloletnie doświadczenie wynikające z praktyki zawodowej, znał (a przynajmniej powinien znać) procedury udzielania zleceń na wykonywanie przewozu osób. Dlatego też – w ocenie WSA w Poznaniu – nie sposób przyjąć, iż powzięcie informacji przez Stronę Skarżącą o zamiarze bezpośredniego zawarcia umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego – zamieszczonej w Biuletynie Informacji Publicznej oraz w innych publikatorach i miejscach przewidzianych w art. 23 PublTranspZbU – po upływie blisko roku nastąpiło z należytą starannością, wymaganą przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 355 § 2 KC należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.

Jednocześnie WSA w Poznaniu uznał, iż nie można zgodzić się z zarzutem Strony Skarżącej, iż w tekście opublikowanego ogłoszenia nie był sygnalizowany zamiar bezpośredniego zawarcia umowy. Powyższe wynika wprost z treści tego ogłoszenia. W rzeczywistości bowiem w pkt 1 i 3 ogłoszenia wyraźnie przywołano podstawy prawne, które wskazywały na to, iż ogłoszenie dotyczy zamiaru bezpośredniego zawarcia umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego.

Rozstrzygnięcie WSA w Poznaniu

Mając powyższe na uwadze, należało – zdaniem WSA w Poznaniu – przyjąć, iż termin do wniesienia skargi upłynął 27.1.2023 r. Strona Skarżąca wniosła zaś skargę 28.12.2023 r., co oznacza, iż skarga ta została wniesiona z uchybieniem terminu. Skardze nie towarzyszył jednocześnie wniosek o przywrócenie terminu do jej wniesienia. W ocenie WSA w Poznaniu należy zaznaczyć, iż powołanie się na usprawiedliwioną (zdaniem Strony Skarżącej) nieświadomość charakteru prawnego zaskarżonej czynności, mogły być (ewentualnie) podnoszone dla uprawdopodobnienia braku winy w uchybieniu terminu. Nie stanowiły jednak uzasadnionej podstawy dla przyjęcia późniejszego, niż wskazanego we wcześniejszym fragmencie uzasadnienia analizowanego rozstrzygnięcia, momentu otwierającego termin do wniesienia skargi.

Wobec powyższego, działając na podstawie art. 58 § 1 pkt 2 PostAdmU w zw. z art. 58 § 3 PostAdmU oraz art. 59 ust. 2 PublTranspZbU, WSA w Poznaniu odrzucił skargę Strony Skarżącej na czynność Organu z 27.12.2022 r. w przedmiocie ogłoszenia o zamiarze przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia na świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego.

Komentarz