2 lat temu
Przedawnienie przestępstwa czyli jego karalności, polega na tym, iż po upływie określonego czasu od chwili popełnienia przestępstwa sprawca unika odpowiedzialności karnej za jego popełnienie.
Terminy przedawnienia są proporcjonalne do wagi przestępstwa. Istotne jest również to, iż nie można pociągnąć do odpowiedzialności karnej sprawcy przestępstwa w sytuacji gdy od czasu jego popełnienia upłynęła określona prawnie liczba lat.
Kiedy następuje przedawnienie przestępstwa?
Zgodnie z art. 101 Kodeksu karnego karalność przestępstwa ustaje, o ile od czasu jego popełnienia upłynęło lat:
1) 30 – gdy czyn stanowi zbrodnię zabójstwa;
2) 20 – gdy czyn stanowi inną zbrodnię;
2a) 15 – gdy czyn stanowi występek zagrożony karą więzienia przekraczającą 5 lat;
3) 10 – gdy czyn stanowi występek zagrożony karą więzienia przekraczającą 3 lata;
4) 5 – gdy chodzi o pozostałe występki.
W przypadku, gdy już zostało wszczęte postępowanie karne i toczy się przeciwko osobie sprawcy, okresy przedawnienia ulegają wydłużeniu o 10 lat.
Gdy prokurator lub sąd lub adwokat zauważy, ze czyn zarzucony podejrzanemu (oskarżonemu) przedawnił się, musi to spowodować – w zależności od etapu postępowania – odmowę wszczęcia postępowania karnego lub umorzenie postępowania karnego.
Zawieszenie przedawnienia karalności
Ustawodawca w kodeksie karnym przewidział instytucję spoczywania (zawieszenia) przedawnienia.
Przedawnienie zostaje zawieszone, kiedy przepis ustawy nie pozwala na wszczęcie lub dalsze prowadzenie postępowania karnego. Nie dotyczy to jednak braku wniosku albo oskarżenia prywatnego.
Czyny, których karalność nie ulega przedawnieniu to między innymi zbrodnie przeciwko pokojowi, ludzkości i przestępstwa wojenne jak również umyślne zabójstwa, spowodowanie ciężkich uszkodzeń ciała, ciężkich uszczerbków na zdrowiu lub przestępstwo więzienia łączone ze szczególnym udręczeniem. Karalność nie ulega przedawnieniu również w przypadkach czynów popełnionych przez funkcjonariuszy publicznych w związku z pełnieniem obowiązków służbowych.
Kiedy przedawnienie karalności ulega modyfikacji?
Przedawnienie karalności ulega modyfikacji wówczas gdy występek przeciwko życiu i zdrowiu popełniony został na szkodę małoletniego i jest jednocześnie zagrożony karą, która nie przekracza 5 lat pozbawienia wolności. Przedawnienie nie może zaistnieć przed osiągnięciem przez pokrzywdzonego trzydziestego roku życia.
Przedawnienie karalności w przypadku oskarżenia prywatnego
Karalność przestępstw ściganych z tzw. prywatnego oskarżenia ustaje z upływem roku od momentu kiedy pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy, nie później jednak niż z upływem trzech lat od czasu jego popełnienia. Należy pamiętać, iż wszczęcie postępowania w sprawie prywatnoskargowej przeciwko konkretnej osobie przedłuża okres „przedawnienia” przestępstwa o 5 lat.
