Rekordowy wzrost kosztów pracy i jego wpływ na konkurencyjność przedsiębiorstw w Polsce

W pierwszym kwartale 2025 roku przeciętny koszt pracy w Polsce wzrósł o 3,4% w ujęciu rocznym. Jest to jeden z najwyższych wyników w ostatniej dekadzie, a jego skutki zaczynają być widoczne nie tylko w bilansach przedsiębiorstw, ale także w ich strategiach kadrowych, inwestycyjnych i cenowych. Dynamiczny wzrost kosztów pracy stanowi istotne wyzwanie dla firm funkcjonujących w otoczeniu rosnącej inflacji, presji płacowej oraz zmieniającego się rynku pracy.

Geneza wzrostu kosztów pracy

Wzrost kosztów pracy w Polsce wynika z kilku nakładanych na siebie czynników. Po pierwsze, dynamiczne zmiany ustawodawcze związane z podnoszeniem płacy minimalnej, która od stycznia 2025 r. wynosi 4626 zł brutto, a od lipca wzrośnie do 4820 zł. To ponad 19% wzrost w ciągu zaledwie 12 miesięcy. Po drugie, rosnące oczekiwania płacowe pracowników wynikają z utrzymującej się inflacji i wzrostu kosztów utrzymania.

Nie bez znaczenia pozostają także braki kadrowe w kluczowych sektorach gospodarki, w tym w budownictwie, IT oraz produkcji. Pracodawcy, aby utrzymać pracowników lub pozyskać nowych, są zmuszeni oferować coraz atrakcyjniejsze warunki płacowe i pozapłacowe, co bezpośrednio przekłada się na wzrost kosztów pracy.

Konsekwencje dla firm

Wzrost kosztów pracy prowadzi do zmniejszenia marży operacyjnych, zwłaszcza w firmach z niską elastycznością cenową. W przypadku mikro- i małych przedsiębiorstw, które nie mają dostępu do taniego kapitału czy rynków eksportowych, wzrost kosztów może oznaczać konieczność ograniczenia zatrudnienia lub restrukturyzacji modelu biznesowego.

Dla firm eksportowych oznacza to pogorszenie konkurencyjności cenowej na rynkach zagranicznych. Z kolei w sektorze usługowym, gdzie koszty pracy stanowią znaczący udział w kosztach ogółem, obserwujemy tendencje do automatyzacji oraz migracji części procesów do tańszych lokalizacji.

Reakcje przedsiębiorców

W odpowiedzi na rosnące koszty pracy wiele firm podejmuje działania zmierzające do poprawy efektywności operacyjnej. Pojawia się większe zainteresowanie robotyzacją i automatyzacją procesów, inwestycjami w cyfryzację oraz optymalizacją struktur organizacyjnych. Rośnie także zainteresowanie outsourcingiem i elastycznymi formami zatrudnienia.

Z drugiej strony, coraz większa grupa przedsiębiorców szuka sposobów na poprawę płynności finansowej i kontroli nad przepływami pieniężnymi. W tym kontekście warto zwrócić uwagę na narzędzia finansowe oferowane przez nowoczesne platformy, takie jak Revolut Business, które umożliwiają firmom zarządzanie wielowalutowymi kontami, szybkie przelewy zagraniczne i automatyzację rozliczeń w ramach jednej aplikacji. Tego typu rozwiązania pozwalają nie tylko ograniczyć koszty operacyjne, ale także zyskać przewagę konkurencyjną na coraz bardziej wymagającym rynku.

Dodatkowym atutem Revolut Business jest możliwość pełnej integracji z systemami księgowymi, wystawiania faktur, kontrolowania wydatków pracowników dzięki kart firmowych oraz dostęp do analityki finansowej w czasie rzeczywistym. Dzięki temu przedsiębiorcy mogą szybciej reagować na zmiany kosztów, optymalizować wydatki i planować z większą precyzją. To szczególnie istotne w warunkach zmiennego otoczenia gospodarczego.

Zmiana struktury zatrudnienia

W odpowiedzi na presję kosztową wiele firm decyduje się na zmianę struktury zatrudnienia. Coraz częściej obserwujemy odejście od tradycyjnych umów o pracę na rzecz współpracy B2B, kontraktów czasowych czy pracy zdalnej. Tego rodzaju zmiany mają na celu zwiększenie elastyczności zatrudnienia i zmniejszenie obciążeń fiskalnych.

Zjawiskiem współtowarzyszącym jest rosnące znaczenie benefitów pozapłacowych jako narzędzia do zatrzymania talentów. Firmy oferują rozbudowane pakiety medyczne, możliwość pracy hybrydowej, szkolenia, a także wsparcie psychologiczne. Tego typu inwestycje w kapitał ludzki traktowane są coraz częściej jako konieczność, a nie jako luksus.

Długofalowe skutki dla konkurencyjności

Jeśli obecny trend wzrostu kosztów pracy będzie się utrzymywał, polskie przedsiębiorstwa będą zmuszone do redefinicji swoich modeli biznesowych. najważniejsze stanie się przechodzenie z modelu opartego na niskich kosztach pracy do modelu skoncentrowanego na wartości dodanej, innowacyjności i jakości.

Firmy, które już teraz inwestują w rozwój kompetencji pracowników, wdrażają nowoczesne narzędzia zarządcze oraz stawiają na ekspansję zagraniczną z wykorzystaniem nowoczesnych rozwiązań finansowych (jak np. konto wielowalutowe w Revolut Business), mogą zyskać trwałą przewagę konkurencyjną. Z kolei firmy pasywne wobec zmian otoczenia będą coraz bardziej narażone na spadek rentowności i utratę pozycji rynkowej.

Rekomendacje dla przedsiębiorstw

1. Audyt kosztów pracy – identyfikacja obszarów do optymalizacji bez utraty jakości usług.
2. Inwestycja w automatyzację – eliminacja powtarzalnych zadań i poprawa efektywności.
3. Elastyczne formy zatrudnienia – przystosowanie struktury zatrudnienia do zmiennych warunków.
4. Cyfryzacja finansów – wdrożenie nowoczesnych narzędzi fintech, np. Revolut Business.
5. Rozwój eksportu – dywersyfikacja rynków zbytu dla ograniczenia ryzyka lokalnego.

Rekordowy wzrost kosztów pracy to z jednej strony wyzwanie, a z drugiej impuls do modernizacji i innowacji w polskich firmach. Odpowiednio zarządzane koszty, inwestycje w technologię i kapitał ludzki, a także korzystanie z narzędzi wspierających mobilność i efektywność finansową – jak Revolut Business – mogą przesądzić o sukcesie firm w nowej rzeczywistości gospodarczej.

Materiał powstał we współpracy z marką REVOLUT BUSINESS