3 miesięcy temu
20 maja weszła w życie dyrektywa[1] będąca odpowiedzią na zmieniające się potrzeby Unii Europejskiej w zakresie migracji. Jej celem jest uproszczenie procedury wydawania jednolitych zezwoleń na pobyt czasowy i pracę, a w efekcie przyciągnięcie do UE talentów z państw trzecich.
Złożenie wniosku nie tylko podczas pobytu w Polsce
Nowa dyrektywa daje cudzoziemcom możliwość wnioskowania o zezwolenie jednolite na pobyt czasowy i pracę niezależnie od tego, czy w chwili składania wniosku przebywają oni na terytorium danego kraju UE, czy nie. Jest to znacząca zmiana – do tej pory przepisy unijne nie gwarantowały takiej możliwości, a kraje mogły regulować tę kwestię we własnym zakresie.
Obecnie polskie przepisy przewidują, iż nie wszczyna się postępowania w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt, o ile cudzoziemiec przebywa poza granicami Polski. Ustawodawca będzie więc musiał wprowadzić zmiany, aby dopasować je do prawa UE.
Zmiana lub utrata pracy
Do tej pory tzw. zezwolenie jednolite powiązane było z wykonywaniem przez cudzoziemca pracy na rzecz konkretnego pracodawcy. Zatrudnienie w nowej firmie wymagało zmiany uzyskanej decyzji.
Dyrektywa umożliwia zmianę pracodawcy bez modyfikacji zezwolenia jednolitego. Państwa członkowskie będą jednak mogły uzależnić uprawnienie do zmiany pracy od:
- powiadomienia adekwatnych organów w państwie członkowskim o zmianie;
- sprawdzenia sytuacji na lokalnym rynku pracy;
- minimalnego okresu, w którym cudzoziemiec powinien wykonywać pracę u pierwszego pracodawcy.
UE reguluje tu także kwestię wpływu utraty pracy na status posiadanego już zezwolenia jednolitego. Zgodnie z nowymi przepisami, taki przypadek nie może skutkować cofnięciem zezwolenia cudzoziemca, pod warunkiem że:
- poinformował on o sytuacji adekwatne organy;
- całkowity czas pozostawania bez pracy nie przekroczy trzech miesięcy w okresie ważności jednego zezwolenia lub sześciu miesięcy, w przypadku posiadania zezwolenia od ponad 2 lat.
W praktyce posiadacze zezwoleń jednolitych zyskają więc część uprawnień, które do tej pory przysługiwały jedynie cudzoziemcom posiadającym tzw. „Niebieskie Karty UE”.
Czas na rozpatrzenie wniosku
Dyrektywa znacząco skraca termin na rozpatrzenie wniosku o zezwolenie jednolite. Do tej pory przepisy unijne wymagały wydania decyzji w tej sprawie w ciągu 4 miesięcy (a w wyjątkowych przypadkach termin ten mógł ulec wydłużeniu). Po zmianach czas ten będzie wynosić 90 dni od złożenia kompletnego wniosku i jedynie w wyjątkowych przypadkach wydłuży się maksymalnie o 30 dni.
Co dalej?
Państwa członkowskie mają czas do 21 maja 2026 r., aby dostosować krajowe przepisy do założeń dyrektywy. Zatem już niedługo możemy spodziewać się projektów krajowych rozwiązań w tym zakresie. O wszystkich planowanych zmianach będziemy Państwa informować w kolejnych wydaniach naszego newslettera.
W przypadku pytań do powyższego tematu, zachęcamy do kontaktu. A jeżeli chcą Państwo regularnie otrzymywać pigułkę aktualnej wiedzy z obszarów takich jak: prawo pracy, global mobility czy HR, polecamy zapis na Nawigator HR. Ten newsletter wysyłamy raz miesiącu.
[1] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1233 z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie procedury jednego wniosku o jedno zezwolenie dla obywateli państw trzecich na pobyt i pracę na terytorium państwa członkowskiego oraz w sprawie wspólnego zbioru praw dla pracowników z państw trzecich przebywających legalnie w państwie członkowskim (wersja przekształcona) (Dz. U. UE. L. z 2024 r. poz. 1233).
