1 dzień temu
13 grudnia 2024 r. Europejska Sieć Rzeczników Praw Dziecka (ENOC) przyjęła stanowisko ad hoc w sprawie ochrony dzieci w drodze na granicach Unii Europejskiej w świetle nowego Paktu UE o migracji i azylu. Dokument wypracowany wraz z Moniką Horna-Cieślak podkreśla konieczność przestrzegania praw dzieci na poziomie krajowym i unijnym, ostrzegając przed naruszeniami wynikającymi z obecnych praktyk migracyjnych.
Od 2015 r. miliony dzieci przybyły do Europy w poszukiwaniu schronienia i ochrony. Od 2020 r. w krajach UE zarejestrowano ponad 800 tys. nowych wniosków o azyl złożonych przez dzieci, z czego ponad 113 tys. pochodziło od dzieci bez opieki lub odseparowanych od rodziców. Dlatego ENOC wskazuje na pilną potrzebę ochrony praw tych osób, przypominając swoje wcześniejsze stanowiska, m.in. z 2006 r. w sprawie leczenia dzieci bez opieki, z 2013 r. w sprawie „dzieci w drodze”, czy z 2019 r. dotyczące dzieci na statkach ratowniczych na Morzu Śródziemnym. ENOC regularnie zwraca też uwagę na przemoc wobec dzieci migrantów, nieludzkie traktowanie i praktyki push-back na granicach.
Rzecznicy skupieni w ramach ENOC w przyjętym stanowisku zgodnie podkreślili, iż każde dziecko pojawiające się na granicach zewnętrznych Wspólnoty musi mieć zagwarantowaną możliwość skutecznego wnioskowania o objęcie ochroną międzynarodową na obszarze UE, a małoletni bez opieki – także adekwatną pieczę zastępczą i należytą reprezentację prawną. Rzecznicy wezwali państwa członkowskie, by nigdy nie poddawały małoletnich cudzoziemców procedurom push-backów.
ENOC przypomina, iż wielokrotne przypadki przemocy na granicach europejskich, takie jak bicie, zastraszanie, kradzież mienia, czy arbitralne zatrzymania, stanowią rażące naruszenia międzynarodowych zobowiązań państw członkowskich wynikających z Konwencji o prawach dziecka oraz Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur.
Aby przeciwdziałać negatywnym zjawiskom, ENOC apeluje o pilne wprowadzenie szeregu rekomendacji mających na celu skuteczną ochronę dzieci migrantów na granicach UE. Wśród nich są i te opracowane przez polską Rzeczniczkę Praw Dziecka. Mówią m.in. o tym, iż dzieci w drodze zasługują na szansę życia w przyjaznym i włączającym środowisku. Dlatego państwa przyjmujące, szanując prawo do tożsamości, powinny przyjąć niezbędne kroki w celu wdrożenia skutecznych polityk w tym zakresie.
Wskazują też, iż państwa muszą zapewnić sprawną identyfikację wszystkich przemieszczających się dzieci, które doświadczyły traumy, złego traktowania, oraz zapewnić im opiekę medyczną i psychologiczną dostosowaną do konkretnych potrzeb. Podkreślają również, iż systemy pieczy zastępczej powinny być w pełni przygotowane na zaspokojenie specyficznych potrzeb dzieci w drodze.
ENOC uważa również, iż każde państwo członkowskie powinno zapewnić odpowiednie środki i stosowne wsparcie organom monitorującym prawa człowieka na granicach, a straż graniczna, urzędnicy i służby socjalne muszą przejść szkolenie w zakresie przyjaznego przekazywania informacji dzieciom.
Stanowisko ENOC nabiera szczególnego znaczenia także w kontekście rozpoczęcia procedowania w Parlamencie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Wystąpienia RPD w sprawie migrujących dzieci bez opieki RPD:
RPD i RPO wspólnie apelują do premiera. Chodzi o migrujące dzieci bez opieki
Zawieszenie prawa do azylu. Jest stanowisko Rzeczniczki Praw Dziecka
