5 miesięcy temu
W ostatnich latach sporo się dzieje jeżeli chodzi o zmianę przepisów, ale nie tylko podatkowych. Od czasów pandemii wiele mówiło się o zmianie ustawy Kodeks pracy, która stała się faktem w kwietniu 2023 roku. Urlop z powodu siły wyższej jest jedną z nowości. W dzisiejszej publikacji odpowiemy na pytanie, czy wniosek o taki urlop pracownik musi uzasadnić?
Siła wyższa – co oznacza?
Przekonaliśmy się już niejednokrotnie, iż w przepisach pojawiają się pojęcia, które nie posiadają definicji legalnej, a to sprawia wiele problemów z adekwatną interpretacją obowiązującego prawa. Tak też jest w przypadku wprowadzenia do kodeksu pracy pojęcia “siła wyższa”, które nie zostało nigdzie zdefiniowane. Jak można przeczytać w publikacjach na ten temat pod pojęciem siły wyższej mieszczą się m.in. niebezpieczne zjawiska pogodowe takie jak np.: wichury, trzęsienia ziemi, ulewy. Co do zasady są to zjawiska, których się nie da przewidzieć i im zapobiec.
Więcej informacji na temat terminu “siła wyższa” można znaleźć w podlinkowanej publikacji.
Urlop z powodu siły wyższej
Zasady przyznawania urlopu z powodu działania siły wyższej zostały uregulowane w ustawie Kodeks pracy.
- Każdemu pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 2 dni lub 16 godzin, z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem
- Pracodawca ma obowiązek udzielić zwolnienia od pracy na wniosek zgłoszony przez pracownika najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia
- Za okres urlopu z powodu siły wyższej pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w wysokości 50% wynagrodzenia.
Przykład 1
Pani Ilona otrzymała telefon ze szkoły, iż córka złamała rękę i w tej chwili przebywa w szpitalu. W takiej sytuacji pani Lucyna może skorzystać z urlopu z powodu działania siły wyższej.
Przykład 2
Syn pani Iwony ma mieć zabieg wycięcia migdałków, który był zaplanowany 3 miesiące temu. Pani Iwona zastanawia się, czy na tę okoliczność będzie mogła skorzystać z urlopu z powodu działania siły wyższej? Jest to sytuacja, która była znana i zaplanowana, a więc nie może być mowy o działaniu siły wyższej. ,/p>
Urlop z powodu siły wyższej – czy pracownik musi go uzasadnić?
Czytając przepisy Kodeksu pracy mówiące o urlopie z powodu działania siły wyższej trudno dopatrzeć się w nich jakichś szczególnych wymagań co do formy udzielenia takiego urlopu. Mówi się jedynie, iż taki wniosek powinien być złożony najpóźniej w dniu korzystania ze zwolnienia. jeżeli jest to zdarzenie losowe, to pracownik powinien zawiadomić pracodawcę w momencie, kiedy już sytuacja będzie opanowana. Co do formy wniosku, to również trudno dopatrzeć się, żeby ustawodawca wskazał jakąś konkretną postać wniosku, co by oznaczało, iż może to być forma pisemna, ale również powiadomienie telefoniczne, ustne, sms-em czy wiadomością mailową powinno wywołać taki sam skutek. Mowa jest również o działaniu siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych, nie ma żadnych dodatkowych wyjaśnień, chociażby odnośnie tego, kto jest traktowany jako rodzina? Nie ma żadnych wiążących definicji, kogo uważa się za rodzinę, jak również nie została opracowana uniwersalna definicja tego pojęcia.
Ważne!
Przepisy nie wymuszają, żeby informacja o zwolnieniu od pracy z powodu działania siły wyższej miała jakąś konkretną formę
Pracownik nie ma również obowiązku uzasadniać wniosku o zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej
Podsumowanie
Urlop z powodu działania siły wyższej przysługuje na podstawie ustawy Kodeks pracy, a więc mogą z niego skorzystać jedynie pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę. Z tego tytułu przysługuje 2 dni lub 16 godzin w zależności od uzgodnień z pracodawcą. Za ten urlop pracownik otrzyma 50% wynagrodzenia za pracę. W dzisiejszej publikacji zastanawialiśmy się, czy pracownik musi uzasadnić taki wniosek. Analiza przepisów pozwala na ocenę, iż nie ma takiej potrzeby, ponieważ zapisy ustawowe w żaden sposób tego nie precyzują. Jedynie pracownik powinien pamiętać, iż ma obowiązek przekazać informację pracodawcy, iż będzie korzystać z urlopu z powodu siły wyższej najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia.
Stan prawny na dzień: 31.05.2024 r.
