Zawieszenie postępowania rozwodowego

Zawarcie związku małżeńskiego jest jednym z najważniejszych etapów życia. Zdarza się jednak, iż w związku małżeńskim przestaje się układać. Małżonkowie nie potrafią porozumieć się w codziennych sprawach, z czego wynikają problemy, których nie są w stanie pokonać. Zdarzają się także inne sytuacje, które powodują, iż dwoje ludzi podejmuje decyzje o rozstaniu wnosząc jednocześnie pozew o rozwód. Jednakże, zdarza się, iż postępowanie zostaje zawieszone, co to oznacza?

Zawieszenie postępowania oznacza fakt, iż sąd rozwodowy nie podejmuje żadnych czynność w toku danej sprawy, nie „biegną żadne terminy”, a wszelkie czynności, które podejmuje strona nie wywołują skutków, aż do momentu wznowienia postępowania.

Warto wskazać, iż pomimo tego, iż sprawa o rozwód należy do prawa cywilnego, to istotę zawieszenia postępowania reguluje Kodeks Postępowania Administracyjnego. Zgodnie z art. 97 zawieszenie postępowania następuje:

• w razie śmierci strony lub jednej ze stron,
• w razie śmierci przedstawiciela ustawowego strony,
• w razie utraty przez stronę lub przez jej ustawowego przedstawiciela umiejętności czynności prawnych,
• gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd,
• na wniosek Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, w przypadku gdy stroną postępowania jest podmiot w restrukturyzacji.

Zawieszenie postępowania rozwodowego może nastąpić przez:

• na zgodny wniosek stron,
• z urzędu, w sytuacji gdy zawiesza je Sąd Rozwodowy.

Kiedy Sąd może zawiesić postępowanie rozwodowe?

Sąd może zawiesić postępowanie w sytuacji, gdy na uzna, iż istnieje możliwość bądź wystąpią okoliczności, iż dane małżeństwo można jeszcze uratować. Decyzja ta jednak zawsze jest poparte okolicznościami faktycznymi, do których zaliczyć należy chociażby możliwość utrzymania małżeństwa. Powinna ona wynikać jednak z przesłuchania stron. Ponadto, decyzja o zawieszeniu może nastąpić, jeżeli powód nie stawi się na pierwsza rozprawę i nie uzasadni swojej nieobecności. Takie postępowanie może zostać ponownie rozpoczęte najwcześniej po 3 miesiącach, licząc od dnia zawieszenia postępowania. W tym celu powód powinien złożyć stosowny wniosek. Nie dopełnienie tej czynności w ciągu 12 miesięcy skutkuje umorzeniem postępowania rozwodowego. Sąd rozwodowy może fakultatywnie podjąć decyzję o zawieszeniu postępowanie, jeżeli w wyznaczonym dniu rozprawy nie stawi się żadna ze stron.

Następną pobudką do zawieszenia postępowania jest fakt, iż nie można nadać mu dalszego biegu, co oznacza, iż Sąd rozwodowy nie może podjąć kolejnych czynności. Wskazać tu należy chociażby błędny adres powoda, bądź nieznajomość adresu pozwanego.

Ponadto, zawieszenie następuje, jeżeli w trakcie biegu sprawy toczy się odrębne postępowanie, od którego zależy decyzja o rozwiązania małżeństwa przez rozwód i wszelkich kwestii w nim zachodzących. Szczególnie istotne jest w trakcie orzekania o winie. Przykładowo, wobec pozwanego toczy się odrębna sprawa karna o stosowanie przemocy domowej. Sąd rozwodowy zawiesza postępowanie do momentu rozstrzygnięcia sądowego w tej kwestii. W ten czas dołączany jest wyrok, który będzie dowodem na wskazanie winnego rozpadu małżeństwa.

Umorzenie postępowania rozwodowego

Zdarza się jednak często, iż w trakcie rozwodu małżonkom towarzyszą ogromne emocje i po dokonaniu wielu przemyśleń nie chcą jeszcze podejmować ostatecznej decyzji o formalnym rozstaniu. Istnieje w ten czas możliwość zawieszenia toczącego się postępowania ponieważ na każdym stadium jego trwania małżonkowie mogą wnieść wniosek zgodnie o zawieszenie postępowania. Może to nastąpić w formie pisma procesowego bądź w trakcie trwania rozprawy. Wtedy Sąd rozwodowy wydaje postanowienie o zawieszeniu i informacja ta zostanie wpisana do protokołu z rozprawy. Po zakończeniu rozprawy strony otrzymują listownie odpis postanowienia. Zawieszenie postępowania może nastąpić wyłącznie jeden raz. Należy wskazać, iż Sąd Rozwodowy nie jest związany wniosek stron o zawieszenie sprawy rozwodowej. Ma on prawo odrzucić wniosek i kontynuować postępowanie. Następuje to jednak w wyjątkowych okolicznościach. Uwzględnić tu należy chociażby interes małoletnich dzieci i ich dobro. W sytuacji, gdy podtrzymanie związku małżeńskiego wkracza w naruszenie bezpieczeństwa oraz ogólnego dobra dzieci Sąd Rozwodowy kontynuuje sprawę. W rzeczywistości jednak Sądy przychylają się do zgodnego stanowiska małżonków poprzez wydanie postanowienia o zawieszeniu postępowania.

Istotne jest także w tym aspekcie orzecznictwo, gdyż zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego z dnia 9.04.1956 r., sygn. akt I CR 485/55 zawieszenie postępowania jest bezcelowe, ponieważ na podstawie zgodnych oświadczeń, które zostały złożone w takcie biegu postępowania o rozwód należy wskazać, iż małżonkowie doszli do porozumienia i pragną podtrzymać związek małżeński. Oznacza to, iż nie nastąpił jednak trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego ponieważ wspólnie prowadzą gospodarstwo domowe, łączy ich jeszcze więź emocjonalna, fizyczna i ekonomiczna. Z racji tego, strony powinny wnieść wniosek o cofnięcie pozwu i umorzenie postępowania w sprawie bądź Sąd rozwodowy powinien wydać wyrok w którym oddali powództwo.

Na koniec niniejszych rozważań warto wspomnieć, iż w sytuacji nie złożenia przez żadnego z małżonków wniosku o wznowienie postępowania w terminie 12 miesięcy Sąd Rozwodowy wyda postanowienie o umorzenie postępowania rozwodowego. Aczkolwiek, nie jest to sytuacja ostateczna, gdyż stronom przysługuje zażalenie na te postanowienie.