Żuraw i Twierdza Wisłoujście zapraszają do siebie po remoncie

To będzie wyjątkowa majówka dla miłośników historii i gdańskich zabytków. Żuraw i Twierdza Wisłoujście po trzech latach remontów ponownie otwierają swoje podwoje dla mieszkańców i turystów.

Zarówno Żuraw, jak i Twierdza Wisłoujście to budowle o wyjątkowej urodzie i znaczeniu dla historii miasta. Warto też zaznaczyć, iż tak duże remonty, jakie przeszły, zdarzają się raz na kilkadziesiąt lat.

Wielkie otwarcie Żurawia

Po trzyletniej przerwie ponownie otwarty zostanie Żuraw. Zabytkowy dźwig, który przeszedł prace na zewnątrz i w środku, a dodatkowo pojawiła się nowa wystawa stała. Z tej okazji przed obiektem zaplanowano XVII-wieczny festyn „Historia kołem się toczy”, podczas którego będzie można premierowo zwiedzić odrestaurowane wnętrza zabytku. Wydarzenie odbędzie się 30 kwietnia 2024 r. pod Żurawiem od strony ul. Szerokiej, w godz. 14:00-20:00.

Co w programie? Między innymi zwiedzanie gabinetu portowego cyrulika, gdzie będzie można sprawdzić, jakie przypadłości trapiły dawniej marynarzy, flisaków i mieszkańców miasta.

Będzie można zobaczyć XVII-wieczne narzędzia chirurgiczne, dowiedzieć się, jakie towary sprowadzano do Gdańska pod pokładami żaglowców, co jadano i czym się raczono. Na pamiątkę chętni będą mogli wybić monetę z wizerunkiem żurawia, a czekając na wejście do zabytkowego dźwigu żołnierze, uzbrojeni w muszkiety i piki, poddadzą gości wyrywkowej inspekcji.

Nowa ekspozycja

Żuraw zyskał nową ekspozycję. Zaprojektowano ją w taki sposób, by zwiedzający poczuli się jak w oryginalnych XVII-wiecznych wnętrzach. W sześciu salach na trzech piętrach Żurawia goście poznają m.in. tajniki nawigacji przy wpływaniu statkiem do portu, rodzaje przywożonych do Gdańska towarów, procedury transakcyjne w komorze palowej, dawne techniki budowy statków oraz rozrywki portowego miasta w historycznej tawernie.

Żuraw zyskał też nowy dach, odświeżono ceglaną elewację – łącznie z jego drewnianym wyciągiem. Prace objęły też fundamenty zabytku. Odnowiono zegar słoneczny na baszcie południowej Żurawia, widoczny od strony Długiego Pobrzeża. W budynku wyburzono wszystkie żelbetowe stropy i schody, a w ich miejscu położono nowe konstrukcje. Całkowicie wymieniono również instalację elektryczną, wodno-kanalizacyjną, centralnego ogrzewania wraz z węzłem cieplnym, a także teletechniczną.

Remont za 18 mln zł

Warta ok. 18 mln zł inwestycja została zrealizowana dzięki wsparciu ze strony Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG oraz dzięki środkom finansowym ministra kultury i dziedzictwa narodowego.

Twierdza Wisłoujście gotowa na otwarcie

Trzy dni wcześniej, bo 27 kwietnia w samo południe, swoje podwoje otworzy Twierdza Wisłoujście. To położony poza głównym i popularnym szlakiem turystycznym zabytek, ale po drodze na Westerplatte. To również wyjątkowy obiekt na mapie Trójmiasta i w ogóle Polski, który warto zobaczyć – zwłaszcza teraz, po remoncie. Remont Twierdzy trwał tam trzy lata, nie wszystkie prace się zakończyły.

Do tej pory Twierdza była udostępniana do tymczasowego zwiedzania jako zabytkowe ruiny, po remoncie będzie całorocznym oddziałem Muzeum Gdańska z przestrzeniami wystawienniczymi, które opowiedzą historię zabytku i wydarzeń oraz postaci związanych z tym miejscem.

Przygotowano 700 m. kw różnych powierzchni wystawienniczych, m.in. na Szańcu Wschodnim, w budynku Koszar Napoleońskich i w hangarze.

Pierwsi zwiedzający zobaczą zrewaloryzowane zabytkowe Koszary Napoleońskie wraz z nową wystawą czasową. Przez całą majówkę, do 5 maja, na odwiedzających będą czekać liczne atrakcje, w tym pokazy rekonstruktorów oraz stanowiska edukacyjne i ognisko. W dniu otwarcia wstęp jest wolny.

– Zapraszamy do zrewaloryzowanych Koszar Napoleońskich na wystawę „Od Batorego do Gromu: Jak tworzymy kolekcję Twierdzy Wisłoujście”. W pomieszczeniach budynku będą również dostępne stanowiska z wirtualną rzeczywistością. Trójwymiarowe modele Twierdzy z okresu XVII, XIX, XX i XXI wieku przygotowaliśmy dla miłośników gdańskich fortyfikacji w ramach projektu Archaeobalt, dofinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach programu Interreg Południowy Bałtyk 2014-2020 – mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska.
To jednak nie koniec prac. Pomimo otwarcia Twierdzę Wisłoujście czekają dalsze, duże zmiany.

– Pod koniec obecnego roku rozpoczną się prace budowlane wokół położonego na terenie Szańca Wschodniego „Hangaru Uniwersyteckiego”, w którym znajdzie się wystawa stała, strefa gastronomiczna oraz punkt kasowy. Zagospodarowane zostaną także pomieszczenia wewnątrz Fortu, w których docelowo prowadzone będą zajęcia edukacyjne dla najmłodszych mieszkańców Gdańska – dodaje dyrektor Ossowski.

Niespodzianki, rekonstrukcje i ognisko

W sobotę na pierwszych zwiedzających Koszary Napoleońskie czeka „archeologiczna” niespodzianka, a na wszystkich wewnątrz Twierdzy Wisłoujście – pokazy rekonstruktorów oraz strefa relaksu z ogniskiem.

Nie wszystkie części zabytkowej fortyfikacji będą udostępniane zwiedzającym. W tym roku wejście będzie możliwe jedynie do wybranych pomieszczeń, np. kazamaty czterech bastionów. Jedna z nich zostanie udostępniona dopiero po zakończeniu okresu ochronnego hibernacji nietoperzy, czyli 1 maja. Ograniczenia to skutek wciąż prowadzonych prac, a z drugiej strony modyfikacji miejscowego planu ochrony nietoperzy.

W dniach 27-28 kwietnia oraz 1-5 maja na zwiedzających będą czekać rekonstruktorzy z Garnizonu Gdańsk, Kompanii Kaperskiej, Załogi Twierdzy Wisłoujście oraz Gdańskiej Roty Mieszczańskiej. Eksperci przybliżą tajniki dawnej gdańskiej kuchni, obróbki bursztynu, tradycyjnego stolarstwa i ciesielstwa.

W wybrane dni pojawi się alchemik (3-5 maja), bartnik (1-2 maja) oraz piekarze (1-2 maja). W programie również rycerski WF w wykonaniu „Wynajmij Rycerza” (1-3 maja) oraz prezentacja dawnych gier planszowych (27-28 kwietnia oraz 4-5 maja). Czas zwiedzania umili także… Błazen Jajosz, który 1 i 2 maja przeniesie słuchaczy w świat średniowiecznych i nowożytnych „sucharów”, które bawiły arystokrację, rycerstwo i zwykłych ludzi.

Wsparcie z różnych źródeł

Koszary Napoleońskie uratowano dzięki wsparciu Unii Europejskiej. Pierwsze granty na ten cel (prawie 600 tys. zł) pozyskano ze środków programu Interreg Południowy Bałtyk 2014-2020.

3 342 841,26 zł netto wyniosła pożyczka ze środków Unii Europejskiej przekazana przez Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego w ramach instrumentu Pożyczka Miejska, której operatorem jest Pomorski Fundusz Rozwoju. 587 864,37 zł netto przeznaczono ze środków Unii Europejskiej w ramach wspomnianego już programu Interreg Południowy Bałtyk 2014-2020. 473 449,01 zł netto przekazała Gmina Miasta Gdańsk. 103 740,77 zł netto wyłożyło Muzeum Gdańska z własnych środków.

źródło: Trójmiasto.pl / fot. archiwum