2 dni temu
Apelacja od wyroku to jeden z fundamentów obowiązującego w Polsce systemu prawnego. Dzięki niej istnieje możliwość odwołania się od orzeczenia sądu i skierowania sprawy do instytucji wyższej instancji. Kiedy konkretnie można skorzystać z tego środka? Jakie wymogi należy spełnić? O czym trzeba pamiętać? Co zrobić, gdy apelacja okaże się przegrana? Podpowiadamy!
Apelacja od wyroku to środek zaskarżenia przysługujący stronie postępowania, umożliwiający odwołanie się od nieprawomocnego wyroku sądu pierwszej instancji do sądu drugiej instancji w celu ponownego rozpoznania sprawy. Służy weryfikacji zasadności, schematy oraz zgodności z prawem wydanego wyroku i może prowadzić do jego uchylenia, zmiany lub utrzymania w mocy.
Zgodnie z art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej każda ze stron ma prawo do zaskarżenia orzeczeń wydanych przez sądy w pierwszej instancji. Strona niezadowolona z wyroku sądowego może to zrobić wnosząc właśnie apelację.
Co ważne – apelacja nie doprowadza do rozpoczęcia od nowa pełnego procesu. Sąd wyższej instancji będzie w dużej mierze bazować na efektach przeprowadzonego postępowania. Sprawdzone zostanie przede wszystkim, czy w czasie jego trwania nie doszło do popełnienia błędów czy choćby naruszenia prawa. Mówiąc wprost – sąd wyższej instancji ma za zadanie zweryfikować, czy na wcześniejszym etapie procesowania sprawy nie doszło do jakichkolwiek nieprawidłowości, które mogłyby wpłynąć na końcowy wyrok.
Jak rozpatrywana jest apelacja?
System składania i rozpatrywania apelacji w Polsce jest dość prosty i prezentuje się w następujący sposób – apelacje od wyroków sądów rejonowych rozpoznają sądy okręgowe. Natomiast jeżeli chcemy odwołać się od orzeczenia sądu okręgowego, wówczas apelacja jest rozpatrywana przez sąd apelacyjny.
Apelacja od wyroku – kwestie formalne
Podstawą do pozytywnego przyjęcia apelacji jest jej odpowiednia forma, która musi spełniać konkretne wymogi. jeżeli te nie zostaną zachowane, sąd wyższej instancji ma pełne prawo ją odrzucić.
Apelacja musi zostać złożona na piśmie. Dokument powinien zawierać oznaczenie wyroku, od którego chce odwołać się strona sporu. Poza tym niezbędne jest określenie zarzutów co do wydanego wyroku oraz ich uzasadnienie. Należy wskazać, dlaczego uważa się wydany wyrok za nieprawidłowy i jakiego finalnego rozwiązania sprawy oczekuje strona (czy będzie to zmiana wyroku, jego uchylenie czy choćby unieważnienie). jeżeli to możliwe i konieczne, warto do apelacji dołączyć nowe fakty i dowody, które mogą okazać się najważniejsze dla sprawy.
Oprócz powyższych, apelacja musi zawierać oznaczenie sądu, do którego jest kierowana, a także sądu, który wydał wyrok, od jakiego chcemy się odwołać. W dokumencie wskazuje się ponadto sygnaturę akt sprawy oraz strony postępowania.
Co ważne – w trybie apelacji nie można podnosić nowych zarzutów, które dotąd nie były zgłaszane w postępowaniu. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy dana strona takowych zarzutów zgłosić nie mogła z przyczyn od niej niezależnych.
Wniesienie apelacji wiąże się z obowiązkiem uiszczenia opłaty. Koszt zależy od rodzaju sprawy oraz wartości przedmiotu sporu. Opłata od apelacji w sprawach o prawa majątkowe, w zależności wartości przedmiotu zaskarżenia (WPZ), zasadniczo wynosi:
1) do 500 zł – opłata 30 zł;
2) ponad 500 zł do 1 500 zł – opłata 100 zł;
3) ponad 1 500 zł do 4 000 zł – opłata 200 zł;
4) ponad 4 000 zł do 7 500 zł – opłata 400 zł;
5) ponad 7 500 zł do 10 000 zł – opłata 500 zł;
6) ponad 10 000 zł do 15 000 zł – opłata 750 zł;
7) ponad 15 000 zł do 20 000 zł – opłata 1 000 zł.
Przy WPZ ponad 20 000 zł pobiera się̨ opłatę̨ stosunkową wynoszącą̨ 5% tej wartości, nie więcej jednak niż̇ 200 000 zł.
Nieco inaczej wygląda to w przypadku spraw karnych. Tu opłata od apelacji nie obowiązuje.
Jeśli dana strona nie jest w stanie ponieść kosztów apelacji, ma możliwość złożenia specjalnego wniosku o zwolnienie z tej opłaty sądowej. Wówczas konieczne jest jednak przedstawienie odpowiednich dokumentów, które poświadczą, iż rzeczywiście sytuacja finansowa strony nie pozwala na uregulowanie takiej należności.
Sprawdź: Podrobienie podpisu – co za to grozi?
Kiedy można złożyć apelację? Ważne terminy
Apelacja od wyroku może być wniesiona tylko w konkretnym, określonym przez obowiązujące przepisy terminie. I tak – w sprawach cywilnych, zgodnie z art. 369 k.p.c., apelacja powinna być wniesiona w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia wyroku wraz z uzasadnieniem stronie, która zamierza się odwołać. W przypadku, gdy strona nie zażądała uzasadnienia wyroku, termin ten biegnie od dnia wygłoszenia tego ostatniego.
W sprawach karnych, zgodnie z art. 445 § 1 k.p.k., termin na wniesienie apelacji również wynosi czternaście dni od doręczenia wyroku z uzasadnieniem, a w przypadku, gdy strona nie zażądała uzasadnienia wyroku, termin ten także zaczyna swój bieg od dnia ogłoszenia orzeczenia.
W przypadku wykroczeń czas na złożenie apelacji wynosi siedem dni.
Jeśli zaś chodzi o wyroki zaoczne w sprawach cywilnych, termin na wniesienie apelacji wynosi dwa tygodnie od dnia doręczenia wyroku zaocznego stronie pozwanej.
Zasadne wydaje się również wyjaśnienie, ile trwa rozpatrywanie apelacji, a także jak długo może toczyć się odwołanie w sądzie wyższej instancji. Tu wiele zależy od obłożenia danego sądu sprawami oraz złożoności sprawy. Postępowanie apelacyjne może tak naprawdę trwać od kilku miesięcy do choćby kilku lat. Zwykle szybkiej rozpatrywane są sprawy cywilne.
Sąd apelacyjny nie ma jasno określonego w przepisach czasu w rozpatrzenie sprawy. Powinien jedynie to zrobić bez zbędnej zwłoki.
Apelacja – realne szanse na wygraną
Realne szanse na wygranie apelacji w Polsce zależą od wielu czynników. Nie ma uniwersalnej metody na uzyskanie korzystniejszego wyroku sądowego dzięki tego środka odwoławczego. najważniejsze znaczenie mają jakość argumentacji, poprawność postępowania przed sądem pierwszej instancji, istnienie uchybień proceduralnych lub błędów w stosowaniu prawa oraz nowe dowody, jeżeli ich uwzględnienie jest możliwe.
Przegrana apelacja
Co w przypadku przegrania apelacji? Oddalenie odwołania oznacza, iż wyrok sądu pierwszej instancji zostaje uznany za prawidłowy. Wówczas strona niezadowolona z takiego zakończenia sprawy ma dość ograniczone pole manewru. W takim przypadku pozostaje tak naprawdę złożenie skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego. Tu jednak należy pamiętać, iż możliwe to jest w ściśle określonych sytuacjach i przy spełnieniu bardzo rygorystycznych wymagań formalnych. Skargę kasacyjną można złożyć tylko wtedy, jeżeli występuje istotne naruszenie prawa materialnego lub przepisów postępowania, a także gdy sprawa ma znaczenie publiczne lub istotne znaczenie dla wykładni prawa.
Po co nam apelacja?
Narzędzie apelacji od wyroku istnieje, aby zapewnić kontrolę schematy i zgodności z prawem orzeczeń wydawanych przez sądy pierwszej instancji. Daje stronom możliwość naprawienia ewentualnych błędów proceduralnych, oceny materiału dowodowego czy interpretacji prawa, co wzmacnia zaufanie do wymiaru sprawiedliwości i gwarantuje realizację prawa do sprawiedliwego procesu.
W przypadku apelacji od wyroku, zawsze warto skonsultować sprawę z zaufanym prawnikiem. Kancelaria Sobota Jachira oferuje kompleksowe i pełne wsparcie w tym zakresie.
Jeśli potrzebują Państwo pomocy przy apelacji od wyroku, zapraszamy do kontaktu.
71 737 37 22
Kancelaria prawna Wrocław Sobota Jachira
