1 lipca 2024 r. wejdą w życie przepisy implementujące postanowienia dyrektywy DAC-7[1]. Celem nowej regulacji jest przeciwdziałanie zjawiskom uchylania się od opodatkowania w przestrzeni cyfrowej i zwiększenie dostępności danych dla administracji podatkowych o dochodach uzyskiwanych ze sprzedaży prowadzonej za pośrednictwem określonych platform cyfrowych. W rezultacie na operatorów takich platform zostaną nałożone obowiązki gromadzenia, weryfikowania i przekazywania określonych informacji o sprzedawcach dokonujących transakcji z wykorzystaniem platformy. Nowe obowiązki stanowić będą niewątpliwie wyzwanie dla podmiotów z sektora e-commerce, ponieważ ich spełnienie wiązać się będzie chociażby z koniecznością wdrożenia nowych rozwiązań oraz zmianą dotychczasowych warunków świadczenia usług. Brak należytego wypełniania obowiązków może z kolei skutkować nałożeniem kary pieniężnej w wysokości do 1.000.000 złotych, a także poniesieniem odpowiedzialności karno-skarbowej. Niniejszy artykuł stanowi zbiór najważniejszych informacji dotyczących nowej regulacji, które mogą być istotne z punktu widzenia podmiotów działających na rynku e-Commerce.
Jaki podmiot będzie objęty nowymi obowiązkami?
Na gruncie znowelizowanej ustawy z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami[2] nowymi obowiązkami zostaną objęci:
- operatorzy platform z Unii Europejskiej będący rezydentami dla celów podatkowych w Polsce;
- operatorzy platform niebędący rezydentami dla celów podatkowych w państwach członkowskich UE, którzy spełniają warunki uznania ich za raportującego operatora platformy z Unii Europejskiej[3] jednocześnie w Polsce i innym kraju członkowskim i wybrali Polskę jako państwo, w którym będą spełniać ciążące na nich obowiązki;
- operatorzy platform spoza Unii Europejskiej, którzy spełniają warunki uznania ich za raportującego operatora platformy spoza Unii Europejskiej[4] jednocześnie w Polsce i innym państwie członkowskim UE i wybrali Polskę jako państwo, w którym będą spełniać ciążące na nich obowiązki.
Kim jest operator platformy?
Operator platformy to podmiot, który w ramach umowy ze sprzedawcami (użytkownikami platformy) udostępnienia im platformę albo jej część, aby mogli za pośrednictwem tej platformy dokonywać odpłatnych transakcji[5], które polegają na:
- udostępnieniu nieruchomości, ich części, w tym pomieszczeń przynależnych lub udziału w nieruchomościach (platformy rezerwacji noclegów);
- świadczeniu osobiście usług obejmujących pracę wykonywaną w trybie zadaniowym lub czasowym przez osobę fizyczną działającą niezależnie albo na rzecz lub w imieniu podmiotu, wykonywaną na żądanie użytkownika online lub fizycznie offline po umożliwieniu jej wykonania za pośrednictwem platformy (np. drobne usługi codzienne, takie jak prace hydrauliczne, usługi fryzjerskie itp.);
- sprzedaży towarów (internetowe platformy handlowe);
- udostępnieniu środka transportu (platformy najmu środków transportu, platformy służące zamawianiu przejazdów).
– z wyjątkiem czynności wykonywanej przez sprzedawcę będącego pracownikiem operatora platformy lub podmiotu powiązanego operatora platformy;
Operatorem platformy w rozumieniu ustawy nie będzie podmiot, który dokonuje z wykorzystaniem platformy transakcji wyłącznie we własnym imieniu i na własną rzecz (np. sklep internetowy)[6].
Jakie platformy cyfrowe objęte będą nowymi obowiązkami?
Nowe przepisy wprowadzają autonomiczną i szeroką definicję platformy[7].
Na potrzeby obowiązków wynikających z implementowanej dyrektywy DAC-7, przez platformę należy rozumieć każde oprogramowanie (w tym stronę internetową lub jej część) oraz aplikacje, które umożliwiają sprzedawcom łączność z innymi użytkownikami platformy w celu wykonywania (bezpośrednio lub pośrednio) stosownej czynności na rzecz tych użytkowników (przytoczonych wcześniej transakcji), a także ustalenia dotyczące poboru i wypłaty wynagrodzenia z tytułu stosownej czynności.
Nie stanowi platformy oprogramowanie, które umożliwia wyłącznie:
- przetwarzanie płatności w odniesieniu do stosownej czynności (platformy świadczące usługi płatnicze);
- wystawianie przez użytkowników ofert lub reklamowanie przez nich stosownej czynności, lub
- przekierowywanie lub przenoszenie użytkowników na platformę (np. wyszukiwarki internetowe, porównywarki cen, agregatory).
Obowiązki sprawozdawcze
Operator platformy będzie miał obowiązek przekazać drogą elektroniczną Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej zbiorczą informację o sprzedawcach podlegających raportowaniu[8] za okres sprawozdawczy (dany rok kalendarzowy), w terminie do końca miesiąca następującego po zakończeniu okresu sprawozdawczego, w którym raportujący operator platformy zidentyfikował sprzedawcę jako sprzedawcę podlegającego raportowaniu (tj. do dnia 31 stycznia roku następującego po danym okresie sprawozdawczym). Taka informacja powinna zostać również przekazana sprzedawcy podlegającemu raportowaniu, w zakresie w jakim będzie go dotyczyć.
Informacja o sprzedawcach[9] zawierać ma m.in.:
- dane identyfikujące operatora platformy,
- dane identyfikujące sprzedawcę podlegającego raportowaniu oraz
- informacje dotyczące dokonywanych transakcji (w tym przykładowo: informacje dotyczące udostępnianych nieruchomości, dane identyfikacyjne dotyczące rachunku finansowego, na które wpłacane jest wynagrodzenie, wartość łącznego wynagrodzenia wypłaconego lub uznanego w każdym kwartale okresu sprawozdawczego oraz liczbę stosownych czynności, z tytułu których wynagrodzenie zostało wypłacone lub uznane).
Raportujący operator platformy po raz pierwszy będzie zobowiązany do spełnienia obowiązków sprawozdawczych w 2025 r., przy czym będzie on obejmował dwa oddzielne okresy sprawozdawcze – za rok 2023 oraz 2024.
W określonym terminie operator platformy będzie miał możliwość dokonania korekty brakujących lub niepoprawnych informacji.
Obowiązki sprawozdawcze – kategoria sprzedawców
Obowiązki sprawozdawcze będą obejmowały wyłącznie aktywnych sprzedawców, tj. sprzedawców, którzy w danym okresie sprawozdawczym (danym roku kalendarzowym) dokonują stosownych czynności (np. transakcji sprzedaży towarów), albo którym przysługuje wynagrodzenie w związku z wykonywaniem stosownych czynności w okresie sprawozdawczym.
Obowiązki sprawozdawcze nie będą dotyczyć stricte określonej w ustawie kategorii podmiotów wyłączonych z zakresu raportowania (wyłączeni sprzedawcy[10]). Są to:
- podmioty rządowe,
- podmioty notowane na giełdzie,
- podmioty, które zawarły ponad 2000 stosownych czynności dotyczących udostępnienia nieruchomości w odniesieniu do grupy obiektów w okresie sprawozdawczym (tzw. podmioty prowadzące profesjonalną działalność hotelarską), oraz
- podmioty sprzedające rzeczy okazjonalnie (głównie używane) w trakcie okresu sprawozdawczego (mniej niż 30 transakcji za kwotę do 2000 euro).
Procedury należytej staranności
Raportujący operator platformy będzie miał obowiązki związane z gromadzeniem i weryfikacją informacji dotyczących swoich użytkowników oraz uznawania sprzedawcy za rezydenta danego państwa (co najmniej aktywnych sprzedawców).
W efekcie każdy użytkownik danej platformy (aktywny sprzedawca), będzie obowiązany przekazać lub uzupełnić wymagane przez ustawę dane.
Nieprzekazanie operatorowi platformy wymaganych informacji, pomimo dwukrotnego ponowienia wystąpienia, skutkować ma wstrzymaniem wypłaty wynagrodzenia temu sprzedawcy do czasu przekazania przez niego wymaganych danych. W przypadku braku możliwości blokady wynagrodzenia (na przykład z przyczyn technicznych, prawnych lub proceduralnych) raportujący operator platformy będzie miał obowiązek zablokowania sprzedawcy możliwości wykonywania stosownej czynności do czasu przekazania przez niego wymaganych informacji.
Raportujący operator platformy, w celu gromadzenia informacji o aktywnych sprzedawcach, jest obowiązany wystąpić o te informacje najpóźniej w dniu spełnienia przez sprzedawcę warunków uznania go za aktywnego sprzedawcę. Nie ma jednak przeciwskazań, aby wystąpić o dane już wcześniej (przykładowo w dniu udostępnienia platformy).
Raportujący operator platformy będzie miał obowiązek dopełnić procedur należytej staranności w stosunku do sprzedawców, którzy byli zarejestrowani na platformie na dzień 1 lipca 2024 r. najpóźniej do dnia 31 grudnia 2024 r[11].
Wyłączony operator platformy
Nowe obowiązki nie będą dotyczyły tych operatorów platformy, których model biznesowy platformy nie obejmuje sprzedawców podlegających raportowaniu, pod warunkiem poinformowania o tym Szefa Krajowej Administracji Skarbowej najpóźniej w dniu rozpoczęcia działalności jako operator platformy oraz w terminie do końca miesiąca następującego po zakończeniu okresu sprawozdawczego.
Wyłączony operator platformy, który rozpoczął działalność jako operator platformy przed dniem 1 lipca 2024 r. będzie miał obowiązek złożyć oświadczenie do dnia 31 grudnia 2024 r[12].
Konieczność przechowywania dokumentacji informacji i danych
Operator platformy będzie także zobowiązany przechowywać informacje i dowody dotyczące realizowanych obowiązków przez okres 5 lat, licząc od końca roku, w którym upłynął termin przekazania informacji o sprzedawcach.
Taki termin został ustalony między innymi w celu dostosowania do art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym zobowiązanie podatkowe przedawnia się po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin jego zapłaty.
Kontrole i sankcje
Szef Krajowej Administracji Skarbowej będzie uprawniony do przeprowadzenia kontroli wykonywania przez raportującego operatora platformy obowiązków w zakresie stosowania procedur należytej staranności oraz obowiązków sprawozdawczych. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, operator platformy będzie miał obowiązek usunięcia nieprawidłowości w terminie określonym przez organ, liczonym od dnia doręczenia wyniku kontroli (nie krótszy niż miesiąc, ale ani dłuższy niż 6 miesięcy).
Raportujący operator platformy, który nie spełni należycie ustawowych obowiązków sprawozdawczych, informacyjnych oraz w zakresie stosowania procedur należytej staranności lub nie usunie w terminie nieprawidłowości stwierdzonych w wyniku kontroli może zostać ukarany karą pieniężną w wysokości do 1.000.000 zł[13].
Brak wypełnienia obowiązków stanowi także przestępstwo karno-skarbowe zagrożone karą grzywny lub wykroczenie karno-skarbowe (w przypadkach mniejszej wagi)[14].
Dane za okres 1 stycznia 2023 r. – 30 czerwca 2024 r.
Dyrektywa DAC-7 zakładała, iż obowiązek raportowania obejmie rok 2023 r (docelowo dyrektywa miała być implementowana przez kraje UE najpóźniej do dnia 31 grudnia 2022 r., więc obowiązek sprawozdawczy miał objąć rok następujący po tym, w którym miały zostać wdrożone zmiany w ustawodawstwie krajowym).
W celu spełnienia nałożonych przez dyrektywę założeń, nowymi obowiązkami objęte zostały tym samym wszystkie podmioty, które w okresie od 1 stycznia 2023 r. do dnia 30 czerwca 2024 r.[15] spełniały warunki uznania ich za raportujących operatorów platform, z tym zastrzeżeniem, że:
- w odniesieniu do sprzedawców, którzy w powyższym okresie byli zarejestrowani na platformie, obowiązek dopełnienia procedur należytej staranności powinien zostać spełniony do dnia 31 grudnia 2024 r., a obowiązki sprawozdawcze w stosunku do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej oraz takich sprzedawców do dnia 31 stycznia 2025 r.;
- operatorzy platform nie będą mieli obowiązku nakładania na sprzedawców sankcji w postaci wstrzymania wypłaty wynagrodzenia lub blokady możliwości wykonywania transakcji;
- Szef Krajowej Administracji Skarbowej nie będzie mógł nałożyć kary pieniężnej, o ile będzie posiadał dowody potwierdzające, iż operator platformy bezskutecznie domagał się udzielenia informacji przez sprzedawcę w zakresie czynności dokonanych w powyższym okresie (zgodnie z obowiązującą procedurą) lub iż wystąpienie do sprzedawcy nie było możliwe. W takim przypadku nie będą wszczynane także postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe.
[1] Dyrektywa Rady (UE) 2021/514 z dnia 22 marca 2021 r. zmieniająca dyrektywę 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania.
[2] Dyrektywa DAC-7 została implementowana na mocy ustawy z dnia 23 maja 2024 r. o zmianie ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw.
[3] Zob. art. 75a pkt 16 ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami.
[4] ob. art. 75a pkt 15 ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami.
[5] określone jako stosowne czynności; zob. art. 75a pkt 20 ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami.
[6] Zob. str. 21 uzasadnienia projektu ustawy o zmianie ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw. Uzasadnienie dostępny pod adresem https://www.sejm.gov.pl/sejm10.nsf/druk.xsp?nr=311.
[7] Zob. art. 75a pkt 12 ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami.
[8] Zob. art. 75a pkt 19 ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami.
[9] Szczegółowe lista danych (informacji o sprzedawcach) wskazana jest w art. 75c ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami.
[10] Zob. art.75a pkt 24 ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami.
[11] Zob. art. 8ustawy z dnia 23 maja 2024 r. o zmianie ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw.
[12] Zob. art. 9 ustawy z dnia 23 maja 2024 r. o zmianie ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw.
[13] Zob. art. 90b i 91 ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami.
[14] Zob. art. 80cb ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy.
[15] Zob. art. 9 i 10 ustawy z dnia 23 maja 2024 r. o zmianie ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw.
